Werkgroepopdracht bestuurprocesrecht 2
Werkgroep 1
1 Voor het toepassen van bestuursdwang (handhaving) dienen een aantal vereiste te
worden afgelopen. Volgens 5:1 awb een overtreding zijn, welke aanwezig is op grond van de
wet milieubeheer. Tevens is een overtreder aanwezig, in de vorm van Frank (lid 2). Een
bestuursdwang is een herstellende sanctie, desalniettemin moet volgens 5:5 awb het
bestuursorgaan wel een bevoegdheid hebben op deze sanctie op te leggen. Volgens art. 125
gemw kan het gemeentebestuur een last onder bestuursdwang opleggen en dit wordt
uitgeoefend door het college. De bevoegdheid is dus aanwezig. Bij het opleggen van
bestuursdwang moet gekeken worden naar 5:21 awb e.v. Dit is een herstelsanctie, welke
gezien de casus op zijn plaats is en die door een bestuursorgaan aan een overtreder kan
worden opgelegd. Daarnaast lijkt hier ook sprake te zijn van spoed, gezien de asbestdeeltjes
die in de lucht hangen een gezondheidsprobleem kunnen vormen. Een last onder dwangsom
zou hier, volgens 5:31 awb dus minder op z’n plaats zijn.
2 In bovenstaande vraag is beschreven dat het mogelijk is om aan Frank een last onder
bestuursdwang op te leggen. Dit is volgens art. 5:1 mogelijk aan plegers en medeplegers.
Tevens stelt 5:24 lid 3 gesteld dat het aan de overtreder of de rechthebbende kan worden
opgelegd. Dit betekent dus dat de rechthebbende, zijnde Vastgoed BV ook een last onder
bestuursdwang kan ontvangen. Frank huurt deze schuur van Vastgoed BV en er is dus ook
geen sprake van meerdere bestuurlijke sanctie aan 1 persoon. Hetgeen bij
herstelmaatregelen überhaupt niet heel veel zou uitmaken.
3 De last onder bestuursdwang moet aan een aantal vereisten voldoen. De last onder
bestuursdwang is in wezen een beschikking (5:9 awb) en moet in principe dus ook aan die
vereisten voldoen. Verder dient ook te worden voldaan aan de voorwaarde genoemd in
afdeling 5.3.1 awb. Meer specifiek dient in een last onder bestuursdwang melding te worden
gemaakt van de te nemen maatregel, de termijn en de kosten. In casu is de te nemen
maatregel en de termijn waarbinnen dat moet gebeuren gegeven. Er wordt echter niet
gesproken over de kosten, hetgeen wel verplicht is op basis van 5:25 lid 2.
4 Zowel de last onder bestuursdwang als de kosten daarvoor kunnen worden aangemerkt als
een beschikking. De last onder bestuursdwang is een beschikking op basis van 5:9 awb en in
5:31c wordt gesproken over een beschikking tot de vaststelling van kosten. Beide zijn dus
een beschikking. Ook volgens 4:86 awb is de bepaling van kosten een beschikking en kan hier
dus bezwaar tegen worden gemaakt, daar een beschikking een appellabel besluit is.
5 In 5:31c wordt gesproken dat bezwaar kan worden gemaakt tegen de beschikking omtrent
de kosten OF de beschikking betreffende de toepassing van de bestuursdwang. Volgens
5:31c awb komt de rechtmatigheid van de bestuursdwang niet meer ter sprake. Volgens lid 1
gaat het over de beschikking die strekt tot de toepassing van de bestuursdwang of de
beschikking tot het vaststellen van de kosten van de bestuursdwang. In casu wordt echter
getwijfeld over de rechtmatigheid (of het wel een overtreding is en of de bestuursdwang
toegepast dient te worden) en over de verdeling van de kosten. Beide onderwerpen worden
in 5:31c echter niet beschreven.
,6 De uitvoering van een bestuursdwang is geen besluit in de zin van 1:3 awb. Dit is geen
appellabel besluit en tevens is dit een feitelijke handeling. Dit betekent dus dat Frank hier
naar de privaatrecht zal moeten gaan op basis van een onrechtmatige daad.
7 Wederom gaat het om dezelfde wet op het milieubeheer, hetgeen als gevolg heeft dat, net
als bij de vorige vragen, het college bevoegd is tot handhaving. Hierbij gaat het college
echter direct over tot actie zonder eerst een waarschuwing of last onder bestuursdwang toe
te passen. Op grond van art. 5:31 kan in spoedeisende situaties, zoals in casu, direct worden
gehandeld. Wel moet dan zo spoedig mogelijk alsnog, via een besluit, de betreffende
persoon op de hoogte worden gesteld.
8 In beginsel worden de kosten van de bestuursdwang, in casu het opruimen van het puin
met grote spoed, verhaalt op de overtreder (Frank). Op basis van art. 5:25 lid 1 kan dit
echter ook gedeeltelijk wanneer dat redelijkerwijs voor de hand ligt. In deze casus lijkt mij
dat Frank niet de complete kosten dient te vergoeden, daar de brand buiten zijn macht lag.
Een gedeelte van de kosten kan in casu waarschijnlijk dus om Frank worden verhaald.
Werkgroep 2
1a Volgens 5:1 awb moet sprake zijn van een overtreding (in casu 6.2 WW) en een
overtreder (in casu Schiphol). Als gevolg hiervan kan een bestuurlijke sanctie worden
opgelegd, beschreven in 5:2 awb. Hiervoor moet het orgaan dat de sanctie oplegt wel
bevoegd zijn, aldus 5:4 awb. Het gemeente bestuur is volgens art. 125 gemw is het
gemeentebestuur, waar ook een last onder dwangsom onder gelezen kan worden.
Daarnaast is deze bevoegdheid ook beschreven in art. 61 Waterschapswet kan het bestuur
van het waterschap een last onder bestuursdwang opleggen, waar vaak ook een last onder
dwangsom wordt verstaan. Deze dwangsom kan vervolgens door het waterschapsbestuur
worden gegeven en het bestuur is dus bevoegd.
1b In bovenstaande casus is beredeneert dat het bestuur bevoegd is tot het opleggen van
een last onder bestuursdwang en dwangsom. Hiervoor moet volgens 5:1 awb echter wel een
overtreder en een overtreding aanwezig zijn. Op dit moment is echter nog geen overtreding
begaan door slechts het voorhanden hebben van het middel. Wel kan als een soort
preventief de sanctie worden gegeven, maar dan moet wel zeer duidelijk aanwijzingen
aanwezig zijn dat het middel gebruikt gaat worden en voor zover laat de casus dat niet zien.
Dit preventieve handelen is op grond van 5:7 awb een mogelijkheid.
C Het gaat hier om het opleggen van een last onder dwangsom. In casu is nu wel een
overtreding begaan op basis van de Waterschapswet en is dus ook een overtreder aanwezig.
Zoals in de eerste vraag is beschreven, is het bestuur bevoegd een last onder bestuursdwang
of een last onder dwangsom op te leggen. Een last onder dwangsom is volgens 5:32 awb
alleen mogelijk om op te leggen aan de overtreder, zijnde Flysafe en dus niet Schiphol.
FlySafe staat echter in verband met Schiphol middels een contract en het is dus mogelijk dat
Schiphol op basis van de ijzerdaadcriteria alsnog aansprakelijk is. Het lijkt erop dat Schiphol
over de gedraging van beschikken en door niet ingrijpen of goed toezicht te houden deze
gedragingen ook heeft aanvaard. Het is dus wellicht mogelijk ook de last onder dwangsom
op te leggen aan Schiphol en niet alleen aan FlySafe.
, D In beginsel betreft dit een bevoegdheid die toekomt aan het bestuur en heeft zij dus de
keuze in hoeverre bestuursdwang of dwangsom wordt toegepast. Dit is echter anders onder
bepaalde omstandigheden, zoals spoed beschreven in 5:31 awb. Wanneer grote
hoeveelheden van het sproeimiddel in het grondwater terecht komen, kan dat gevolgen
hebben voor de watervoorziening en/of zelfs de volksgezondheid. Spoed lijkt vereist en in
dergelijke gevallen is het niet mogelijk om een dwangsom op te leggen, aldus 5:31 awb.
E Volgens 5:32b lid 3 awb dient het bedrag een dergelijke stimulans te geven om de
overtreding doen te stoppen. Dan lijkt een miljoen per dag met een maximum van 10
miljoen een groot bedrag, maar wanneer wordt gekeken naar het feit dat Schiphol een
betrekkelijk vermogende organisatie is en dat het al 750.000 aan landingsrechten verdient
aan het openhouden van de baan, is een dergelijke dwangsom redelijk en kan het ervoor
zorgen dat Schiphol in actie komt. Wanneer de dwangsom immers gelijk is of net iets hoger
dan de verdiensten, is geen stimulans aanwezig om actie te ondernemen.
F Een dwangsom betreft volgens 5:9 awb een beschikking en aan die vereisten dient dan ook
aan te worden voldaan. Daarnaast dient in een last onder dwangsom het bedrag vermeldt te
staan (5:32b), hetgeen het geval is. Zo moet de last onder dwangsom voldoende worden
gemotiveerd en kenbaar worden gemaakt aan de overtreder en Schiphol, inclusief het
vernoemen van de kosten en begunstigingstermijn. In casu is echter geen termijn
beschreven, wat in beginsel wel moet. Schiphol kan echter stoppen met het lozen, met als
gevolg dat niet perse een begunstigingstermijn benoemd dient te worden.
2a Allereerst kan worden gekeken naar het vertrouwensbeginsel. Hiervoor moet gekeken
worden naar Amsterdams dakterras. Allereerst moet sprake zijn van een duidelijk toezegging
(welke in casu niet lijkt te zijn gegeven), afkomstig van een daartoe bevoegd orgaan. Het lijkt
echter al mis te gaan bij het eerste vereiste, daar geen toezegging lijkt te zijn gedaan, dus is
beroep op het vertrouwensbeginsel moeilijk.Tevens kan worden gekeken naar het
evenredigheidsbeginsel. In casu lijkt het er niet op dat onevenredig wordt gehandeld,
aangezien de vergunning niet wordt verleend op basis van gegronde redenen en krijgt
meneer ook twee maanden de tijd om te vertrekken. Tevens wordt dit beginsel ook
marginaal getoetst door de rechter en is deze afweging dus grotendeels aan het
bestuursorgaan in casu. Het lijkt er dus op dat, ondanks de lange periode van gedogen, dat
dit besluit stand houdt bij de bestuursrechter.
2b Dwingen is natuurlijk een groot woord, maar volgens uitspraak Ligplaats Goes dient een
bestuursorgaan dat een herstellende sanctie heeft opgelegd deze ook uit te voeren. Bij de
invordering of het realiseren van die herstelsanctie die een zwaar gewicht aan te worden
toegekend. Slechts onder bijzondere omstandigheden kan het bestuursorgaan afzien van het
invorderen van het geld of het realiseren van de herstellende sanctie. In casu lijken
dergelijke omstandigheden niet aanwezig te zijn, dus zal het bestuursorgaan moeten
overgaan tot handhaving.
Werkgroep 3
1a Dit is afhankelijk van het feit of een waarschuwing een besluit is in de zin van 1:3 awb.
Wanneer een instantie bevoegd is tot het geven van een waarschuwing op basis van de wet,
