SOCIAAL ZEKERHEIDSRECHT
Inhoud
College 1: Inleiding............................................................................................................. 2
Functies........................................................................................................................... 2
Geschiedenis in Nederland..............................................................................................3
Indeling............................................................................................................................ 3
Uitkeringssystematiek..................................................................................................... 4
Uitvoerder........................................................................................................................ 4
Rechtsbescherming......................................................................................................... 4
Handhaving..................................................................................................................... 6
Verplichtingen.............................................................................................................. 6
Fasen handhaving........................................................................................................ 7
Soorten sancties........................................................................................................... 8
Intrekken, herzien, terugvorderen, verrekenen en invorderen...................................19
College 2 en 3: Werkloosheid............................................................................................ 21
Werkloosheidswet (WW)................................................................................................ 21
Voorwaarden voor recht op WW-uitkering..................................................................21
Geldend maken van WW-uitkering/verplichtingen en sancties...................................22
Duur WW-uitkering..................................................................................................... 25
Hoogte WW-uitkering.................................................................................................. 26
Betaling WW-uitkering................................................................................................ 26
Ziekte tijdens WW....................................................................................................... 27
Einde en herleving...................................................................................................... 27
Internationaal............................................................................................................. 27
College 4, 5, 6 en 7: Ziekte............................................................................................... 27
BW................................................................................................................................. 27
Loondoorbetalingsverplichting...................................................................................28
Re-integratieverplichtingen........................................................................................29
Ziektewet....................................................................................................................... 29
Voorwaarden.............................................................................................................. 29
Hoogte ZW-uitkering.................................................................................................. 30
Duur ZW-uitkering...................................................................................................... 31
Wel recht, geen uitbetaling........................................................................................31
Einde uitkering........................................................................................................... 31
Wet WIA......................................................................................................................... 32
Doelgroep Wet WIA.................................................................................................... 32
1
, Doelgroep WAO.......................................................................................................... 32
Voorwaarden Wet WIA-uitkering.................................................................................32
Uitkeringen................................................................................................................. 32
Schattingsbesluit........................................................................................................ 38
WAO........................................................................................................................... 41
College 8: Kinderen........................................................................................................... 41
Algemeen...................................................................................................................... 41
Kinderbijslag (AKW).................................................................................................... 42
Wet op kindgebonden budget.....................................................................................46
College 9: Ouderen........................................................................................................... 47
Algemene Ouderdomswet............................................................................................. 47
Alleenstaande-ouderkop............................................................................................. 53
Pensioentekort: AIO.................................................................................................... 53
Export AOW-uitkering................................................................................................. 53
College 10: Nabestaanden................................................................................................ 54
Algemene Nabestaandenwet (Anw)...............................................................................54
College 11: Wet maatschappelijke ondersteuning 2015...................................................60
Algemeen...................................................................................................................... 60
Wmo 2015..................................................................................................................... 60
College 12-13: Bijstand..................................................................................................... 67
Participatiewet............................................................................................................... 67
Bijstand...................................................................................................................... 68
Bijzondere groepen binnen de bijstand......................................................................79
Buitenwettelijk begunstigend beleid...........................................................................80
COLLEGE 1: INLEIDING
FUNCTIES
Waarborgfunctie: Bieden van bestaanszekerheid door het verstrekken van uitkeringen
en/of prestaties in natura
2
,Activeringsfunctie: Bevordering van de arbeidsparticipatie
Grondslag: Art. 20 Gw
Grondgedachte SZ: Collectiviteit en solidariteit
- Collectiviteit: Als groep delen we de lasten
- Solidariteit: De sterken staan voor de zwakkeren in de samenleving.
o Je bent gelijk verzekerd in Nederland onder het solidariteitsbeginsel
GESCHIEDENIS IN NEDERLAND
Verzorgingsstaat: Overheid speelt belangrijke rol bij opvangen van sociale risico’s. De
sociale risico’s van wieg tot graf geregeld.
Vanaf 1990 is de activeringsfunctie belangrijker: Werk boven inkomen.
1996: Terugtredende overheid → Privatisering Ziektewet
2006: Marktwerking: Invoering Zorgverzekeringswet
2015: Participatiewet
INDELING
Sociale verzekeringen Sociale voorzieningen
Betaald uit premiebijdragen van werknemer/werkgever, Betaald uit algemene
zelfstandigen en ingezetenen middelen (belastingen)
Uitvoering in handen van lichamen Uitvoering in handen van
overheid
In eerste instantie beroep op sociale verzekering Geen aanspraak op sociale
verzekering? Dan beroep op
sociale voorziening
Verplichte verzekering Geen voorafgaande
verzekering
Werknemersverzekeringen Volksverzekeringen Personele werkingssfeer:
Personele werkingssfeer: Personele Rechthebbende
Werknemers werkingssfeer:
Ingezetenen
Werkeloosheidswet (WW) Algemene Algemene regelingen:
Ziektewet (ZW) Ouderdomswet - Participatiewet (PW)
Wet werk en inkomen naar (AOW) - Algemene
arbeidsvermogen (WIA) Algemene Kinderbijslagwet
Wet op de nabestaandenwet (AKW)
arbeidsongeschiktheidsverzekeri (Anw)
ng (WAO) Algemene Bijzondere doelgroepen:
Kinderbijslag (AKW) - Wet
→ (De enige wet die maatschappelijke
in sociale ondersteuning 2015
voorzieningen en (WMO 2015)
sociale
verzekeringen staat)
Werkloosheid WW
Arbeidsongeschiktheid ZW, WIA, WAO en Wet Wajong
Ouderdom AOW
Overlijden Anw
Verzorgen en onderhouden van AKW
UITKERINGSSYSTEMATIEK
Loondervingsuitkeringen:
- Werknemersverzekeringen: De hoogte van de uitkering is een percentage van het
dagloon dat een persoon heeft genoten voorafgaande aan de verzekerde
gebeurtenis
Minimumbehoeftereglingen:
- Volksverzekeringen: De hoogte van de uitkering is gerelateerd aan het
minimumloon. (Er kan een inkomenstoets plaatsvinden)
Sociale voorzieningen:
- De hoogte is gerelateerd aan het minimumloon en afhankelijk van de
gezinssituatie. (Er kan een inkomens- en vermogenstoets plaatsvinden)
Bedragen: Actuele bedragen gebruiken bij berekeningen: De actuele bedragen
(uitkeringsbedragen, maximum eigen vermogen bij bijstandstoets, etc.) zijn te vinden op
de website van de Rijksoverheid.
Voorbeelden:
- Maximumdagloon per 1 januari 2020: €219, 28 per dag
- Minimumloon per 1 januari 2020: €1653,60 per maand, €381,60 per week en
€76,32
UITVOERDER
Het sociale zekerheidsrecht wordt uitgevoerd door meerdere partijen:
- UWV
- SVB
- Gemeente
- Belastingdienst
- Zorgkantoren
- Zorgverzekeraars
Soms is ook sprake van een combinatie. Bijvoorbeeld de bijstandsuitkering, ‘recht op’
getoetst door UWV, maar uitvoering door gemeente.
Werknemersverzekering Volksverzekeringen Sociale voorzieningen
en
Uitvoerding: UWV Uitvoering: SVB Uitvoering: Gemeente
(PW), zorgkantoor (Wlz) of
SVB (Akw)
Premieheffing: Premieheffing: Iedereen die Betaling: Uit de algemene
Werknemers/werkgevers inkomstenbelasting betaalt middelen
betalen premie (gebaseerd (belastingopbrengst)
op het loon)
RECHTSBESCHERMING
Bezwaar – beroep – hoger beroep
Geen verplichte procesvertegenwoordiging.
Besluit: Hiermee moeten rechtsgevolgen in het leven roepen en worden door een
bestuursorgaan met openbaar gezag genomen: Art. 1:3 jo art. 1:1 Awb.
4
, - Rechtsgevolg: De rechten en plichten wijzigen door het besluit
- Openbaar gezag: Als het bestuursorgaan eenzijdig de rechten en/of plichten van
burgers kan wijzigen en deze bevoegdheid ontleend is aan de wet.
Beschikking: Een geïndividualiseerd besluit: Art. 1:3 lid 2 Awb
- Aanvrager van een uitkering: Belanghebbende
o Afgeleid belang belanghebbende
Van belang dat de eisende partij ontvankelijk is door procesbelang te hebben, op tijd zijn
bezwaar- of beroepschrift in te dienen, in de regel binnen zes weken (art. 6:7 Awb) en
griffierechten te betalen (art. 8:41 Awb).
Eerst binnen zes weken bezwaar maken
- Bezwaarschriftprocedure:
o Heroverwegingsfunctie: De toetsing van het besluit is een beoordeling van
rechtmatigheid (het recht) en de doelmatigheid (het beleid).
De heroverweging kan niet worden gebruikt om verslechtering van
de rechtspositie van de bezwaarmaker te bewerkstelligen:
Reformatio in peius
o Het genomen besluit wordt heroverwogen door hetzelfde bestuursorgaan
dat het bestreden besluit heeft genomen
o Ex nunc toetsing: Het bestuursorgaan houdt rekening met eventuele
gewijzigde omstandigheden tot het moment van het nemen van de
beslissing op bewaar
o Bestuursorgaan stelt de belanghebbende(n) in de gelegenheid om te
worden gehoord: Art. 7:2 Awb
Horen wordt vaak gedaan door bezwaarschriftencommissie waarna
deze advies uitbrengt aan het bestuursorgaan: Art. 7:13 Awb
Er kan worden besloten geen gebruik te willen maken van het recht
te worden gehoord: Art. 7:3 sub c Awb
o Verweerder: Bestuursorgaan
- Beroep bij de rechtbank
o De werking van de beslissing wordt niet geschorst: Art. 6:16 Awb
Er zijn wel uitzonderingen
o De rechtbank kan bepalen dat het onderzoek ter zitting geheel of
gedeeltelijk achter gesloten deuren zal plaatsvinden: Art. 8:26 Awb
o Bestuursrechter speelt actieve rol
o Zodra belanghebbende wordt opgeroepen, is hij verplicht te verschijnen
o Hoofdregel is dat een geschil door één rechter wordt afgedaan: Art. 8:10 lid
1 Awb
De enkelvoudige kamer kan besluiten dat een geschil naar de
meervoudige kamer wordt doorverwezen
o Ex tunc toetsing: Situatie ten tijde van het bestreden besluit en alleen de
rechtmatigheid
Uitzondering: Vaststelling van de hoogte van de boete in het kader
van de draagkracht → Ex nunc
o Verweerder: Bestuursorgaan
- Hogeberoepsrechter
o Centrale Raad van Beroep (CRvB)
o Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State of het Gerechtshof
- Cassatie
o Hoge Raad
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariawjw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,64. Je zit daarna nergens aan vast.
