Samenvatting
Samenvatting Biologie Voor Jou: Thema 2 (4vwo)
Samenvatting Biologie Voor Jou: Thema 2 (4vwo)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIETHEMA 2
§1 ONGESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
Celdeling
Celdeling = reproduceren van cellen. Er ontstaan uit één moedercel twee identieke dochtercellen.
Tijdens de celdeling gaat de moedercel op in de dochtercellen.
Celdeling functies:
1. Voortplanten en groei van een organisme.
2. Vervanging van cellen.
Op natuurlijke wijze
Ongeslachtelijke voortplanting = ontstaan van nakomelingen door celdeling die dus genetisch
identiek zijn aan de ouder. Eencelligen (bacteriën, planten, schimmels en sommige dieren (poliepen))
zich ongeslachtelijk voort. De eencellige deelt zich waarna beide cellen uitgroeien tot volledige
organismen.
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten:
Aardbeien vormen uitlopers waaraan nieuwe aardbeiplanten ontstaan. Aardappelplanten vormen
knollen met knoppen. Uit een uitlopende knop ontstaat een nieuwe aardappelplant, Uit elke knol kan
één aardappelplant ontstaan.
Bolgewassen:
Bolgewassen planten zich ongeslachtelijk voort door bollen. Tussen de rokken bevinden zich
knoppen. Als een bol uitloopt vanuit een knop, wordt een deel van het reservevoedsel uit de rokken
verbruikt. De rokken verschrompelen en de overgebleven knoppen ontwikkelen zich tot nieuwe
bollen.
Op kunstmatige wijze
Stekken. Bij stekken snijd je een stuk van een stengel of blad af. Op het snijvlak ontwikkelen zich
wortels. Hieruit kan een nieuwe plant zich ontwikkelen.
Weefselkweek. Een speciale manier van stekken. Stukjes weefsel van een gezonde, goed groeiende
plant worden op een geschikte voedingsbodem met plantenhormonen (groeistoffen) gebracht. De
cellen delen zich en na enkele weken is een hoeveelheid ongedifferentieerd weefsel ontstaan: callus.
Dit weefsel wordt in stukjes verdeeld en op een andere voedingsbodem met andere
plantenhormonen gebracht. Door deze hormonen differentiëren en specialiseren de cellen zich. Uit
de callen groeien kleine plantjes waar opnieuw stukjes weefsel vanaf worden gesneden. Er ontstaan
zo steeds meer plantjes met dezelfde erfelijke eigenschap als de moederplant.
Kloon = een organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit één organisme is ontstaan.
Klonen = het kweken van deze individuen.
Klonen met de weefselkweektechniek wordt vaak gebruikt bij de kweek van sierbloemen en in de
voedingsindustrie.
Celcyclus
De erfelijke eigenschappen van een organisme liggen vast in het DNA. Voordat een cel zich deelt,
wordt het DNA in de chromosomen gekopieerd. Elke nieuwe cel ontvangt bij de deling dezelfde set
chromosomen. 1 helft met oorspronkelijk materiaal van de moedercel, 1 helft met een exact kopie.
DNA is lang en dun. DNA van de chromosomen van 1 cel kan 2 meter zijn. Aan het begin van de
celdeling spiraliseren de chromosomen korter en dikker te zien lichtmicroscoop.
Celdeling planten, dieren, schimmels:
, Celdeling begint met de deling van de celkern.
Mitose = kerndeling. Na de mitose snoert de cel tussen de kernen in en ontstaan er twee nieuwe
cellen. De cellen vormen na de deling nieuw cytoplasma (plasmagroei) en neemt het aantal
celorganellen toe.
Celcyclus = opeenvolging van fasen in een zich delende cel. De celcyclus bestaat uit de mitose en de
interfase. In de interfase zijn te onderscheiden de G1-, S- en G2-fase.
M-fase (mitotische fase): de periode waarin de kerndeling en celdeling plaatsvinden.
Interfase = de periode tussen 2 celdelingen.
S-fase: DNA-replicatie/DNA-synthese = kopiëren van elk DNA-molecuul halverwege de interfase. Dat
kopie blijft tijdelijk vastzitten aan het DNA waarvan het kopie is gemaakt.
Centromeer = de plaats waar de kopie vastzit aan het DNA.
Zolang de DNA-moleculen nog aan elkaar vastzitten, worden ze chromatiden genoemd. Na de S-fase
bestaat een chromosoom uit 2 chromatiden.
G1 fase: periode tussen de M- en S-fase.
G2 fase: periode tussen de S- en M-fase.
G0 fase: cellen zijn in rust, treden geen delingen op.
Op verschillend momenten in de celcyclus controleert het controlesysteem van de cel of de stappen
tot dat moment goed zijn verlopen. Als dat zo is, dan kan de celcyclus verder. Er zijn controlepunten
tijdens de G1-fase, G2-fase en de M-fase.
Mitose
Mitose vindt plaats in fasen.
Centrosoom = gebied waarin bij dierlijke cellen twee centriolen (twee cilindertjes van eiwitbuisjes)
liggen.
Kernspoel = microtubuli vormen een soort koepel om de chromosomen.
Fasen:
1. Interfase.
2. Profase: Centrosoom verdubbelt. Aan het eind spiraliseert het DNA.
3. Prometafase: kernmembraam verdwijnt. Elk centrosoom beweegt zich langzaam naar een
kant van de cel, waarbij tussen de centrosomen trekdraden of microtubuli groeien.
4. Metafase: chromosomen bevinden zich in een vlak tussen beide centrosomen. Een deel van
de microtubuli hecht aan het centromeer van elk chromosoom. Vervolgens krimpen de
microtubuli in de kernspoel.
5. Anafase: beide chromatiden van elk chromosoom van elkaar af bewegen naar
tegenovergestelde plaatse in de cel.
6. Telofase: een nieuw kenmembraam wordt gevormd en er ontstaan twee kernen. Doordat de
chromosomen verdubbeld waren en daarna weer splitsten, bevat elke kern hetzelfde aantal
chromosomen als de moedercel. Tot slot snoert de cel tussen beide kernen in en ontstaan
twee cellen.
Klonen
Klonen wordt bij planten veel gebruikt om gunstige erfelijke eigenschappen te behouden. Deren
worden ook gekloond om bijvoorbeeld menselijke ziekten te onderzoeken of medicijnen te testen.
Embryosplitsing = een manier van kunstmatig klonen door het klompje cellen dat na bevruchting
ontstaat (embryo) in tweeën of vieren te splitsen.
Celkerntransplantatie (SCNT) = uit een donorkoe worden onbevruchte eicellen gehaald. Uit deze
eicellen wordt de kern verwijderd. Vervolgens worden celkernen van een ‘’superkoe’’ ingebracht in
de ‘’lege’’ eicellen van de donorkoe. Uit de eicellen met een nieuwe kern ontwikkelen zich klompjes
cellen. Deze worden geïmplanteerd in draagkoeien en groeien daar uit tot kalveren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JulietteHorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81849 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen