Hoorcolleges Bestuursprocesrecht 2
Hoorcollege 1 Handhaving: bestuurssancties
Toezicht
Toezicht kan worden onderscheiden is uitvoeringstoezicht en handhavingstoezicht. De
eerste is een vorm van toezicht vooraf, waarbij wordt gecontroleerd of iemand voldoet aan
de voorwaarde wil diegene een bepaalde aanspraak te verkrijgen, zoals subsidie. Dit is dus
geen toezicht in de zin van de awb.
De awb spreekt over handhavingstoezicht, waarbij het gaat om controles, zonder dat sprake
hoeft te zijn van een verdenking of vermoeden. Er wordt simpelweg gekeken of aan de
wettelijke voorschriften wordt voldaan.
Handhavingstoezicht bestaat uit 3 elementen: informatieverzameling, oordeelvorming,
eventueel ingrijpen (optreden of waarschuwen). Als een toezichthouder aan het werk is, is
sprake van feitelijk handelen (3:4 lid 2 awb). De toezichthouder is een bestuursorgaan. Je
kunt echter niet naar de bestuursrechter, het is namelijk geen besluit. Als een overtreding
wordt vastgesteld, wat kun je dan?
- bestuurlijke sanctie
- strafrechtelijke sanctie
- privaatrechtelijke sanctioneren
Een herstelsanctie richt zich op de overtreding en de ongedaanmaking daarvan. Een
bestuurlijke sanctie is gericht op de overtreder en het toevoegen van leed. Je mag geen
dubbele sanctie opleggen. Dus geen dubbele herstelsanctie of dubbele bestraffing.
Bevoegdheid bestuurlijke sanctie
Er moet sprake zijn van een overtreding EN er moet een wettelijk voorschrift zijn waarop de
sanctie is gebaseerd.
Toezicht
De toezichterhouder wordt in de awb beschreven en het toepassingsbereik staat beschreven
in 5.2 awb. De awb bevat geen bevoegdheden, maar de toezichthouder heeft de
bevoegdheden die zijn opgenomen in afdeling 5.2 awb. Wel moet je altijd de bijzonder wet
raadplegen. Beperkingen kunnen worden gemaakt in 5.13 awb. Ook moet je bij toezicht
letten op het EVRM, zoals schending van de privacy.
Bij toezicht is een medewerkingsplicht aanwezig, vanuit o.a. het awb. Uitzonderingen stana
beschreven in 5.10a awb of uitspraak Inspectie Kinderopvang. De grens tussen toezicht en
opsporing is echter problematisch, als gevolg van bijv. sfeercumulatie of sfeerovergang.
, EVRM/EHRM
Je moet eerst vaststellen of sprake is van een criminal charge. Hierbij moet worden gekeken
naar de aard en de zwaarte van de sanctie. Een bestuurlijke boete is dan ook een criminal
charge.
Hoorcollege 2 Handhaving 2
Bestuurlijke sancties en discretionaire bevoegdheid
Handhaving begint met toezicht of controle. Vervolgens kun je kijken naar het opleggen van
sancties, waarbij vaak ook beleidsvrijheid is. Ten derde dient men een sanctie te kiezen en
een modaliteit. Als laatste het effectueren van de sanctie.
Zo kan de burgemeester als sanctie bijv. een last onder bestuursdwang of last onder
dwangsom op te leggen. Dit betreft een beschikking.
Beginselplicht tot handhaving
Algemene regel: bestuurlijk HERSTELsancties zijn geformuleerd als een discretionaire
bevoegdheid. Er moet dus een belangenafweging worden gemaakt. Gelet op het algemeen
belang zal in geval van overtreding van een voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is
bestraffend op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moet maken. In de
rechtspraak is deze vrijheid dus een beetje dichtgetimmerd.
Bij de beginselplicht tot handhaving bij de BESTUURLIJKE BOETE. Dit is meer een
bestraffende sanctie en op basis van het EVRM moet dan ook met persoonlijke
omstandigheden rekening moeten worden gehouden. Hier hoeft op basis van de rechtspraak
niet perse een sanctie te worden opgelegd. Hier wordt de vrijheid over het algemeen dus
meer behouden.
Beginselplicht tot toezicht is ook aanwezig en een toezichthouder heeft dus vrijheid om zijn
bevoegdheden toe te passen. Deze plicht is ook niet echt in de awb te vinden. Toezicht is
echter geen beschikking, daar het feitelijk handelen betreft. Er is dus geen beginselplicht tot
toezicht.
De beginselplicht tot het opleggen van een bestuurlijke sanctie kent een onderscheid: de
bestraffende sanctie (bestuurlijke boete) en de herstelsanctie (last onder bestuursdwang en
last onder dwangsom). Bij herstel moet worden hersteld en bij de bestuurlijke sanctie is er
een punitief karakter.
Bij de herstelsanctie geldt de beginselplicht niet bij alle herstelsancties.
Een last onder bestuursdwang of last onder dwangsom kunnen ambtshalve of op verzoek
worden opgelegd. Bij ambtshalve moet in beginsel gebruik worden gemaakt bij de sanctie,
tenzij er bijzondere omstandigheden zijn. Op verzoek mag het bestuursorgaan onder
bijzondere omstandigheden het verzoek van anderen tot handhaving te weigeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thomas_zz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
