Inhoudsopgave
Week A Inleiding Psychologie................................................................................................................. 2
Week B Waarnemen.............................................................................................................................. 6
Week B Zelfregulatie ............................................................................................................................. 9
Week C Leren, Het Geheugen............................................................................................................... 13
Week D Beïnvloedingstheorieën .......................................................................................................... 22
Week E Motivatiemodellen ................................................................................................................. 31
,Psychologie Anouck Lenferink
Week A Inleiding Psychologie
Psychologie is net zoals alle andere wetenschappen verankerd in haar tijd en in de
maatschappij waar ze onderdeel van uitmaakt.
Vraagstukken, doelen en methoden van onderzoek worden hierdoor beïnvloed
De belangrijkste psychologische scholen van de 20e eeuw verschillen van elkaar in
denkbeelden over:
• Doelstellingen
• Methode van onderzoek
• Determinisme
Hun basisvragen waren:
- Wat te bestuderen
- Hoe te bestuderen?
Structuralisme
• De eerste psycholoog Wilhelm Wundt (1879)
• De structuralisten identificeerden drie hoofdcomponenten van de bewuste ervaring:
- Sensaties
- Beelden
- Gevoelens
• Men veronderstelde dat deze componenten door een associatieproces
gecombineerd werden tot de normale bewuste ervaring.
Functionalisme
Psychologen John Dewey, William James (1890)
• Het functionalisme legt de nadrukt op de functie van de bewuste ervaring en het
gedrag.
• Het werd sterk beïnvloed door de evolutietheorie van Darwin
Pagina 2 van 41
,Psychologie Anouck Lenferink
Psychoanalyse
• Psycholoog Freud, (1900)
• De psychoanalyse vindt haar oorsprong in de klinische wereld
• De psychoanalyse wijst op het belang van onbewuste krachten bij het ontstaan van
persoonlijkheidsverschillen en mentale stoornissen
• Persoonlijkheid bestaat uit de Id, de Ego en de Superego
• De psychische energie is afkomstig van 2 driften Eros (= levensdrift) en Tanatos
(=doodschrift) die streven naar bevrediging
• De psychoanalyse laat de complexiteit van de mens zien
Gestaltpsychologie
• Psychologen Max Wertheimer, Kurt Koffka (1910)
• De mensen nemen de wereld waar in gehelen en patronen. Gestalt is een Duits
woord en betekent zoveel als ‘georganiseerde’ of ‘gehele’ vorm.
• De Gestaltpsychologen waren vooral gericht op de visuele perceptie
Behaviorisme
Psychologen Watson, Pavlov, Skinner (1913)
• Observeer gedrag en niet de mentale processen.
• Watson denkt dat de mensen een ongeschreven blad zijn ‘tabula rasa’
• Psychologie veranderde van een studie van de geest in een studie van gedrag
• Gedrag is te voorspellen, te meten en te beïnvloeden
Humanistische psychologie
• Psychologen Rogers, Maslow (1954)
• Maslow “Je moet de mens niet benaderen als een door driften bepaald wezen
(dieptepsychologie): dit reduceert de mensen tot een dier.
• Je moet de mens ook niet benaderen als een wezen dat alleen door beloning en straf
te beïnvloeden is: dat reduceert de mens tot een machine. “
• De humanistische psychologie wil de mens benaderen vanuit zijn mogelijkheden.
• Maslow stelt dat mensen van nature goed zijn.
Cognitieve psychologie
Psychologen Heiler, Piaget (1960)
• “Cognitie” komt uit het Latijn en betekent “kennis”.
De cognitieve psychologie wordt gezien als de wetenschap die bestudeert hoe mensen
kennis verwerven, organiseren en gebruiken om hun gedrag te sturen.
• De cognitieve psychologie opent de black box (mentale processen) van de
behavioristen
• Hoe wordt de informatie uit de buitenwereld getransformeerd tijdens de
waarneming en hoe wordt die later weer uit het geheugen opgeroepen
Pagina 3 van 41
, Psychologie Anouck Lenferink
Positieve psychologie
• Psychologen Seligman, Csikszentmihalyi, Tal Ben-Sharar (v.a. 2000)
• Oplossingsgerichte benadering (OGB)
- De mens heeft regie en is expert
- Gaat uit van de kracht van mensen
- Niet alleen focus op positieve dingen: negatieve ervaringen horen erbij
Wat is gedrag?
• Gedrag kan je observeren in wat mensen doen maar ook wat zij laten.
• Gedrag is waarneembaar
• De oorzaken van een bepaald gedrag noemen wij gedragsdeterminanten.
Vragen die bij gedrag horen:
• Waarom doe je wat je doet?
• Wat is de invloed van de opvoeding?
• Wat is de invloed van aangeboren kenmerken?
• Kunt je aangeboren kenmerken beïnvloeden?
Discussie nature/ nuture:
- Wordt het gedrag volledig bepaald door genen (nature) of door opvoeding en
leerprocessen (nuture)?
- In hoeverre zijn bepaalde eigenschappen daadwerkelijk beïnvloedbaar?
Het antwoord op deze vragen zegt iets over je mensbeeld, dit beeld heeft consequenties
voor de mate waarin je gelooft dat gedrag beïnvloedbaar is en hoe je denkt controle te
kunnen uitoefenen op je gedrag en omgeving
Determinatie = Mensen zijn gedetermineerd (bepaald) door hun genetisch materiaal.
De genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van eigenschappen.
De omgeving heeft hier een zeer beperkte of geen invloed op.
Predispositie = Mensen hebben een predispositie door hun genetisch materiaal.
De uiting van degene wordt beïnvloed door de omgeving.
Impliciete theorieën = Als iemands geloof en ideeën over de veranderlijkheid van
persoonlijke kenmerken (bijv. persoonlijkheid, intelligentie, moraliteit) die het gedrag
beïnvloeden.
1. Incrementele theorie persoonlijke kenmerken zijn relatief veranderlijk en kunnen
zich dus verder ontwikkelen
Voorbeeld: proactief gedrag
- Wordt veroorzaakt door individuele en contextuele factoren
- De contextuele factoren zijn van belang, maar vooral de interpretatie
en ideeën van het individu bepalen of iemand daadwerkelijk tot
proactief gedrag zal overgaan.
2. Entiteit theorie persoonlijke kenmerken worden gezien als vaste onveranderlijke
entiteiten (= iets wat heeft bestaan)
Pagina 4 van 41
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoucklenferink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
