College aantekeningen van Sociaal Zekerheidsrecht. De aantekeningen worden aangevuld met de informatie uit het boek: Basisboek Socialezekerheidsrecht 2021.
,Sociaal zekerheidsrecht week 1 – hoofdstukken 1 en 2
Inleiding
Wettelijk stelsel: de overheid biedt een vangnet voor financieel moeilijke tijden voor de burger.
Grondslag: artikel 20 lid 2 Grondwet en artikel 20 lid 3 Grondwet
- bestaansminimum
Onderdeel van publiekrecht > bestuursrecht > materieelbestuursrecht > sociaal zekerheidsrecht.
Sociale zekerheid
Sociale zekerheidsrecht is het stelsel van rechten en plichten die gelden binnen de sociale zekerheid.
- waarborgfunctie (bestaanszekerheid).
- activeringsfunctie (eenieder moet meedoen binnen de sociale zekerheid).
- solidariteitsbeginsel (één voor allen, allen voor één).
Voorbeelden:
- Werkloosheid (WW en Participatiewet)
- Ziekte en arbeidsongeschiktheid (ZW, Wet WIA)
- Ouderdom (AOW)
- Overlijden (Anw)
- Kinderbijslag en kindgebonden budget
Sociale verzekeringen
Sociale verzekeringen kunnen onderverdeeld worden:
- werknemersverzekeringen, hierbij is de verzekerde een werknemer of daarmee gelijkgestelde.
- loon, arbeid en gezagsverhouding.
- volksverzekeringen, hierbij gaat het meestal om de ingezetene, iemand die in Nederland woont.
- ook vallen personen die bijvoorbeeld in België wonen maar in Nederland werkzaam zijn
onder de volksverzekeringen.
Werknemersverzekeringen:
ZW: Ziektewet
WW: Werkeloosheidswet
WAO: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
Wet WIA: wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
Uitvoeringsorganen
- UWV > verzekeringen
- SVB > bijslagen, etc.
- Gemeenten
- Belastingdienst > toeslagen, etc.
Rechtsbescherming
Voor sociale zekerheidsrecht is binnen het bestuursrecht een aantal elementen van belang:
- Bestuursorgaan, belanghebbende en besluit.
- art. 1:3 jo. 1:1 Awb = besluit.
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging.
- Het maken van bezwaar en beroep bij bestuursrechter
- art. 7:2 Awb = recht op horen, art. 7:13 Awb = adviescommissie
- uitzondering: Zvw = Ziekefondswetgeving
- geschillen m.b.t. Zvw worden beslecht door de civiele rechter; aan deze rechtsverhouding
ligt ook een contractuele basis ten grondslag (de verzekeringsovereenkomst).
- toetst in het sociale zekerheidsrecht in de hoofdregel ex tunc (situatie ten tijde van het
bestreden besluit) en alleen de rechtmatigheid.
- belangrijke uitzondering is de vaststelling van de hoogte van de boete in het kader van de
draagkracht. In die zaken toetst de bestuursrechter ex nunc (actuele situatie).
Werknemers- en volksverzekeringen en sociale voorzieningen
Het onderscheid tussen verzekeringen en voorzieningen is van belang voor:
- De kring der gerechtigden > wie heeft er recht op?
- De financiering > wie betaalt?
- De uitvoerende instantie > wie verstrekt de uitkering en ziet toe op juiste naleving van
voorwaarden en verplichtingen?
- De voorwaarden (hoogte/duur) > wat is de hoogte en duur van de uitkering? Welke voorwaarden
zijn eraan verbonden?
Kinderen
Vanwege 1) bezuinigingen; 2) vereenvoudiging en 3) de gedachte dat mensen moet lonen, zijn in
2015 de elf kinderregelingen teruggebracht naar vier:
- kinderbijslag
- kindgebonden budget
- kinderopvangtoeslag
- inkomensafhankelijke combinatiekorting
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnbeddinkhaus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
