Cu
CULTURELE WAARDEN EN
COMMUNICATIE
In internationaal perspectief
Marinel Gerritsen en Marie-Thérèse Claes
Deze samenvatting bevat hoofdstuk 1,2,3,4,5,6,7. Oftewel het hele boek.
, 1. Interculturele communicatie
1.1 Inleiding
De manier waarop de mens communiceert en communicatieve handelingen interpreteert, wordt
bepaald door zijn culturele achtergrond. Verschillen tussen culturen kunnen leiden tot verrijking,
doordat ze je bewust maken van andere perspectieven. Maar er kunnen ook misstanden ontstaan.
1.2 Cultuur met een kleine c
Cultuur met een grote C: beschaving. Zoals schilderkunst, literatuur, muziek, theater, dans,
architectuur, enzv.
Cultuur met een kleine c: de collectieve mentale programmering die de leden van één groep of
categorie mensen onderscheidt van die van anderen.
Organisatiecultuur: de gemeenschappelijke normen, waarden en gedragingen in een organisatie die
hebben bewezen succes te brengen en die op alle organisatiemedewerkers wordt overgebracht.
Bij de confrontatie met een andere cultuur wordt de eigen cultuur beter waarneembaar. Cultuur kan
worden beschouw als een lens waarmee de werkelijkheid wordt waargenomen.
In de mentale programmering van de mens kunnen we drie niveaus onderscheiden:
1. De menselijke natuur
2. Cultuur
3. Persoonlijkheid
1. Menselijke natuur: alles wat de mens is
aangeboren. In sociologie gebruikt men
hiervoor de term nature.
2. Cultuur: de regels en wetten die een groep
mensen nodig heeft om voort te bestaan. Al
die regels vormen cultuur met een kleine c. in de sociologie wordt dit aangeduid met de term
nurture. Cultuur is aangeleerd; mentale programmering. Dit gebeurt in de sociale omgeving
waarin we opgroeien en onze levenservaring opdoen.
3. Persoonlijkheid van een individu: een aangeboren en een aangeleerd gedeelte. Aangeboren
zijn persoonlijkheidskenmerken die genetisch bepaald zijn. Aangeleerd zijn die
persoonlijkheidskenmerken die je krijgt door persoonlijke ervaringen. Het is moeilijk aan te
geven welk gedeelte van de persoonlijkheid nu aangeboren is (nature) en welk aangeleerd
(nurture).
Communicatie binnen de onderste laag leidt op zich niet tot problemen. We delen immers allemaal
dezelfde natuur. Hetzelfde geldt voor communicatie binnen de bovenste laag. Persoonlijkheidstypes
verschillen van mens tot mens. In het contact met anderen houdt men daar rekening mee.
Communicatie in de middelste laag ligt vaak lastiger. Van sommige zaken weet je dat mensen uit
ander culturen er anders mee omgaan dan je gewend bent. Als hierover miscommunicatie ontstaat,
is het probleem meestal bespreekbaar en kan het vrij snel worden opgelost. Maar er kunnen ook
problemen ontstaan die minder makkelijk te duiden zijn.