Stromingen in de orthopedagogiek
Er wordt aan de hand van opgenomen videocolleges uit 2017 gewerkt. De inhoud van het vak betreft
twee Stromingen binnen de Orthopedagogiek: Systeemtheorie en Psychoanalyse.
Bij de afstudeerrichting Orthopedagogiek leren jullie te classificeren, diagnosticeren en interveniëren
vanuit een orthopedagogische invalshoek met gebruikmaking van verschillende hedendaagse
invloedrijke wetenschappelijk-theoretische stromingen binnen werkvelden van de orthopedagogiek.
De Orthopedagogiek kent drie overkoepelende doelgroepen/ werkvelden, te weten Jeugdzorg, Leer-
en onderwijsproblematiek en Zorg voor personen met verstandelijke, zintuigelijke en/of motorische
beperkingen. Het huidige vak is vooral gericht op Jeugdzorg.
De belangrijkste wetenschappelijk-theoretische stromingen binnen de Orthopedagogiek zijn: de
biologische, de gedragstheoretische, de systeemtheoretische en de psychodynamische invalshoek.
De andere stromingen zijn binnen andere vakken al aan bod gekomen. Nu komen deze twee
stromingen apart aan bod.
Aan het eind van de cursus wordt er van studenten verwacht dat ze de historische achtergronden, de
pioniers, en de werk- en zienswijze van deze stromingen kennen en dat ze vanuit beide verschillende
perspectieven naar gedrags- en opvoedingsproblemen kunnen kijken.
Literatuur
Steven Pont (2005) Er zit systeem in …! Te bestellen via: http://www.systeemtheorie.nl/bestellen-
boek.php
NB: Als boeken tegelijk besteld worden, dan kan dat schelen in portokosten en dan betaal je dus
minder dan 27,50 euro. Ik heb geprobeerd dit via ODIOM te regelen maar dat is niet gelukt. Ik hoop
dat jullie je onderling organiseren en gezamenlijk de boeken inkopen want dat kan tot 7,50 per boek
schelen!
F. Schalkwijk (2011) Dit is psychoanalyse
https://www.bol.com/nl/p/dit-is-psychoanalyse/1001004002728743/
Datum college Datum onderwerp Literatuur
online
21-04-2017 12-04-2021 Inleiding cursus Informatie over de cursus
(Nestor; Leeswijzer)
Inleiding systeemtheorie p13-55 Pont
28-04-2017 19-04-2021 Systeemtheorie: Betrekkingen en p56- 96 Pont
posities
03-05-2017 26-04-2021 Systeemtheorie: p97-138 Pont
Communicatie
19-05-2017 03-05-2021 Systeemtheorie p139- 177 Pont
Toepassing
t/m 04-05 vragen 07-05-2021 POWERPOINTCOLLEGE ONLINE
over systeemtheorie VRAGEN SYSTEEMTHEORIE
mailen
26-05-2017 10-05-2021 Inleiding psychoanalyse p15-53 Schalkwijk
Freud p76-102 Schalkwijk
02-06-2017 17-05-2021 Psychoanalyse p103-132 Schalkwijk
Figuren
Hedentendage p155 -198 Schalkwijk
, 09-06-2017 31-05-2021 Psychoanalyse
Kritiek p308-323 Schalkwijk
Toepassing
t/m 01-06 vragen 04-06-2021 POWERPOINTCOLLEGE ONLINE
over psychoanalyse VRAGEN PSYCHOANALYSE
mailen
Tentamen
Een opdracht, waar we op woensdag 16 juni van 8 tot 8 de tijd voor hebben. Voor het maken van de
opdracht heb je de boeken, colleges en ongeveer vier uur de tijd nodig.
Hoorcollege 1
Vandaag
- Waar gaat de cursus over
- Hoe verhoudt deze cursus zich tot andere BA cursussen
- Overzicht colleges
- Inleiding systeemtheorie
Waar gaat de cursus over
Psychodynamica Freud alles valt te herleiden tot seks. Gedrag heeft alles te maken met seks
volgens Freud. Systeemtheorie/ systeemtherapie je kijkt niet alleen naar het individu, maar naar
het hele systeem om het individu heen. Het gaat hier niet om individuen maar over relaties en
verhoudingen tussen individuen.
Hoe verhoudt deze cursus zich…
Orthopedagogiek=
Classificeren, diagnosticeren en interveniëren vanuit een orthopedagogische invalshoek met
gebruikmaking van verschillende hedendaagse invloedrijke wetenschappelijk-theoretische
stromingen (visie) binnen werkvelden van de orthopedagogiek.
Werkvelden= jeugdzorg, leer en onderwijsproblemen en zorg voor kinderen met een verstandelijke,
zintuigelijke of motorische beperking.
Stromingen zitten door de verschillende vakken verweven. In dit vak gaan we in op de stromingen.
Hoe verhoudt deze cursus zich…
Werkvelden:
Jeugdzorg
Leer- en onderwijsproblematiek
Zorg voor personen met verstandelijke, zintuiglijke en/of motorische beperkingen
Classificeren, diagnosticeren en interveniëren:
Diagnostiek & Behandeling 1 (1e jaar)
Diagnostiek en behandeling 2 (2e jaar)
Stromingen:
Biologische invalshoek gedrag is uitkomst van aanleg. Neuropsychologie (hersen en gedrag)
(Cognitieve) gedragstheorie gedrag is een uitkomst van leerprocessen (Skinner, conditionering)
,Er is weinig aandacht voor systeemtheorie, dit is vrij vreemd en daarom is hier een apart vak voor.
Systeemtheorie
Psychodynamica
Stromingen:
Biologische invalshoek: gedrag is een uitkomst van aanleg
(Psychopathologie 2e jaar, Neuropsychologie 3e jaar)
(Cognitieve) gedragstheorie: gedrag is een uitkomst van leren
(Gedrags- en opvoedingsproblemen II, 3e jaar)
Systeemtheorie: gedrag is een uitkomst van interactie en transactie
Psychodynamica: gedrag is een uitkomst van intrapsychische conflicten uit het verleden. Als
het gedrag is te leiden tot seks. Het grootste deel van deze theorie is achterhaald maar veel
visies zijn hier wel op gebaseerd.
Literatuur
Overzicht colleges
Tentamen 40 mc vragen over literatuur en colleges
, Vandaag: Inleiding Systeemtheorie
Aanleiding tot systeemdenken
Stromingen (komen terug in het boek) binnen de systeemtheorie
Systeemtheoretisch model Steven Pont
Aanleiding systeemtheorie
De probleem verschuiving was de aanleiding voor de systeemtheorie
Jaren 50; individueel georiënteerde therapeuten liepen tegen probleemverschuiving (je
behandelde het ene probleem, maar er kwam een ander probleem voor terug bv kind met
gedragsproblemen verhelp je, maar daarna krijgen ouders een huwelijksprobleem) aan:
Vrouw succesvol behandeld voor frigiditeit (aanrakingsprobleem) -> vervolgens
wordt echtgenoot impotent
men realiseerde dus dat het niet werkt om alleen maar klachtgericht te werken.
Soms moet je breder kijken; niet alleen individu.
Driftbuien ene kind behandeld, ander kind gaat ze vertonen
Focus hulpverlening van individu naar interacties en patronen binnen gezinnen. Soms zijn
patronen ongezond.
Stromingen systeemtheorie
De algemene systeemtheorie
De structurele theorie
De communicatietheorie
De intergenerationele systeemtheorie
Gemeenschappelijk: de relaties tussen individuen ipv de afzonderlijke individuen zijn uitgangspunt
De algemene systeemtheorie (metatheorie: heel abstract)
Von Bertalanffy (jaren 50 vorige eeuw)
Doel: begrippenkader voor alle wetenschapsgebieden; taal creëren waardoor verschillende
disciplines met elkaar konden communiceren. Dat alle gebieden dezelfde denkwijze hadden.
Dit is mislukt, maar de systeemtheorie is wel uitgewerkt.
