Goede samenvatting van H12, biologie voor vwo. Uitgebreide uitleg bij alle onderwerpen, vaak logischer opgeschreven dan het boek met handige afbeeldingen!
Hoofdstuk 12
12.1
Mechanische afweer: afweer aan de buitenkant van een organisme
Chemische afweer: beschermen door het maken van stoffen (Bitter, giftig, bijtend etc.)
Afweermaatregelen:
Plantencellen herkennen schadelijke schimmels en bacteriën via receptoren op de celmembraan > `
maatregelen:
- Sluiten huidmondjes
- Aanmaak H2O2 (waterstofperoxide) > celwand verdikt
- NO (Stikstofoxide) bij beschadiging. Dodelijk voor ziekteverwekker en voor plant. Plant maakt
stof die NO onschadelijke maakt
Bij beschadiging geven planten geurstoffen af > werkt als signaal voor de andere bladeren en voor
planten die dichtbij staan > afweer opschroeven.
12.2
Bacteriën:
Geen kern
Cirkelvormig DNA los in cel
Onderverdeeld op:
aeroob en anaeroob
Heterotroof en autotroof
Celvorm heel divers
Celwandverschillen
Nuttig/schadelijk
Schadelijke bacteriën hebben vaak afvalstoffen waar het menselijk lichaam heftig op reageert:
- Cholerabacterie > choleratoxine = heftige diarree, uitdroging vaak ook dood
- Blauwalg: foto-autotroof. Stoffen zijn erg giftig b.v. Micocystines (beschadigen lever) of
anatoxine-a = very fast death factor > zenuwgif > je kunt niet meer ademen.
Eerste afweerlinie: (BINAS 80B & 87A)
Het dekweefsel vormt een fysische barrière voor ziekteverwekkers en andere gevaarlijke stoffen.
(Opperhuid > hoornlaag). Dit is mechanische afweer met de huid als ondoordringbare laag en
slijmvliezen met trilhaarcellen. Ook chemische afweer: maagzuur.
Bescherming tegen zonlicht word geregeld door de melanocyten; dit zijn pigmentvormende cellen in
de kiemlaag. Pigment hoopt zich op om de kern van naburige cellen in de kiemlaag en beschermt zo
het DNA.
, 12.3
Huid & Epitheel
Hoesten – slijm,
slijmvliezen (neus,
longen, mond etc.)
Virussen (BINAS 77)
Verschillende soorten virussen:
DNA-virussen: Hier wordt het DNA ingebouwd in de gastheercel. (Herpes of Pfeiffer)
RNA-virussen: Het RNA wordt rechtstreeks vermenigvuldigd mbv RNA-polymerase. (Hepatitis
of Influenza)
Retro-virussen: RNA wordt eerst in DNA ingebouwd. (Hiv)
Als een virus in het bloed komt > tweede verdedigingslinie, niet-specifieke afweer. (BINAS 84J3)
Bloedeiwitten:
Antigenen: herkenningseiwitten op een celmembraan
Complementeiwitten: eiwitten die geïnfecteerde en vreemde cellen zo veel mogelijk opruimen. >
vormen samen het complementensysteem.
Algemene afweer:
- Macrofagen: eet alles wat lichaamsvreemd is.
- Dendritische cellen: Produceren stoffen om ziekteverwekkers uit te schakelen en activeren
specifieke afweer.
Witte bloedcellen:
Granulocyten: veelvormige niet ronde kern en gifblaasjes tegen bacteriën:
- M.b.v Cytokinen (signaalstoffen op celniveau, markeren plaats infectie)
fagocyten aantrekken en ontstekingsreactie bevorderen (boedvat verwijding ter plaatse,
extra bloed naar infectiehaard, openingen in haarvaten groter, waardoor macrofagen er
makkelijker door kunnen)
- Met enzymen lichaamsvreemde cellen doden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elladevries38. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.