in deze samenvatting wordt hoofdstuk 1 van buiteNLand vwo 3 uitgelegd over globalisering, de vrijemarkteconomie, de planeconomie, de interne en externe oorzaken van ongelijkheid en de epz's
Globalisering: het proces steeds meer gebieden wereldwijd met elkaar worden verbonden
↳Cultuur (mode)
↳Politiek (EU/VN)
↳Economie (WTO: World Trade Organization)
Oorzaken toename wereldhandel:
1 Kosten gerichte globalisering
↳ Fabrieken in andere landen
2 Markt gerichte globalisering
↳ Zoveel mogelijk klanten
3 Container (uitvinding 20e eeuw)
↳ Goedkoop & Veel transport
4 Verdwijnen van handelsgrenzen (WTO)
5 Opdelen van producten (productieketen)
↳ Grondstof →Coltan (Nigeria)
↳ Half fabricaat →Assemblage (China) *
Brazilie
↳ Eindproduct →Iphone (VS) Rusland
India
Global Shift: De verschuiving van het economisch zwaartepunt/kerngebied China
↳Triade: Noord - Amerika West - Europa → Oost - Azie & BRICS - landen* -
Mexico
Indonesië
Turkije
Zuid-Amerika
Japan
↳Gevolg: Multipolaire Wereldeconomie: Meerdere landen raken betrokken in de wereldeconomie
§3 Ontwikkeling van de handelsstromen
Vrije markt economie: -Economie waarim vraag en aanbod de prijzen bepalen
Vrije markt economie: -Economisch systeem waarbij de productie in handen is van particuliere
Vrije markt economie: -ondernemers
↳In het westen beschermd men haar eigen markt
↳ 1: Export subsidie: de producent van goederen krijgt een bedrag om zijn handel te exporteren
↳Dumping: Westerse producenten verkopen producten in het zuiden onder de marktprijs
↳Mali: €0,80
↳NL: €1,00 - €0,30 = €0,70
↳ 2: Importheffing: -Westerse producenten beschermen hun eigen markt, om toegang te krijgen
↳ 2: Importheffing: -moet je invoerrechten/importheffing betalen
↳ 2: Importheffing: -Belasting op ingevoerde goederen, bedoeld om de binnenlandse markt te
↳ 2: Importheffing: -beschermen tegen het buitenland
↳Mali: €0,80 + €0,30 = €1,10
↳NL: €1,00
, Koloniale verhoudingen (1500-1950)
↳ 1500-1800: De fase van het handelskolonialisme. (fase van vestigingen van Europese
↳ 1500-1800: handelsmaatschappijen in de nieuw ontdekte gebieden van Afrika, Amerika en Azie.
↳ 1500-1800: Met het doel om handel te drijven) Vanuit koloniën worden grondstoffen naar Europa
↳ 1500-1800: vervoerd. Er worden ook plantages aangelegd waar slaven, gehaald uit Afrika, het
↳ 1500-1800:werk doen.
↳ 1800-1950: De fase van het industrieel kolonialisme. (fase waarin Europese moederlanden
↳ 1800-1950: koloniën stichtten die ze zelf bestuurden. Met als doel de aanvoer van grondstoffen
↳ 18 00-1950: veilig te stellen en een afzetmarkt voor hun industriele eindproducten te vormen)
↳ 18 00-1950: Daarom worden vroegere handelsgebieden nu onderdeel van het moederland. Op tal
↳ 18 00-1950: van tereinen (bestuur/onderwijs/handel/ontwikkeling) trekt het moederland de
↳ 18 00-1950: banden met koloniën aan. Door industrialisatie neemt de wereldhandel enorm toe
↳ 18 00-1950: maar de handelsstromen verlopen steeds meer bunnen het koloniale rijk.
Einde van een oude relatie (1950-1990)
De afloop van de tweede wereldoorlog levert 2 belangrijke veranderingen op in de wereldorde:
↳ 1: De koloniën worden in snel tempo onafhankelijk. Maar door deze dekolonisatie worden nier
alle
↳ 1: banden doorgesneden
↳ 2: De wereld wordt opnieuw ingedeeld en er ontstaan drie blokken. (het westerse blok, het
↳ 2: communistische blok en de ontwikkelingslanden) De wereld was overzichtelijk in die periode:
de
↳ 2: westerse en communistische landen dreven handel binnen hun machtsblokken en de
↳ 2: ontwikkelingslanden richtten zich op 1 van deze 2.
Vrijhandel veranderdt de wereld (na 1990)
De vrijemarkteconomie wordt het belangrijkste economische systeem op aarde. belangrijke
kenmerken zijn het vrije ondernemerschap en het totstand komen van de prijs van goederen en
diensten door de wet van vraag en aanbok. Een vrijemarkteconomie is het beste in een wereld
zonder handelsbelemering (vrijhandel) voordelen hiervan zijn:
↳ 1: Een land kan zich specialiseren in de productie van goederen en diensten die dat land het beste
↳ 1: of goedkoopste kan produceren.
↳ 2: Bedrijven hebben toegang tot buitenlandse afzetmarkten. Zo kunnen ze veel groter worden
dan
↳ 2: wanneer ze hun spullen alleen op de binnenlandse markt verkopen.
Ook zijn er nadelen aan vrijhandel:
↳ 1: bedrijven zullen temaken krijgen met buitenlandse concurrentie en zullen dan soms failliet
gaan.
§4 Ontwikkeling in verschillende snelheden
Ongelijkheid: 1 Regionale ongelijkheid (tussen gebieden)
Ongelijkheid: 2 Sociale ongelijkheid (tussen bevolkingsgroepen)
↳Gini Coëfficiënt: een maat om sociale ongelijkheid te meten
↳Gini Coëfficiënt : 0= volledige gelijkheid/geen ongelijkheid
↳Gini Coëfficiënt: 1= volledige ongelijkheid/1 iemand alles
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sasjavanbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.
