Samenvatting: Bestuurskundige
Onderzoeksbenaderingen
College 1 Inleiding
Plato
College 2 Theorieën ontdekken,
Popper theorieën toetsen?
College 3 Empirisch rationalistisch onderzoek
Wynen, Verhoest en Kleizen in de bestuurskunde
de Vries en de Vries
College 4 Toetsen wetenschappers?
Kuhn
College 5 Kuhn of Popper, Popper en Kuhn?
Lakatos
College 6 Beta of Alpha als voorbeeld?
Geertz
College 7 Twee typen onderzoek in de
Calabrese et al Bestuurskunde: toetsen en
Holdo en Markus interpretatief
College 8 Mixed-method en triangulatie
Hendren, Luo en Pandey
Oppermann
College 9 Caseselectie en de noodzaak tot
de Vries IRAS contextualiseren
de Vries, Kroukamp en van Jaarsveldt
College 10 Wetenschap als deel van t probleem?
Foucault
College 11 Actie-onderzoek
Greenwood en Levin
Erro-Garces en Alfaro-Tanco
College 12 De onderzoeker als beleidsadviseur?
Weber
Machiavelli
College 13 Toegepast opdrachtonderzoek
NNB
College 14 Integer onderzoek
Bouter
Taswell et al
,Plato
College 1 inleiding
Samenvatting politeia de gelijkenis van de grot
Gesprek tussen Plato en zijn oudere broer Glaukoon over de gelijkenis van de grot. Terugkijken naar
de manier waarop wij zijn opgevoed.
Grot
Gevangenen die in een onderaards verblijf leven, een grot, zijn niet anders dan wij. Ze kunnen niks
anders zien dan zichzelf, hun medegevangenen en de schaduwen die door het vuur op de wand van
de grot worden geprojecteerd. Wanneer ze met elkaar zouden spreken, zouden ze het hebben over
wat ze voor zich zien en dat zouden ze voor werkelijkheid houden, en dus samen de werkelijkheid
creëren.
Bevrijden
Bij het bevrijden uit de handboeien die hen afhouden van de werkelijkheid zouden zij het niet meer
weten, verblind worden door het licht en de werkelijkheid waar ze dan dichterbij komen te staan, en
zij zouden meer geloof hechten aan wat zij voor die tijd zagen. Als zij gedwongen worden zal het pijn
doen en hij zal toevlucht zoeken in wat hij gelooft. Als hij wordt losgelaten zal hij zich geen raad
weten, hij zal moeten wennen, in dit geval dus aan het felle licht van de zon. De zon is in zekere zin
ook de oorzaak van al de dingen die hij en zijn medegevangenen daarbinnen in de grot zagen.
Terugkeer
Als zo iemand weer zou afdalen en op dezelfde plaats ging zitten als voorheen zouden zijn ogen
verduisterd worden als hij zo plotseling in het donker komt. Hij zal worden uitgelachen door de
grotbewoners en zij zouden zeggen dat hij met verknoeide ogen is teruggekomen en zouden het niet
de moeite vinden om zelfs maar te proberen naar boven te gaan. Men wil zich niet meer
bezighouden met het gedoe van de mensen en worden gedreven door een verlangen naar het
verblijf daarboven. Iemand die zich van het goddelijke schouwen naar de menselijke
beslommeringen terugkeert, zal zich beholpen gedragen en lachlust opwekken.
Vergelijking
De zichtbare wereld is te vergelijken met een gevangenis waarin wij wonen en het licht van het vuur
dat daarbinnen schijn met het zonlicht. De tocht naar omhoog uit de grot en het aanschouwen van
alles wat daarboven is, kun je zien als het opstijgen van de mens naar het gebied van het zuivere
geweten. Of het allemaal waar is, weet God alleen.
Kern
Het uiterste dat in het gebied van het kenbare gezien kan worden, is het principe van het ‘Goede’.
Dat principe is de oorzaak van al wat waar en schoon is, en dat geldt in iedere omstandigheid. In de
zichtbare wereld brengt het goede het licht voort en de kracht daarvan en in het gebied van het
zuivere weten brengt de kracht van het goede, waarheid en rede voort.
,De grot van plato, plato’s allegorie van de grot
Allegorie = is iets om iets complex simpel te maken
Hierin gaat het om de vraag: Hoe krijg je een rechtvaardige samenleving?
Dit hele boek is een dialoog, een gesprek die hij voert met 2 anderen (broers van Plato). Plato stelt
zijn broers voor een beeld te vormen m.b.t. hoe mensen zich verhouden tegenover wat ze weten.
De gevangen zitten met hun rug tegen de muur. Ze zitten vast met kettingen en kunnen elkaar niet
zien, alleen de schaduwen die op de muur voor hen worden afgebeeld. Achter hen bevindt zich een
vuur. Tussen hen en het vuur staat een blokkade in de vorm van een muur. Aan de andere kant van
de muur lopen mensen met allerlei dingen op hun hoofd. De schaduwen van de dingen vallen door
het vuur op de wand waar de gevangenen tegenaan kijken, die ook de stemmen weerkaatst van hen
die de dingen sjouwen. Het enige wat de gevangenen waarnemen zijn schaduwen en echo’s. Ze
zullen denken dat deze de realiteit vormen, en hun gesprekken zouden over de waarneming van deze
realiteit gaan.
Als gevangen zich los kan maken, zou hij in halfduister zo verkrampt zijn, dat het alleen al pijnlijk voor
hem zou zijn om zich om te draaien, bovendien zou het vuur hem verblinden. Hij zou in de war raken
en zo snel mogelijk willen terugkeren, naar de realiteit die hij begrijpt. Als hij uit de grot naar het felle
zonlicht wordt geleid, zou hij pas na lange tijd iets kunnen zien en dat begrijpen. Als hij eenmaal
gewend is aan de bovenwereld en daarna terugkeer in de grot, zou de duisternis hem weer tijdelijk
verblinden. Zijn ervaringen zouden onbegrijpelijk zijn voor de andere gevangen omdat hun taal alleen
naar schaduwen en echo’s verwijst. Zijn behendigheid om de weerkaatste schaduwen te zien en te
omschrijven zal geleden hebben onder zijn ervaringen en op de andere gevangenen zou hij minder
slim overkomen. Ze zullen hem zelfs als een gevaar zien en mogelijk dreigen te doden.
De mensen boven de gevangenen worden sofisten genoemd (mensen die anderen iets wijs willen
maken). Wat de gevangenen zien is een afschaduwing van de echte werkelijkheid (casus), dus niet de
echte werkelijkheid. Deze worden voorzien door de sofisten.
Sofisten worden vergeleken met mensen die fake news bezorgen. Komen de gevangenen ooit achter
de waarheid?
Socrates is degene die zich onder de gevangenen verheft. Hij bevrijdt zichzelf van de ketenen en gaat
langs de sofisten en loopt de grot uit. Daarna ziet hij de echte werkelijkheid. De echte werkelijkheid
wordt afgeschilderd als oogverblindende zon. Dit is ook altijd als je achter nieuwe kennis komt en
beseft dat wat je wist, niet klopt.
Plato vindt dat niet iedereen de echte waarheid hoeft te weten. Dit zie je terug in de allegorie van de
grot. Alleen Socrates is eruit gevonden. Socrates komt echter terug naar de grot. Hij vertelt de
gevangenen dat de werkelijkheid zich buiten afspeelt en dat dit allemaal opgezet is binnen de grot.
De gevangenen geloven Socrates echter niet.
Ideeënleer van Plato:
Het idee is het abstracte, het algemene bij Plato. Het idee is niet van de zintuiglijke, waarneembare
wereld, maar is alleen door middel van denken toegankelijk. Het idee is het waarachtig zijnde. De
werkelijkheid is een afschaduwing van dit idee. Zij schiet vergeleken met dat idee steeds te kort. Je
komt alleen tot de echte werkelijkheid als je gaat denken, via de theorie. De zintuigen kan je niet
vertrouwen.
Tegenover de wereld van de onveranderlijke ideeën staat een zintuigelijke of materiële wereld die
constant verandert. Ideeën zijn hiërarchisch geordend: hoe algemener het begrip, hoe hoger de
, status ervan. Het hoogste idee is het idee van Het Goede (agathos). De ideeën worden gezien als de
oorzaak van de concreet waarneembare dingen (een paard bestaat doordat het op een of andere
manier deelheeft aan het idee ’paard’, het is er een afschaduwing van).
De menselijke ziel kan de ideeën ‘schouwen’. Dit is ‘echte’ kennis (episteme) en dient scherp
onderscheiden te worden van nepkennis (doxa). Kennis is herinneren (anamnesis). Kennis is mogelijk
door liefde (eros): het gaat hier om een aangeboren verlangen van de ziel naar het schone.
Waarom is dit allemaal van belang? Plato legt de bouwstenen voor abstract redenen, iets wat
fundamenteel voor alle wetenschappen is (wetenschap wilt weten of roken slecht is voor de mens).
Plato neemt definitief afscheid van een wereld die alleen maar stroomt en vloeit. Anders gezegd: de
flux van de zintuigelijke wereld wordt ongeschikt aan een planningswereld (en ook dit is cruciaal voor
wetenschap.
Plato vindt dat je dingen kan aansturen door middel van het maken van plannen.
Vraag: welke les over kennisverwerving bevat deze gelijkenis volgens jou?
Plato leert ons wat ware kennis is en hoe je tot ware kennis komt.
Het alledaagse weten, over goed en kwaad, is schijn-weten. Echte kennis is dat je weggaat van wat je
hier ziet. Het alledaagse schijn-weten achterlaten en tot echte kennis komen kost moeite. Door van
de schijnwerkelijkheid weg te gaan leer je zien hoe het werkelijk is. Echte werkelijkheid is die
werkelijkheid die je als filosoof kunt kennen. Het geeft weer dat kennis en wat mensen onder kennis
verstaan, afhankelijk is van wat zij als de waarheid beschouwen. Daardoor vindt kennisverwerving
vooral plaats binnen deze werkelijkheid en wordt de enkeling die een andere werkelijkheid ziet, niet
getolereerd. Kennis die je met je verstand achterhaalt (en die dus voorbijgaat aan wat je waarneemt)
is zuiverder, zekerder, hoger en universeler.
