Dit is het eindproduct dat ik heb ontwikkeld voor het vak onderzoeken vermogen (afstudeerproject), waar ik een 9,2 voor gehaald heb, voor de opleiding Pedagogiek aan de Haagse Hogeschool.
Let op! Dit document bevat enkel het eindproduct en dus NIET de verantwoording.
Gespreksvoering met
kinderen tussen acht en
twaalf jaar
Werkmap
,Inhoudsopgave
1. Ontwikkeling .......................................................................................................................... 3
1.1 Ontwikkeling van kinderen van acht tot tien jaar ..................................................................... 3
1.2 Ontwikkeling van kinderen van tien tot twaalf jaar................................................................... 4
,1. Ontwikkeling
Om goed in gesprek te kunnen gaan met kinderen is het van belang dat je kunt
aansluiten bij de belangstellingen, gevoelswereld, gedachtewereld en de manier van
communiceren van het kind. Kinderen ontwikkelen zich voortdurend en elke leeftijdsfase
brengt weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Het is dan ook essentieel dat er tijdens
een kindgesprek rekening wordt gehouden met de leeftijd van het kind.
Volgens Delfos (2020) moet er naast de kalenderleeftijd van het kind ook gekeken
worden naar de mentale leeftijd. Met mentale leeftijd wordt de geestelijke leeftijd van het
kind, in vergelijking met het ‘gemiddelde’ kind van die leeftijd, bedoelt. Zo kan een kind
van tien jaar een mentale leeftijd van acht jaar hebben. Andersom kan het ook zo zijn dat
een kind van tien jaar een mentale leeftijd van twaalf jaar heeft.
De informatie uit dit hoofdstuk schetst een algemene lijn van de ontwikkeling van het
basisschoolkind, maar hou er rekening mee dat dit slechts een algemene weergave is.
Geen enkel kind is hetzelfde, zoals te zien is aan de verschillen in de kalenderleeftijd en
de mentale leeftijd van kinderen. Het ontwikkelingsverloop van ieder kind is uniek.
1.1 Ontwikkeling van kinderen van acht tot tien jaar
Deze leeftijdsfase is gericht op het uitbreiden van het besef dat kinderen hebben van de
wereld. Ze verdiepen hun kennis van concepten en komen in aanraking met nieuwe
dimensies. Kinderen gaan zich beseffen dat de wereld groter is dan zij voorheen door
hadden (Vandebriel, 2018). Ze gaan bijvoorbeeld zelfstandig naar school of logeren bij
vrienden.
Cognitieve ontwikkeling
School wordt steeds belangrijker. Er wordt een beroep gedaan op het
langetermijngeheugen van kinderen, die steeds meer toeneemt in deze periode.
Kinderen leren hoe zij strategieën kunnen toepassen om dingen beter te kunnen
onthouden en besteden veel aandacht aan het onthouden en kunnen ophalen van feiten
(Feldman, 2016).
Taal-denkontwikkeling
In deze leeftijdsfase leren en gebruiken kinderen taal niet meer enkel voor het
alledaagse leven, maar ook om te kunnen communiceren met volwassenen en andere
kinderen. In deze periode wordt taal tevens een manier om meer kennis te verwerven.
Door de toenemende lees- en schrijfvaardigheid van kinderen krijgen zij steeds meer
toegang tot de wereld en kennis van volwassenen. Veel kinderen hebben hier grote
interesse in, zoals bijvoorbeeld de kinderen die op deze leeftijd alles weten over
dinosauriërs.
Vergelijken met anderen
Kinderen van deze leeftijd beginnen verschillen tussen zichzelf en anderen te zien.
Hierdoor gaan ze zichzelf, en hun prestaties, vergelijken met anderen. Naarmate de
schoolcarrière vordert komen de capaciteiten en prestaties van kinderen steeds meer op
de voorgrond te staan (Sleeboom, van de Vijfeijken, & Hellendoorn, 2010). Door de
verwachtingen van ouders en de (onderlinge) concurrentie met leeftijdsgenoten zijn
3
, kinderen van deze leeftijd erg gevoelig voor afkeuring. Bij sommige kinderen ontwikkelen
hierdoor gevoelens van minderwaardigheid of faalangst.
Het om leren gaan met leeftijdsgenoten is in deze periode van groot belang. Door de
onderlinge vergelijking worden kinderen zich bewust van hun eigen mogelijkheden en
krijgen zij inzicht in de verschillen met anderen. Dit bewustzijn brengt ook vervelende
dingen met zich mee: pesten begint vaak vanaf deze leeftijd een rol te spelen.
Suggestibiliteit
Kinderen van deze leeftijd zijn bekend met de sociale codes van gesprekken en zijn
daardoor in mindere mate gevoelig voor suggestieve vragen. Het kan echter wel
voorkomen dat kinderen tijdens gesprekken bepaalde details verzinnen, omdat ze willen
voldoen aan de verwachtingen van volwassenen. Volwassenen verwachten vaak een
gedetailleerde beschrijving van dingen die gebeurt zijn. Doordat kinderen van deze
leeftijd gevoeliger zijn voor minderwaardigheidsgevoelens en faalangst kan het
voorkomen dat zij verhalen aanvullen met zelfverzonnen details om zo aan
verwachtingen te voldoen (Delfos, 2020).
Vriendschappen
Kinderen van deze leeftijd worden zich steeds meer bewust van wederzijdsheid binnen
relaties. Vriendschappen krijgen daarom ook steeds meer een coöperatief karakter.
Kinderen proberen zich te conformeren aan de wensen van vrienden. Duurzame
vriendschappen zijn in deze periode nog beperkt. Ze worden gemakkelijk beëindigt door
bijvoorbeeld een ruzie, maar ook het herstellen van vriendschappen gaat in deze periode
gemakkelijk.
Morele ontwikkeling
Vanaf deze leeftijd neemt het belang van straf en beloning op de morele ontwikkeling af.
Kinderen beginnen zelf te onderzoeken wat er vanuit de maatschappij van hen wordt
verwacht. Ze krijgen een beter besef van wat er wel en wat er niet geaccepteerd wordt.
De nadruk begint steeds meer op het gehoorzamen van wetten en autoriteit te liggen.
1.2 Ontwikkeling van kinderen van tien tot twaalf jaar
Deze leeftijdsfase is minder te kaderen dan voorafgaande leeftijdsfasen. Deze fase
eindigt namelijk wanneer kinderen de prepuberteit ingaan. De groeispurt, die bij meisjes
rond het elfde levensjaar en bij jongens rond het dertiende levensjaar begint, markeert
de start van de prepuberteit. Na deze groeispurt valt het kind psychologisch gezien niet
meer onder deze leeftijdsfase van tien tot twaalf jaar.
Cognitieve ontwikkeling
Bij kinderen van deze leeftijd is het langetermijngeheugen goed ontwikkeld. Ze hebben
kennis van hoe het geheugen werkt en hebben voldoende tools om geheugenstrategieën
toe te passen. Kinderen vanaf ongeveer tien jaar presteren in experimenten gericht op
het geheugen hetzelfde als volwassenen (Feldman, 2016).
Taal-denkontwikkeling
De vaardigheden die kinderen van deze leeftijd beschikken worden gebruikt om de
wereld steeds meer te verkennen. Kinderen hebben een grote behoefte om meer te
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwendolynx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
