Samenvatting Gedeeld land
1. Cargocult
Cargocult = het geloof dat er een groot schip zal arriveren met voedsel en wapens
(cargo) om de blanken eruit te zetten en zo de status quo ante te herstellen.
- Kosmische catastrofe = gaat vooraf aan de door de profeet voorspelde nieuwe
wonderwereld die in ieder opzicht van de bestaande wereld verschilt.
- Collectief autisme = men raakt ‘in zichzelf opgesloten’ en leeft van wens fantasieën.
- Charismatische leiders = personen met een instabiele, hysterische
persoonlijkheidsstructuur gaan optreden als leiders.
In Nederland komen deze kenmerken naar voren in het sociale isolement waarin
immigranten zich verkeren, het losgebarsten debat dat gaande is en de aard van de
politiek leiders in Nederland.
Hans Janmaat was de eerste volksvertegenwoordiger die de problematiek rondom
de multiculturele samenleving duidelijk op de Nederlandse Politieke agenda zette.
Op 8 september 1982 werd hij voor de extreemrechtse Centrumpartij gekozen als lid
van de Tweede Kamer. Er werd weinig aandacht aan hem besteed, de aandacht die
hij kreeg was voornamelijk kritisch. In 1984 richtte Hans de Centrumdemocraten op.
Frits Bolkestein werd na een carrière bij Shell, lid van de Tweede Kamer. Hij was
eerst staatssecretaris van Handel en later minister van Defensie. Vervolgens werd hij
fractievoorzitter van de VVD. Op 6 september 1991 hield Bolkestein een toespraak
waarin hij sprak over de islam in Nederland. Volgens hem was de islam in strijd met
een aantal fundamentele liberale principes zoals de scheiding van Kerk en Staat, de
vrijheid van meningsuiting, tolerantie en non-discriminatie. Ook de positie van
vrouwen binnen de islam was onacceptabel en dus moest de islam zich volgens hem
aanpassen aan de liberale democratische waarden. Het Nederlands Centrum voor
Buitenlanders beschuldigde Bolkestein van stemmingsmakerij. Bolkestein beweerde
dat hij het probleem van minderheden in Nederland uit de taboesfeer wilde halen en
distantieerde zich expliciet van de partij van Janmaat. Thijs Woltgens van de PvdA
stelde voor het debat over minderheden alleen zakelijk te voeren. Bolkestein ging
hiermee akkoord , en distantieerde zich hiermee weer van Janmaat. De leuze in
Luzern was de aanleiding tot een nationaal debat, aangekondigd door minister Dales
van Binnenlandse Zaken. Allerlei maatschappelijke organisaties werden uitgenodigd,
Janmaat niet.
De onrust rondom de minderhedenkwestie werd lange tijd alleen door rechts
verwoord. Dat veranderde toen Paul Scheffer het artikel: Het multiculturele drama
publiceerde in NRC Handelsblad. Hij presenteerde de problemen als een sociale
kwestie en dat sloot aan bij de 3 W’s van het socialisme: Wonen, Weten en Werken.
Oplossing van de problemen zocht Scheffer in het loslaten van het multiculturele
beleid en het benadrukken van de Nederlandse identiteit. Doordat de problematiek
door Scheffer werd weergegeven als een sociale kwestie moest links nu wel
reageren. Zo werd het debat nu over de hele linie gevoerd. Toen de paniek van 11
september 2001 ook in Nederland toesloeg, was de cargocult begonnen.
, 2. Collectief autisme: sociaal isolement in Nederland
De Nederlandse variant van het collectief autisme is het structurele sociale element,
het op een bepaalde manier naar binnen gericht zijn wat kan leiden tot wens
fantasieën. Wie niemand ziet of het gevoel heeft door anderen in de steek te zijn
gelaten, laat zijn gedachten de vrije loop. Zelfmedelijden licht op de loer. Met
betrekking tot de Nederlandse cargocult is er echter sprake van een ander cruciaal
gevolg: de grondslag van de democratie wordt ondergraven. Voor de allochtone
bevolking verdwijnt langzaam het etnische maatschappelijk middenveld. Allochtonen
voelen zich in hun isolement steeds minder betrokken bij de maatschappij waarin ze
leven. Vanuit het gevoel alleen te staan wordt er zeer wantrouwens naar de sociale
en politieke omgeving gekeken. Sociaal isolement en het gebrek aan sociale cohesie
schaden zo de democratische integratie van alle inwoners van Nederland.
Robert D. Putnam onderzocht onder andere hoe snel relevante informatie door de
overheid wordt geleverd en in hoeverre het bestuur luistert naar de wensen en
behoeften van de bewoners. Hij vraagt zich af waarom het ene regionale bestuur niet
functioneert en een andere wel. Putnam concludeert dat het regionale bestuur
hoofdzakelijk wordt bepaalt door de mate van civiele gemeenschap (civic community)
in de regio’s. Een civiele gemeenschap heeft horizontale (gelijkwaardige relaties) en
verticale relaties (bijvoorbeeld met bestuurlijke instanties). In de niet-civiele
gemeenschap ontbreken de horizontale relaties. Om iets gedaan te krijgen is men
afhankelijk van verticale relaties wat leidt tot cliëntisme. In een civiele gemeenschap
is er een dicht netwerk van horizontale relaties. Zij stellen het gemeenschapsbelang
voor hun eigen belang. Dit dominante gemeenschapsdenken maakt dat deze
gemeenschap beter functioneert dan een niet-civiele gemeenschap.
Binnen maatschappelijke organisaties en gemeenschappen die aan de basis
daarvan staan zijn er subtiele en minder subtiele manieren om degenen die
collectieve goederen produceren te belonen en hen die dat niet doen en slechts
‘meeliften’ te straffen. In een kleine gemeenschap spelen macht en prestige een rol.
De reputatie van Free rider kan hen lelijk opbreken als ze zelf ooit afhankelijk
worden van de welwillendheid van anderen. Sociaal vertrouwen is een voorwaarde
voor vrijwillige samenwerking. Gemeenschappen waarbij de leden veel sociaal
vertrouwen hebben beschikken over veel sociaal kapitaal. Voor het creëren van
sociaal kapitaal speelt netwerken een grote rol. Daarnaast spelen persoonlijke
contacten een belangrijke rol. Dat geldt in het bijzonder voor bestuurlijke contacten
die ontstaan door de zogeheten dubbelfuncties (wanneer een bestuurder van
organisatie A ook een bestuurlijke functie heeft in organisatie B). Deze dubbelfuncties
versterken het vertrouwen tussen bedrijven die op deelterreinen elkaars
concurrenten zijn, maar op andere terreinen samenwerken. Dubbelfuncties leiden tot
informatie-uitwisseling en vergroten de mogelijkheid op parasitair (asociaal) gedrag
te bestraffen. De collectiviteit van bedrijven, het bedrijfsleven, versterkt. Bij
maatschappelijke organisaties verloopt dit proces hetzelfde. Een toename van
onderling vertrouwen kan er indirect voor zorgen voor een toename van het sociale
vertrouwen van hun leden. Door een hecht netwerk van dubbelfuncties wordt ook het
sociale kapitaal vergroot. Ook het politiek vertrouwen is groter.
, Naast burgers kunnen ook overheden parasitair zijn. Door eigenbelang verandert
deze overheid in een corrupte overheid. Maatschappelijke organisaties kunnen in
een democratische context de overheid vaker controleren dan individuen en erop
toezien dat deze situaties zich niet voordoen. Alleen al daarom dragen deze
organisaties bij aan het politieke vertrouwen van hun leden. Maar ook netwerken
tussen maatschappelijke organisaties kan leiden tot politiek vertrouwen. Omdat
maatschappelijke organisaties zelf collectieve goederen produceren, zijn ze minder
afhankelijk van de overheid. Deze geringe afhankelijkheid maakt hun controle
principieel groter. Maatschappelijke organisaties fungeren door hun netwerk en
sociale en politieke vertrouwen als fundament voor de democratie.
Diverse etnische groeperingen hebben in de loop van de tijd organisaties opgericht
die voor en met hun leden een gemeenschappelijk doel nastreven. Zo is er
Marokko.nl. De vrijwilligers, ook wel ‘moderatoren’, verwijderen onder andere
gewelddadige reacties op de site maar zijn verder terughouden. Ook is er de
Stichting Connect, opgericht door Said Bensalam. Deze stichting richt zich tot de
moeilijkst bereikbare (allochtone) probleemjongeren van 16 tot 25 jaar. Daarnaast is
er de Poldermoskee door Mohammed Cheppih. Het doel van deze moskee is het
aantal ontmoetingen tussen moslims en niet-moslims te vergroten. Verder zijn er de
HTIB, een links-Turkse arbeidsorganisatie en de Unie van Marokkaanse Moslim
Organisaties in Nederland (UMMON).
De hechtheid van een etnische gemeenschap kan worden afgemeten aan het aantal
etnische organisaties en de mate waarin die organisaties onderling zijn verbonden,
maar ook aan het percentage van de etnische groep dat lid is van een etnische
organisatie en de mate waarin die leden eigen kranten lezen en naar eigen Tv-
zenders kijken. Dubbelfuncties tussen etnische organisaties vergroten de horizontale
communicatie tussen die organisaties, terwijl eigen kranten en televisiekanalen de
horizontale communicatie tussen de leden van de gemeenschap vermakkelijkt. De
Turkse Gemeenschap is het hechts verbonden, gevolgd door de Marokkaanse. Van
een Antilliaanse Gemeenschap is amper sprake. Deze volgorde is hetzelfde als je
kijkt naar de politieke participatie. Leden van een etnische organisatie ontwikkelen
door de hechtheid een blik ‘naar buiten’. Hechte etnische gemeenschap leiden echter
niet tot een groot animo om etnische politieke partijen op te richten of op etnische
partijen te stemmen. Blijkbaar is etniciteit van belang voor de mate van politieke
participatie, maar niet voor de politieke inhoud van de participatie.
Netwerken binnen dezelfde etnische gemeenschap noemt men ook wel bonding
sociaal kapitaal (Bonding = sociaal kapitaal tussen mensen die op de een of andere
manier hetzelfde zijn, in dit geval door hun etniciteit). Dit is het tegenovergestelde
van bridging sociaal kapitaal (Bridging = netwerken en vertrouwen tussen mensen
die niet hetzelfde zijn). Bonding sociaal kapitaal leidt tot meer politieke integratie.
Bij islamitische organisaties vragen veel mensen zich af of zij wel een integrerende
werking hebben. De PVV profileert zich als een one-issuepartij, door continu te
wijzen op het gevaar van de islam in Nederland. Uit angst voor ondergraving van de
Nederlandse normen en waarden pleit de partij onder andere voor een verplicht
‘assimilatiecontract’ voor immigranten. Hiermee geeft iemand volgens de partij aan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NoralyTerbijhe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.