Samenvatting Arbeidsrecht
Week 1
Hoofdstuk 1
Privaatrecht: rechtsbetrekking tussen burgers.
Publiekrecht: rechtsbetrekking tussen overheid en burger of overheden onderling.
Overheid= organisatie waaraan overheidsgezag is toegekend: gemeente, provincie, rijksoverheid,
Sociale Verzekeringsbank.
Onzelfstandige beroepsbevolking: mensen die een betaalde baan hebben. Private sector:
bedrijfsleven. Publieke sector: ambtenaren. Semipublieke sector: zorg. Bij sociaal recht hebben we
het over de onzelfstandige beroepsbevolking. Sociaal recht heeft dus betrekking op de rechtspositie
van de werknemer, de ambtenaar en de werknemer in de semipublieke sector. Personen die zich
tijdens hun werk in afhankelijke positie vinden ten opzichte van een ander, hun werkgever.
Beroepsbevolking: mensen tussen 15 en 65 jaar die kunnen werken.
Definitie arbeidsrecht: het geheel van (on)geschreven rechtsregels dat betrekking heeft op de
arbeidsverhouding van de onzelfstandige beroepsbevolking.
Mag je afwijken van wettelijke bepalingen?
Dwingend recht: regels waarvan niet mag worden afgeweken. Elke afwijking maakt afspraak
ongeldig.
Regelend recht: partijen mogen op elke manier van een bepaling afwijken.
Beperkt regelend recht: partijen mogen van een bepaling afwijken, maar alleen op een bepaalde
manier.
Verbintenis: rechtsbetrekking tussen tenminste twee partijen, die ertoe leidt dat de ene partij één of
meer rechten verkrijgt en de andere partij één of meer plichten op zich neemt. Verplichting om een
prestatie te ondernemen, het recht om een prestatie op te eisen. Toerekenbare tekortkoming in
nakoming: wanprestatie.
Onrechtmatige daad: inbreuk op het recht van een ander, iets doen of nalaten in strijd met de wet,
of met wat in het maatschappelijk verkeer betamelijk is (staking, onfatsoenlijke behandeling
sollicitant, roddel twitter of facebook).
Eerste oriëntatie
Instroom: arbeidsovereenkomst bepaalde tijd, proeftijd, arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd,
deeltijdwerk, uitzendkrachten, oproepkrachten, thuiswerk.
Doorstroom: tijdens het werk: zich als goed werkgever en werknemer gedragen, loon, belastingvrije
vergoedingen, verlof, doorbetaling loon bij ziekte, arbeidsongeschiktheid, arbeidsomstandigheden.
Uitstroom: laatste fase van de arbeidsverhouding: beëindiging wederzijds goedvinden, opzegging,
ontbinding kantonrechter, ontslag op staande voet, collectief ontslag, rol van het UWV werkbedrijf.
Gevolg bestaan arbeidsovereenkomst
Arbeidswetgeving van toepassing, onder andere:
Werknemer:
- Ontslagbescherming
- Recht op cao-loon / minimumloon
, - Recht op vakantie
Werkgever:
- Afdracht premie werknemersverzekeringen
- Afdracht loonheffing
- Pensioenverplichtingen (cao)
Overeenkomst tot het verrichten van werk
Aanneming van werk Overeenkomst tot opdracht Arbeidsovereenkomst
Geen gezagsverhouding Wel gezagsverhouding
Geen gezagsverhouding
Geen duurzame relatie Duurzame relatie
Geen duurzame relatie
Niet persoonlijk Persoonlijk arbeid verrichten
Vooraf afgesproken prijs
Vooraf bepaalde prijs Betaling van loon
=Inspanningsverplichting
=Resultaatsverplichting
Aanneming van werk betekent dat iemand iets komt doen, kan je aanmerken op resultaat.
Wel of geen arbeidsovereenkomst?
- Wat hebben partijen werkelijk beoogd?
- Soms accent op instructiebevoegdheid.
- Soms accent op bestaan van organisatorische inbedding.
- Bijkomende omstandigheden: lijken op arbeidsvoorwaarden op gewone AOK, vakantie,
beloning.
CAO
Cao afspraken kunnen soms regels uit het arbeidsovereenkomstenrecht terzijde schuiven of
bepalingen bevatten die voor de werknemer gunstiger zijn dan het wetboek inhoudt. Ook kunnen er
in cao’s kwesties aan de orde worden gesteld die niet in een wet geregeld zijn.
Verdrag
Een overeenkomst gesloten tussen twee of meer landen.
Implementatie: op grond van EU verdragen zijn veel richtlijnen uitgevaardigd, die de aangesloten
lidstaten dienden om te zetten in nationale regelingen.
Trias politica
Uitgevende macht: parlement, gemeenteraad, regering.
Uitvoerende macht: regering, openbaar ministerie, politie, lokaal bestuur.
Rechterlijke macht: rechtspraak en de hoge raad.
Rol van de rechtspraak: vaststellen wat recht is, conflictoplossing.
Voordat je naar de rechter stapt:
- Privaatrecht: overleg tussen partijen, mediation.
- Publiekrecht: bezwaarprocedure bij administratief orgaan.
Vier vormen van recht:
1. Dwingend recht: dat recht, waarvan niet of ten nadele van de werknemer mag worden
afgeweken. Nietig/vernietigbaar.
2. Driekwartdwingend recht: dat recht, waarvan uitsluitend kan worden afgeweken bij cao of
bij regeling door of namens een bevoegd bestuursorgaan. Van deze twee is de afwijking bij