Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 11, voeding en vertering VWO
Goede samenvatting over Biologie Hoofdstuk 11, voeding en vertering. Zeer uitgebreide samenvatting met handige afbeeldingen om het hele onderwerp goed te begrijpen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1111.1
Voedingsmiddelen zijn alles wat je eet. Voedingsstoffen zijn alle bruikbare bestanddelen van wat je
eet:
1. Eiwit 1+2 vlees, vis, zuivel, eieren en zaden
2. Vet 1+2+4 olie, noten en boter
3. Koolhydraat 1+2+4 meelproducten en zoete voedingsmiddelen
4. Vitaminen 1+3 veel soorten voeding, voornamelijk groenten en fruit
5. Mineralen 1+3 allerlei soorten voeding
6. Water 1
Voedingsvezels/ballaststoffen zijn alle onverteerbare delen van voeding en stimuleert
darmperistaltiek. (alleen in plantaardige voedingsmiddelen. )
Voedingsstoffen hebben 4 functies.
1. Bouwstoffen
2. Brandstof
3. Beschermende stof
4. Reservestof
Mondholte > keelholte > slokdarm > maag > twaalf vingerige darm > dunne darm > blinde darm >
endeldarm
Vertering: verteringsenzymen maken grote moleculen kleiner zodat ze de darmwandcellen kunnen
passeren. Peristaltische bewegingen duwen voedselresten door de dikke darm heen. Resorptie is het
opnemen van (verteerde) voedingsstoffen in de darmen.
Darmvlok bestaat uit: Darmepitheel, Haarvaten en lymfevaten.
Passief:
Diffusie
Transport eiwitten > hydrofiele stoffen (glucose)
Direct door celmembraan > hydrofobe stoffen (vet, O2, CO2)
Osmose (water)
Actief: Tegen een concentratiegradiënt in
Veel mineralen
Darmepitheelcellen zijn door eiwitten strak aan elkaar verbonden. Eiwitten vormen dor moleculen
een ondoordringbare laag: tight-junction is een soort grens. Stoffen aan de lumen zijde kunnen niet
zomaar in het weefselvloeistof terecht komen.
11.2
BINAS 82A & 91D2
Vitamine: organische stof die je niet zelf kunt maken en waarvan je maar weinig nodig hebt.
Taak: anti-oxidant / hormoonachtig / co-enzym
, Vitamine A:
Meerdere stoffen werken als vitamine A, zoals retinol en retinoïden.
De darmepitheelcellen stoppen het hydrofobe retinol in membraanblaasjes voor transport
naar de lever. Levercellen koppelen het retinol aan transporteiwitten voor de netvliescellen.
Tekort aan retinol→nachtblindheid
Levercellen kunnen van retinol ook retinoïden maken. Deze stof zet de cellen van het huid-
en darmepitheel aan tot deling. Dit is nodig om slijtage op te vangen.
Een tekort aan vitamine A remt de aanmaak van nieuwe epitheelcellen. Hierdoor
gaat de opname van stoffen achteruit.
In groenten en gele en oranje vruchten zit β-caroteen (twee aan elkaar gekoppelde
retinolmoleculen). Dit kan gesplitst worden, maar is moeilijk op te nemen.
Vitamine C:
Van vitamine C heb je veel nodig: 90 mg per dag. Het is nodig voor het goed functioneren van
bindweefsel en geeft steun en vorm aan de organen. Bindweefsel bestaat uit cellen met
tussencelstof en bindweefselvezels. Die vezels zijn sterk en gemaakt van het eiwit collageen.
Bindweefselcellen maken collageen uit het eiwit procollageen. Dat doen organische
reactieversnellers: enzymen. In de cellen koppelen enzymen OH-groepen aan het procollageen. Bij
elke koppeling gebruikt het enzym een molecuul vitamine C. Vitamine C werkt dus als een co-enzym.
Symptomen van een tekort aan vitamine C zijn een bleke huid, losse tanden, verzonken ogen en in
erge gevallen scheurbuik.
Mineralen zijn anorganische zouten, oplosbaar in water, nodig in kleine hoeveelheden. Je lichaam
gebruikt deze als bouwstoffen. Bv: Ca2+ Fe2+ Na+ K+ Zn2+. Van het zinkion heb je maar heel weinig
per dag nodig, maar het is wel noodzakelijk. Het speelt namelijk een rol bij het activeren van wel
meer dan 100 enzymen. Spoorelementen zijn stoffen waar je lichaam maar heel weinig nodig heeft
(minder dan 100 microgram per dag).
11.3
Voedsel bestaat uit macromoleculen, moleculen die uit duizenden atomen bestaan. Het afbreken in
het verteringsstelsel kost veel energie en gaat dus langzaam.
Enzymen verlagen de activeringsenergie.
-ose koolhydraat
-ase enzym
Sucrase breekt sucrose af tot monosagariden (glucose en
fructose) Enzymen werken substraatspecifiek, ze kunnen
slechts de reactie van 1 type substraat katalyseren. Sacharose
past dus precies op het enzym sacharase. Op de actieve
plaats van het enzym verzwakt de zuurstofbrug en vervalt
een watermolecuul in OH en H. Deze plaatsen zich op de
reactieproducten voor de afkoppeling. Dit heet hydrolyse. Het omgekeerde van deze reactie gebeurt
veel in de lever, bij het produceren van bijvoorbeeld glycogeen. Dit type reactie heet condensatie.
Enzymen worden gebruikt, niet verbruikt
substraatspecifiek: enzymen kunnen de reactie van slechts één type substraat katalyseren.
Enzymen zijn eiwitten
Activeringsenergie: energie die nodig is om een chemische reactie te laten plaats vinden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elladevries38. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen