Geschiedenis vakdidactiek: Geschiedenis
geven
- Geschiedenis geven vakdidactiek: H3.1, 4.1, 5.1, 6.1, 8.1, 9.1 + 10.1.
Geschiedenis geven: vakdidactiek
Gardner = meervoudige intelligentie theorie. Theorie gaat uit van acht verschillende intelligenties
(talenten):
- Verbaal-linguïstisch.
- Logisch-mathematisch.
- Visueel-ruimtelijk.
- Lichamelijk-kinesthetisch.
- Muzikaal-ritmisch.
- Natuurlijk.
- Interpersoonlijk.
- Intrapersoonlijk.
Verschillen tussen kinderen + vaardigheden. Opvatting van Gardner heeft attenderende werking +
sluit aan bij opvatting om andere vakken te benutten als invalshoeken voor geschiedenisonderwijs.
Geschiedenis hierdoor leuker + OJW = waar mogelijk in samenhang, speelt ook een rol.
3.1 Het didactische aspect: verhalen en jeugdliteratuur
gebruiken
Verhalen bieden uitgelezen mogelijkheid om kennis te maken met andere culturen + religies.
3.1.1 Het belang van verhalen
Met goed verhaal kun je ontroeren, verklaren, informeren, vermaken, verbinden + motiveren om
meer te willen weten. Basis leggen voor les die kinderen willen volgen.
Het verhaal in het onderwijs
Luisteren naar verhalen is belangrijk voor taalontwikkeling, vergroot woordenschat. Vanaf groep 1 is
verhaal krachtig didactisch middel om leerlingen bij onderwerp te betrekken.
Fictief en informatief
Verhaal is krachtige didactische werkvorm, in onder- + bovenbouw. Verhalen zijn manier om
abstracte leerstof te verduidelijken. Verhalen geven zicht op andere werkelijkheid (‘possible worlds’),
leerlingen gaan werkelijkheid overwegen + worden tot denken gezet. Verhaal roept vragen op +
werkt motiverend.
Het verhaal bij de geschiedenisles
Verhaal is een v.d. rijkste beeldvormers. Leerlingen worden teruggebracht naar niet meer bestaande
tijd + cultuur. Kinderen verplaatsen zich in ander persoon, beroep op empathisch vermogen =
essentieel voor ontwikkelen van historisch denken + redeneren. Historisch verhaal stimuleert taal,
fantasie, betrokkenheid + historisch redeneren. Verhaal gebruiken als: inleiding, verduidelijking,
vergroting empathie, sfeerbeeld, informatief etc.
, 3.1.2 Jeugdliteratuur
Keuze van juiste boeken kan zorgen voor liefde voor lezen + bijdragen aan kennis + inzicht. Wanneer
spreken van historische jeugdliteratuur?
- Wat is literatuur?
- In hoeverre is het daadwerkelijk historisch?
- In hoeverre is het historisch juist?
Historische romans: feit + fictie = factie
Spelen zich af in (fantasie)verleden. Niet intentie om correct beeld van verleden te reconstrueren.
Historische jeugdboeken zijn geëngageerd = schrijver wil actuele kwesties + morele dilemma’s aan
orde stellen (bijv. oorlog, vrede, geweld). Factie = feiten aangevuld met fictie, verhalen gebaseerd op
controleerbare feiten. Hoofdpersonen verzonnen (fictief), gebeurtenissen waargebeurd (feit).
Kenmerk van historische verhalende literatuur (factie) = lezer meebeleeft verhaal doordat hij/zij zich
inleeft in tijdgenoot v.d. eigen leeftijd. Bekijk boeken kritisch, identificatiepersoon niet altijd
historisch juist.
Gebruik historische roman in de klas
Zorg dat lezen met plezier gebeurt, voorkom al te grote vrijblijvendheid. Stel kinderen bijv. kritische
vragen over mening v.d. auteur die in boek naar voren komt. (“Zijn alle Duitsers in het boek slecht?”).
Informatieve boeken (non-fictie)
Zakelijke teksten, gaat om feiten. Veel variatie: jeugdencyclopedieën, humoristische series +
informatieve series voor kinderen. Altijd dergelijke boeken in klas aanwezig. Voor kinderen,
studenten + leerkrachten snelle manier om inhoudelijk in onderwerp te verdiepen. Voorbereiden van
lessenreeks beginnen bij verzamelen van informatieve jeugdliteratuur over onderwerp.
Stripboeken
Ondergewaardeerd hulpmiddel in onderwijs. Strips + geschiedenis gaan goed samen. Onderscheid
tussen informatieve + verhalende stripboeken. Verhalende = combinatie tussen educatie + vermaak.
Spannend verhaal in tekeningen die tijds- + sfeerbeeld geven.
4.1 Het didactische aspect: verwerking: vragen, opdrachten en
toetsen maken
Verwerking van lesstof in vorm van vragen, opdrachten + toetsen vormt belangrijk onderdeel van
lesvoorbereiding. Nagaan of lesdoelen bereikt zijn + wat beheersingsniveau v.d. leerlingen is.
Tussendoor opdrachten + vragen inbouwen = zorgt voor variatie + activerend + stimulerend effect.
Uitdagende vraag/opdracht zal leerling stimuleren om meer te willen weten. Vraag/opdracht tijdens
les verplicht leerling tot actieve rol, geeft leerkracht kans om leerproces te sturen door doelbewuste
opeenvolging van opdrachten. Vragen/opdrachten na les hebben doel kennis vast te leggen +
toetsen. Methodiek om kennisniveau vast te stellen van
Benjamin Bloom = taxonomie van Bloom = classificatie v.d.
toenemende moeilijkheidsgraad van denkvaardigheden (zie
afbeelding). Onderscheid in lagere + hogere
denkvaardigheden. Taxonomie van Bloom bijgesteld door
Anderson + Krathwohl (werkwoorden i.p.v. zelfst. nw.).
