6.1 Bestuurstaken
Onder bestuur valt het maken van beleid. Dit is het streven om met bepaalde middelen
binnen zekere tijd een bepaald doel te bereiken. Het sturen van gedrag van burgers met
financiële en andere prikkels en het monitoren van de behaalde resultaten behoort ook tot
bestuur. Bestuur omvat al het handelen door de overheid dat niet valt onder wetgeving of
rechtspraak.
De verschillende bestuurstaken op centraal niveau zijn verdeeld over de ministers. Wanneer
de overheid bestuurstaken uitvoert, spreken we van openbaar bestuur. Organen van het
openbaar bestuur met bestuursbevoegdheden zijn bestuursorganen. Het bestuursrecht
regelt de organisatie van het openbaar bestuur, het verlenen van bestuursbevoegdheden
aan bestuursorganen, de rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij
de uitoefening van die bestuursbevoegdheden en de juridische bescherming voor de burger
tegen het optreden van het openbaar bestuur.
6.1.2 Overzicht van bestuurstaken
Ministerie van Defensie: bescherming van de belangen van de staat en zijn burgers, door
landsgrenzen te verdedigen en door de internationale rechtsorde te handhaven en te
bevorderen. Daartoe is een krijgsmacht waarvan de regering het oppergezag heeft (art. 97
Gw). Ministerie van Buitenlandse Zaken: art. 90 Gw draagt de regering op om de
ontwikkeling van de internationale rechtsorde te bevorderen. Ondersteunen van
internationaal recht is een vast onderdeel van het Nederlandse buitenlandbeleid. Maakt zich
hard voor Nederlanders en de Nederlandse belangen en waarden overal ter wereld.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: borgt de kernwaarden van de
democratie. Staat voor een goed en slagvaardig openbaar bestuur en een overheid waar
burgers op kunnen vertrouwen. Houdt zich bezig met de democratische rechtsstaat, het
openbaar bestuur, kwaliteit van personeel en management in de rijksdienst, de Grondwet en
de samenwerking met Curaçao, Sint-Maarten en Aruba. Ministerie van Justitie en
Veiligheid: belast met de handhaving van de orde en het recht in de samenleving. Houdt zich
bezig met criminaliteitspreventie, jeugdbescherming, vreemdelingenbeleid, integratie en
bewaken van de kwaliteit van wetgeving en rechtspraak. Ministerie van Financiën: speelt
een centrale rol bij de totstandkoming van de begroting. Coördineert openbare uitgaven, de
inning van belastingen en de zorg voor het geldstelsel. Verantwoordelijk voor het financiële
beleid van lagere overheden. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat: staat voor een
ondernemend Nederland met oog voor duurzaamheid. Doel is een uitstekend
ondernemersklimaat scheppen door de juiste randvoorwaarden te creëren. Ministerie van
Algemene Zaken: ingesteld om de minister-president in de gelegenheid te stellen zich bezig
te houden met het algemeen regeringsbeleid, voor zover dit niet is opgedragen aan een van
de andere ministeries. Rijksvoorlichtingsdienst valt hieronder. Ministerie van Infrastructuur
en Waterstaat: zet in op leefbaarheid en bereikbaarheid. Beschermt tegen wateroverlast en
bevordert de kwaliteit van lucht en water. Bewoonbaarheid van het land en de bescherming
en verbetering van het leefmilieu. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: zorgt
voor een wettelijk kader voor het onderwijs en voor de uitvoering en bekostiging hiervan.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: verantwoordelijk voor het
arbeidsmarktbeleid, migratie en vrij verkeer van werknemers, uitkeringen en re-integratie.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: verantwoordelijk voor het beleid en de
uitvoering van de gezondheidszorg.
, Staatsrecht Hoofdstuk 6 Bestuur en beleid
6.2 Organisatie van het openbaar bestuur
Het openbaar bestuur bestaat enerzijds uit
overheidsorganisaties in de vorm van openbare lichamen
en andere rechtspersonen die krachtens publiekrecht zijn
ingesteld en anderzijds uit organisaties die niet tot de
overheid behoren, maar wel overheidstaken uitvoeren.
6.2.1 Overheidsorganisaties
Openbare lichamen zijn de staat, provincies, gemeenten en waterschappen. Zij vormen het
openbaar bestuur voor het grondgebied (territorium) of taakgebied (functie) waarvoor zij op
grond van art. 123 jo 133 Gw zijn ingesteld. Provincies en gemeenten worden territoriale
openbare lichamen genoemd. Een waterschap is zowel een territoriaal als functioneel
openbaar lichaam. Daarnaast kunnen bij of krachtens de wet openbare lichamen voor
beroep of bedrijf en andere openbare lichamen worden ingesteld (art. 134 Gw). Openbare
lichamen voor beroep en bedrijf behoren vanwege hun taak of functie tot de functionele
openbare lichamen. Openbare lichamen hebben bestuurlijke, regelgevende taken en
bevoegdheden ten aanzien van wat zij besturen. Openbare lichamen zijn rechtspersonen die
door de wet (krachtens publiekrecht) zijn ingesteld. Art. 2:1 BW kent aan openbare lichamen
rechtspersoonlijkheid toe. Door deze constructie kunnen ze feitelijke handelingen en
rechtshandelingen verrichten. De rechtspersoon kan rechtshandelingen niet zelf verrichten,
maar doet dat d.m.v. zijn organen.
De wetgever heeft op centraal niveau aparte
overheidsorganisaties ingesteld. Dit zijn
zelfstandige, publiekrechtelijke rechtspersonen.
Zij behoren tot de overheidsorganisatie, maar
zijn geen orgaan van een traditioneel openbaar
lichaam. Deze zelfstandige publiekrechtelijke
rechtspersonen zijn geheel gericht op het
verrichten van bestuurstaken van de centrale overheid die oorspronkelijk door een
ministerie werd uitgevoerd.
6.2.2 Organisaties/personen met overheidstaken
Organisaties die niet tot de overheid behoren, maar wel overheidsgezag bezitten zijn ten
dele bevoegd tot het uitvoeren van een overheidstaak (toekennen diploma, APK).
Organisaties of personen met overheidstaken worden bij Koninklijk Besluit of in een
ministeriële regeling aangewezen.
6.3 Instrumenten van het openbaar bestuur
6.3.1 Bestuursorganen en bestuursbevoegdheid
A-organen zijn organen van rechtspersonen die krachtens publiekrecht zijn ingesteld.
Zelfstandige publiekrechtelijke rechtspersonen worden zelfstandige bestuursorganen (Zbo’s)
genoemd. Personen of colleges met openbaar gezag bekleed zijn b-organen. B-organen zijn
alleen bestuursorgaan wanneer zij gebruikmaken van hun publiekrechtelijke bevoegdheden
bij de hun toevertrouwde publiekrechtelijke taak, en zijn dus alleen gebonden aan deze
bestuursrechtelijke regels. De centrale overheid kent a-organen. Deze worden bij of
krachtens de wet aangewezen als bestuursorgaan van de staat en voeren op centraal niveau
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maximehendrix. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.