Samenvatting HLMF05 – Verslaggeving en winst
Basisboek Bedrijfseconomie
Hoofdstuk 9 – Beoordeling van de financiële structuur
Ratio analyse
Ratio analyse is een hulpmiddel voor het beoordelen van de financiële positie van een
organisatie. Hoe:
➢ Rentabiliteitskengetallen.
➢ Solvabiliteitskengetallen.
➢ Liquiditeitskengetallen.
➢ Efficiency van de activiteiten.
➢ Winstgevendheid van beleggingen.
Mogelijke beperkingen van de ratio’s
➢ Normen kunnen verschillen.
➢ Momentopname.
➢ Windowdressing => het schuiven in een balans, winst- of verliesrekening of een
beleggingsportefeuille met als doel kwartaal-, halfjaar- of jaarresultaten er zo mooi mogelijk
te laten uitzien.
Voorbeeld van windowdressing:
2016: moederbedrijf Mitra failliet omdat ABN geen financiering (meer) wilde verstrekken.
“De winst werd opgepompt, door kortingen voor leveranciers buiten de boeken te houden. 'Het
ging om het opblazen van de cijfers’, aldus Dirkzwager. 'De plaatjes werden mooier
voorgesteld dan ze in werkelijkheid waren. Er is geen geld uit de kas verdwenen, naar mijn
weten.’”
Door een historische analyse (interne vergelijking) en bedrijfsvergelijkende analyse (externe
vergelijking) kun je deze nadelen verkleinen.
▪ Een ‘foto’ van het bedrijf => opname van 1 jaar.
▪ Een ‘film’ van het bedrijf => opname van meerdere jaren om te vergelijken.
Rentabiliteit
Rentabiliteit geeft de verhouding weer van de gemaakte winst ten opzichte van het
geïnvesteerde vermogen. Met andere woorden: het inkomen en het vermogen waarmee dit
inkomen is verdiend.
▪ Ratio’s inzake de verhouding tussen winst en omzet…
Brutowinstmarge.
▪ Ratio’s met de verhouding tussen winst en vermogen…
Rentabiliteit totaal vermogen.
Rentabiliteit eigen vermogen.
Rentabiliteit vreemd vermogen.
,De brutowinstmarge (rentabiliteit)
Brutowinstmarge (%) => In hoeverre kan een bedrijf prijsdalingen en/of kostenstijgingen
opvangen.
➢ Verhouding tussen verkoopprijs en de kostprijs van de verkochte goederen.
➢ Kostprijs => grondstoffen, personeel, afschrijvingen, alle overige kosten behalve rente.
Brutowinstmarge = Bedrijfsresultaat / Omzet
Bedrijfsresultaat => EBIT = Earnings Before Interest and Taxes => Omzet – (bedrijfs)kosten
Opmerkingen bij de brutowinstmarge:
➢ normen zijn lastig, verschilt per sector.
➢ benchmarken (vergelijken) binnen sectoren is nuttig.
➢ kijk niet naar 1 jaar, maar naar meerdere jaren.
Rentabiliteit
→ Verhouding tussen winst en vermogen.
→ Zelf investeren of vreemd vermogen aantrekken.
Rentabiliteit van het vreemd vermogen (RVV)
RVV => Rentabiliteit vreemd vermogen is een kengetal dat de verhouding tussen
interestlasten en gemiddeld vreemd vermogen weergeeft. Het geeft aan hoeveel rente
kredietverleners ontvangen van een onderneming. De interest is de som van de rente die een
onderneming moet betalen over haar lening in een jaar.
Dit kengetal geeft weer hoeveel winst er wordt gemaakt op het vreemd vermogen dat is
aangetrokken. Hoe lager deze ratio, hoe ‘goedkoper’ het vermogen is dat is aangetrokken.
Voor de geldverschaffers is de rentabiliteit van het in de onderneming geïnvesteerde
vermogen gelijk aan het rentepercentage.
Voor vreemd vermogen verschaffer (bank, investeerder).
Als er vreemd vermogen van beginbalans 2019 ontbreekt, kun je ook het vreemd vermogen
van de eindbalans van 2018 pakken. Het eind van het ene jaar, is het begin van het daar op
volgende jaar, dit geldt ook voor de REV en de RTV.
,Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV)
REV => Onder rentabiliteit eigen vermogen wordt verstaan de verhouding tussen de nettowinst
die een onderneming gedurende een bepaalde periode heeft gerealiseerd, en het eigen
vermogen waarmee die opbrengst is verkregen.
Hieruit kun je opmaken hoeveel winst er wordt gemaakt op het eigen vermogen. Een
belangrijke graadmeter voor het economische succes van een onderneming.
Voor het eigen vermogen van de verschaffer (eigenaar).
*Winst na aftrek interest en belasting is hetgeen je aan de aandeelhouders kunt uitkeren.
Rentabiliteit van het totale vermogen (RTV)
RTV => Dit is de winstgevendheid van het bedrijf. De verhouding tussen het inkomen van de
onderneming en de investering die hiervoor nodig was.
Voor de onderneming.
1e manier RTV berekenen:
*Bedrijfsresultaat = EBIT = Earnings Before Interest and Taxes
Bedrijfsresultaat is hetzelfde als winst voor aftrek van interest en belasting.
2e manier RTV berekenen:
Omloopsnelheid totale vermogen * brutowinstmarge
Normen voor RTV, REV, RVV
Gebruik van normen is gevaarlijk, maar een aantal aandachtspunten zijn wel te geven:
➢ Norm voor REV en RTV is 5-10%.
➢ Hoe hoger de REV en de RTV, hoe beter.
➢ Hoe lager de RVV hoe beter.
➢ Risico van de bedrijfsactiviteiten. Hoe groter het risico, hoe hoger de vergoeding zal zijn
die de vermogensverschaffers eisen.
➢ Marktrente. Is de vergoeding lager dan de marktrente, dan kun je je geld beter op de
bank zetten.
Kijk ook hierbij naar meerdere jaren om incidenten te elimineren (weglaten).
, Voorbeeld loonbedrijf van Vliet
Berekening van brutowinstmarge, RTV, REV, RTV:
➢ Brutowinstmarge: (110/230) * 100% = 47,83%
➢ RVV: (10/250)*100% = 4%
➢ REV: (75/500)*100% = 15%
➢ RTV: (110/750)*100% = 14,67%
Aandachtspunten RTV, REV, RVV
Verschil tussen BV/NV en EZ/vof/maatschap:
➢ Berekening salaris ondernemer (vergelijk bijvoorbeeld loonbedrijf van Vliet met BMW).
➢ Berekening belasting (vergelijk bijvoorbeeld loonbedrijf van Vliet met BMW).
REV en RTV zijn niet altijd betrouwbaar doordat de winst niet altijd een reëel beeld geeft.
Bijvoorbeeld door (versnelde) afschrijvingen.
Solvabiliteit
Solvabiliteit => Mate waarin een onderneming in geval van liquidatie aan zijn financiële
verplichtingen aan vreemd vermogen verschaffers kan voldoen. De verhouding tussen het
eigen vermogen (bezittingen – schulden) en het vreemd vermogen (geld dat je geleend hebt)
in de onderneming.
Debt ratio => De debt ratio geeft aan in welke mate de totale activa is gefinancierd met vreemd
vermogen (deel niet van jou). 100 – solvabiliteit = debt ratio
