Dit volledige document bevat:
- College-stof + aantekeningen
- Werkcollege opdrachten
- Alle benodigde jurisprudentie
- Uitwerking van een uitspraak
- Oefententamen-antwoorden
Alles wat wordt behandeld tijdens het vak dus!
Inleiding Bestuursrecht
Cursusweek 1: Kenmerken van het bestuursrecht
College I: Inleiding
Kinderopvangtoeslagaffaire onrecht tegen ouders d.m.v. stopzetting kinderopvangtoeslag
+ onterechte financiële eisen; kabinet is afgetreden (=demissionair kabinet).
Trias Politica macht verdeeld over:
- Wetgevende macht Staten-Generaal + regering die wetten tot stand brengen
- Uitvoerende macht Ministerie van Financiën, Belastingdienst
- Rechterlijke macht Raad van State
deze drie machten waren betrokken bij deze affaire
College II: Wat is bestuursrecht?
Voorbeelden van bijzondere manifestaties van het bestuursrecht:
- Belastingrecht
- Migratierecht/vreemdelingenrecht
- Kansspelen (overheid stelt regels om gokverslaving te voorkomen)
- Windmolenparken
- Persoonsgebonden budgetten (bv. assistentie bij ouderen/zieken)
- Woonbouw
- Openbaar vervoer
- Kernenergie
- Zendmasten/radiofrequenties
- Avondklok
Bestuursrecht = het recht van/voor/tegen het openbaar bestuur
- Van: het recht geeft het openbaar bestuur instrumenten om te
verbieden/subsidiëren/belasting te heffen (juridische gereedschapskist)
- Voor: het recht geeft regels hoe het openbaar bestuur georganiseerd moet worden
- Tegen: het recht beschermd burgers van handelingen door het openbaar bestuur
,Openbaar bestuur =
- De uitvoerende macht regering (trias politica); maar bestuur is meer dan enkel
uitvoering van wetten
- Het van overheidswege(?) behartigen van het algemeen belang
- Het eenzijdig vaststellen van de rechtspositie van andere rechtssubjecten (‘openbaar
gezag’) bv.
Hoofdzaken van het bestuursrecht (boek):
1. Organisatie: welke overheidsinstantie is bevoegd om het probleem op te lossen? (H1,2,10)
2. Bevoegdheden: hoe kan deze instantie dit probleem oplossen? (H3,4,5)
3. Normering: aan welke normen moet deze instantie zich houden? (H2,3,4)
4. Handhaving: wat kan deze instantie doen als de regels niet worden nageleefd? (H5)
5. Rechtsbescherming: wat kan de burger ondernemen tegen het optreden van deze
overheidsinstantie? (H1,6,7,8,9)
Twee uitgangspunten van het bestuursrecht:
- Legaliteitsvereiste: bestuursbevoegdheden moeten berusten op een wettelijke grondslag
en binnen wettelijke kaders (=uitoefening in overeenstemming met de wet)
o Legaliteitsvereiste i.p.v. legaliteitsbeginsel, want bij het woord beginsel kan men
denken dat ervan kan worden afgeweken, en bij vereiste niet.
- Specialiteitsbeginsel: bestuursbevoegdheden mogen slechts worden uitgeoefend ter
behartiging van het specifieke belang waarvoor de wettelijke regeling is vastgesteld
Bv. avondklok: Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag zegt dat de Minister
van Veiligheid en Justitie (en CvdK) bevoegd zijn om de avondklok in te voeren (lid 1 =
legaliteitsvereiste); buitengewone omstandigheden (=pandemie) geven aan dat deze
bevoegdheid voor een specifiek belang (=gezondheid/levens) wordt behartigd
(specialiteitsbeginsel).
,Bijzondere wetten:
- Telecommunicatiewet
- Wet op de kansspelen
- Wet kinderopvang
- Wet inkomstenbelasting 2001
Verticaal gelede normstelling = normstelling van een bepaalde activiteit vindt plaats op
verschillende niveaus binnen de hiërarchie van regelgeving (bv. variërend van wifz tot een
beschikking).
sluit aan bij legaliteitsvereiste; alles moet kunnen worden herleid naar de wet (wifz)
bv. Winkeltijdenwet (bij (gemeente)verordening, bij amvb)
Horizontaal gelede normstelling = normstelling van een bepaalde activiteit vindt plaats in
meerdere wetten (en daarop gebaseerde lagere regelgeving).
sluit aan bij specialiteitsbeginsel; een bevoegdheid is gegeven voor een bepaald doel (ieder
doel wordt gediend door een eigen wet, maar een activiteit heeft soms impact op meerdere
doelen).
bv. Evenement in gemeente Tilburg; evenementenvergunning (APV), verkeersontheffing
(APV), DHW-ontheffing (Drank- en Horecawet), etc.
College IV: Algemene wet bestuursrecht
- Art. 107 lid 2 Gw: de wet stelt algemene regels van bestuursrecht vast
- Inwerkingtreding in 1994 (voorbereidingen vanaf 1983)
- Aanbouwwet: totstandkoming in tranches de Awb is nog niet af; er kwam telkens een
nieuw stuk (tranche) wetgeving bij (bv. door de kinderopvangtoeslagaffaire zal de Awb
waarschijnlijk ook moet worden aangepast; niet meer in tranches maar simpelweg door
wetswijzigingen).
- Doelstellingen:
o Harmonisatie van bestuursrechtelijke wetgeving
o Vereenvoudiging en systematisering van wetgeving
o Codificatie van normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld
o Treffen van voorzieningen die een algemene regeling behoeven
- Hoe verder de Awb in – met elk hoofdstuk –, hoe meer bijzonder de wetten
4 categorieën van Awb-bepalingen m.b.t. afwijkingen:
- Dwingend recht: alleen afwijking bij wifz mogelijk
o Art. 6:7 Awb geen afwijking; dwingen
- Regelend recht: ook afwijking in lagere wetgeving mogelijk (‘bij wettelijk voorschrift’) =
ook wifm
o Art. 4:1 Awb ‘tenzij bij wettelijk voorschrift anders bepaald’
- Aanvullend recht: hoofdregel in (lagere) wetgeving, vangnet in Awb
o Art. 4:13 Awb bv. ‘een beschikking/verordening dient te worden gegeven’
- Facultatief recht: alleen van toepassing indien dit expliciet is bepaald
o Art. 4:20a Awb ‘indien bij wettelijk voorschrift bepaald’
Opdrachten werkcollege
Vraag 1
In de cursus Inleiding constitutioneel recht hebt u kennis gemaakt met het
legaliteitsvereiste als een van de fundamenten van de democratische rechtsstaat.
Ook voor het bestuursrecht is het legaliteitsvereiste relevant.
a. Bij welke ‘hoofdzaken’ van het bestuursrecht speelt het legaliteitsvereiste een
belangrijke rol?
Handhaving overheidsinstanties kunnen handhaven wanneer dit in de wet is berust
Bevoegdheden overheidsinstanties verkrijgen hun bevoegdheden uit de wet
b. Leg uit waarom artikel 4:23 lid 3 sub d Awb naar uw oordeel wel of juist
niet in strijd is met het legaliteitsvereiste.
Niet in strijd, in dit lid/sub is een afwijking in incidentele gevallen wettelijk gegrond. De
vraag is alleen wat men moet verstaan onder ‘incidentele gevallen’.
Vraag 2
Op 25 oktober 2018 verscheen het volgende bericht in het Brabants Dagblad:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkitrebels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
