Regelingen rechtspersonen
Vandaag zullen we het hebben over de privaatrechtelijke rechtspersonen, in het bijzonder hebben
over de nv en de bv. De andere rechtspersonen: stichting, coöperatie en de verenging komen morgen
aan bod. De onderlinge waarborgmaatschappij krijgt verder geen aandacht in dit vak.
Wettelijke regelingen
De volgende wettelijke regelingen zijn van toepassing op de rechtspersonen:
Boek 2 BW
Handelsregisterwet 2007 en Handelsregisterbesluit 2008
Wet op de Ondernemingsraden (WOR)
Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen 2020
(Stb. 2020, 507; treedt in werking per 1 juli 2021)
Statuten
Ook zijn de door de rechtspersoon zelf opgestelde statuten betreffende de interne organisatie zijn
van groot belang ter aanvulling op de wettelijke regelingen. (zie bijv. 2:66 BW). gaandeweg het
bestaan van een rechtspersoon kunnen bepaalde statutaire bepalingen best gewijzigd worden.
Statuten mogen nooit in strijd zijn met wettelijke bepalingen.
Rechtspersoonlijkheid
Artikel 2:5 BW
2
, ‘’een rechtspersoon staat wat het vermogensrecht betreft, met een natuurlijk persoon gelijk,
tenzij uit de wet het tegendeel voortvloeit’’
Rechtspersonen zijn zodoende ook wel zelfstandig drager van rechten en plichten
Belangrijkste kenmerken
Rechtspersoon kan niet zelf handelen
Elke rechtspersoon heeft daarom altijd een bestuur. Het bestuur handelt namens de
rechtspersoon. Ook bestuurders kunnen overigens weer een rechtspersoon zijn, waar dan
weer een groep mensen boven zit. Kortom: er is vertegenwoordiging vereist voor het
handelen van een rechtspersoon.
“Eigen vermogen”; afgescheiden van privé-vermogens van bestuurders en andere
betrokkenen (denk aan aandeelhouders of leden van een vereniging).
- Als je een rechtspersoon hebt met drie bestuurders, dan heb je te maken met vier
vermogens: drie van de bestuurders en één vermogen van de rechtspersoon. Wil je geld
halen bij de rechtspersoon, dan moet je bij het vermogen van de rechtspersoon zijn en
niet bij dat van de bestuurders.
Bijkomende afspraak
In beginsel geen persoonlijke aansprakelijkheid voor schulden voor de rechtspersoon:
Bestuurders
Aandeelhouders (2:64/175)
Leden vereniging
Toezichthouders
Bijzondere uitzonderingen
Leden coöperatie (ingeval de coöperatie de letters W.A. en B.A. voert; zie artikel 2:55 lid 1 jo.
2:56)
Bestuurders informele vereniging (2:30 BW)
Doel rechtspersonen
Voordat je een rechtspersoon in een bepaald jasje gaat steken, zul je eerst moeten weten welk doel
iemand voor ogen heeft met een rechtspersoon. Wil iemand winst behalen? Wil iemand met een
ander een rechtspersoon runnen? Wil iemand naar de beurs?
Doel NV/BV
- Het drijven van een onderneming die gericht is op het behalen van winst. De winst is
bedoeld voor de aandeelhouders van de NV/BV resp. de leden van de coöperatie.
Doel coöperatie
- Het drijven van een onderneming die gericht is op het behalen van winst. De winst is
bedoeld voor de aandeelhouders van de NV/BV resp. de leden van de coöperatie.
Doel stichtingen/verenigingen
- Voor deze vormen geldt een winstuitkeringsverbod (zie artikel 2:285 lid 3 BW en artikel
2:26 lid 3 BW).
- Een vereniging of stichting mag prima wist behalen. Dit mag gewoonweg niet worden
uitgekeerd aan leden en betrokkenen. Ook mag het bestuur prima salaris ontvangen,
evenals andere werknemers. Hierop geldt één belangrijke uitzondering voor de stichting
in artikel 2:285 BW: ‘tenzij wat betreft de anderen de winstuitkering een ideële of sociale
strekking heeft’. Denk hierbij aan winstuitkeringen voor kinderziekenhuizen waarvoor de
stichting geld heeft opgehaald.
Heikelpunt: uitkering bepaalde winsten?
NAAMLOZE VENNOOTSCHAP EN BESLOTEN VENNOOTSCHAP
De NV is geregeld in Titel 4 Boek 2 BW
3
, De BV is geregeld in Titel 5 Boek 2 BW
Echter, let op: Titel 1 Boek 2 BW ‘Algemene bepalingen’ gelden voor alle rechtspersonen, dus ook
voor NV/BV.
Belangrijk is artikel 2:25 BW:
Van de bepalingen van dit boek kan slechts worden afgeweken, voor zover dat uit de wet
blijkt.
Hoe komt de NV (BV) aan zijn geld?
Artikel 2:64 (175) lid 1 BW
- In aandelen verdeel kapitaal (BV: 1 of meer aandelen van minimaal 0,01 euro voor de NV
meer dan 1 aandeel)
- Ook wel: ‘kapitaalvennootschap’ (het kapitaal is verdeeld in aandelen en wordt daarom
bijeengebracht door derden)
- 1 of meer aandeelhouders
Artikel 2:80a/80b (191a/191b) BW
- Storting op aandelen in geld of natura
Oprichting NV/BV:
Door een of meer personen (artikel 2:64/175 lid 2)
Akte van oprichting; statuten (2:65 en 66/176 en 177 BW)
Bij notariële akte (2:4 jo. 2:64/175 lid 2)
- Bij notariële akte is een ontstaansvoorwaarde (zie artikel 2:4 BW; geldt voor iedere
privaatrechtelijke rechtspersoon). Is er geen notariële akte opgesteld, dan bestaat de
rechtspersoon niet!
Verplichting tot inschrijving in Handelsregister
Is GEEN ontstaansvoorwaarde. Ook zonder inschrijving bestaat de NV/BV
- Is de NV/BV niet ingeschreven?
Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurder(s)
Zie artikel 2:69 lid 2 sub a en 2:180 lid 2 BW
Zie artikel 2:69 lid 1 en 2:180 lid 1 BW
Artt. 5-7 e 18 Hrgw 2007 en art. 22 Hrgb 2008
Vroeger> Verklaring van geen bezwaar:
Artikel 2:68 (oud)/197 (oud) BW
Antecedentenonderzoek beleidsbepalers
Afgeschaft per 1 juli 2011
Wat nu?
Wet Controle op rechtspersonen (vanaf 1 juli 2011)
- De Dienst Justis: doorlopend toezicht uitgeoefend
- O.a. voorkomen van fraude, witwassen
Civielrechtelijk bestuursverbod (juli 2016): artikel 106a Fw
UBO-register (september 2020)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florisveenhoff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.