Samenvatting
Samenvatting 5VWO Nectar biologie hoofdstuk 15 Kwetsbare ecosystemen 4e editie
5VWO Nectar biologie hoofdstuk 15 Kwetsbare ecosystemen 4e editie - samenvatting hoofdstuk 15. Het gaat hier over ecosystemen en populaties.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
5 VWO Hoofdstuk 15 Kwetsbareecosystemen
15.1 Energiestromen
Een ecosysteem is een begrensd gebied met een wisselwerking tussen de organismen onderling
(biotische factoren) en hun omgeving (abiotische factoren). Organismen gebruiken energie om
organische stoffen te vormen. Organische stoffen hebben een C-atoom met gekoppelde H-atomen.
Door fotosynthese maken planten met behulp van zonlicht energierijke glucose uit CO 2 en H2O. Dit
zijn anorganische stoffen en zij hebben geen C-H verbindingen en komen vrij in de natuur voor. De
energie die planten via fotosynthese vastleggen, is beschikbaar voor alle organismen in het
ecosysteem.
Aan het begin van elke voedselketen staan producenten, zij leggen energie vast in organische
verbindingen. Planten zijn foto-autotrofe organismen, ze maken met behulp van lichtenergie
organische stoffen uit anorganische stoffen. Heterotrofe organismen zijn de consumenten van het
ecosysteem. Schimmels en bacteriën leven van gestorven organismen en hun organische
afvalproducten, zij zijn reducenten en staan aan het einde van de voedselketen. De vrijgekomen
warmte verlaat het ecosysteem.
Er zijn ook autotrofe organismen die geen licht gebruiken, maar chemische energie die vrijkomt bij
de oxidatie van stoffen als NH4+ en NO2-. Dit wordt chemosynthese genoemd: het opbouwen van
organische stoffen uit anorganische met behulp van energie die vrijkomt bij een chemische reactie
met anorganische stoffen. De vrijkomende energie gebruiken deze nitrietbacteriën om glucose te
vormen uit CO2 en H2O.
Deze bacteriën zijn chemo-autotroof. Voor nitraatbacteriën is NO 3- een afvalstof.
15.2 Populaties
Fitness is het vormogen om bepaalde allelen door te geven aan de volgende generatie. Waneer
dieren alleen konden paren met familieleden, is er sprake van inteelt. Dit leidt tot lichamelijke
gebreken. Ziekte is vaak een oorzaak van overlijden. Een andere doodsoorzaak is predatie, wanneer
dieren een prooi zijn worden ze sneller opgegeten. Dieren kunnen ook sterven van een parasiet.
Ongunstige biotische factoren ( zoals een parasiet) en abiotische factoren (bijvoorbeeld extreme
kou) beïnvloeden de populatie negatief. Populaties nemen af door sterfte en emigratie, ze groeien
door geboorte en immigratie.
Grotere gebieden hebben vaak meer habitats en ecologische niches. Een gebied tussen twee
ecosystemen vormt een gradiëntecosysteem.
De eilandtheorie beschrijft het verband tussen de biodiversiteit en factoren als de grootte van een
eiland en de afstand die organismen moeten afleggen om er te komen. In het begin komen er veel
soorten op het eiland, maar de immigratie neemt af naarmate het eiland zich vult met soorten.
Tegelijkertijd verdwijnen er soorten door bv brand of ziekte. Er is een dynamisch evenwicht tussen
het aantal soorten dat door immigratie het eiland koloniseert en het aantal soorten dat uitsterft de
plaats van het evenwicht hangt af van de grootte en de afstand van het eiland tot het vasteland. Op
een klein eiland (S) kunnen waarschijnlijk minder soorten leven dan op een groot eiland (L). de
migratie naar een nabijgelegen eiland (C) is groot. Een verafgelegen eiland (D) is lastiger te
koloniseren. Of soorten ergens blijven, hangt bv af van de concurrentie met andere soorten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aimée4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen