Sociale Hygiëne
H1
Leerdoelen:
Wat is sociale hygiëne? 1.1
Wat is sociaal gedrag? 1.1
Welke wettelijke eisen zijn er voor leidinggevenden? 1.2
Hoe geef je als leidinggevende voorlichting en instructie? 1.3
Hoe ziet het horecabedrijf eruit? 1.4
Hoe ziet het slijterijbedrijf eruit? 1.5
Wat is een sociaal-hygiënisch beleid? 1.6
1.1 Wat is sociale hygiëne?
Het woord sociaal betekent betrekking hebben op de maatschappij. De maatschappij is de
samenleving, de mensen om ons heen. Sociale hygiëne gaat over de manier waarop je met
andere mensen omgaat. Met sociale hygiëne bedoelen we dus: ‘Dat mensen rekening met
elkaar houden en respect hebben voor elkaars lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het
doel van sociale hygiëne is de veiligheid, gezondheid en het welzijn van gasten en
werknemers te beschermen.
Sociaal gedrag bestaat uit twee pijlers: normen en waarden.
Normen zijn richtlijnen voor gedrag in sociale situaties. Een waarde is iets dat je waardevol
vindt om na te leven, bijvoorbeeld altijd eerlijk zijn. Gezamenlijke waarden en
fatsoensnormen geven aan wat iemand wel en niet hoort te doen. Dit wordt moraal of
ethisch genoemd. Iemand die zich aan de normen houdt, vertoont moreel gedrag. Iemand
die dit niet doet vertoont immoreel gedrag. De vraag wat moreel gedrag en wat immoreel
gedrag is, noem je ethiek. Elkaar respecteren op basis van normen en waarden noem je
sociaal gedrag.
1.2 De wet
Als je alcohol wil verkopen dan is de leidinggevende wettelijk verplicht om een Verklaring
kennis en inzicht sociale hygiëne te hebben en in het Register Sociale Hygiëne bijgeschreven
te staan. Dit staat in de Drank- en Horecawet. De leidinggevende is de eigenaar van het
bedrijf of degene die dagelijks leidinggeeft op de werkvloer. Daarnaast is er de
Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet), waarin staat wat je als werkgever moet doen om te
zorgen voor goede werkomstandigheden voor jouw werknemers.
In het Besluit kennis en inzicht sociale hygiëne Drank- en Horecawet staat precies wat je als
leidinggevende moet weten om alcohol te mogen schenken (Blz. 20).
In de Arbowet staan richtlijnen waarmee je de veiligheid, gezondheid en het welzijn van
werknemers kunt waarborgen.
Para commerciële rechtspersonen zijn stichtingen en verenigingen die zich richten op
recreatieve, sportieve, sociaal-culturele, educatieve, levensbeschouwelijke of godsdienstige
activiteiten. Er moet altijd een leidinggevende met de Verklaring kennis en inzicht sociale
hygiëne of een vrijwilliger met een IVA (Instructie Verantwoord Alcoholschenken) aanwezig
zijn wanneer er alcohol geschonken wordt.
1
,In de Arbo staat ook dat de werkgever een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet
opstellen. Dit is een overzicht van mogelijke risico’s en gevaren voor de gezondheid en
veiligheid van werknemers, en hoe je deze risico’s kunt beperken.
Stappenplan RI&E opstellen:
1. Evalueer als eerste hoe groot de mogelijke risico’s zijn. Het grootste risico zet je
bovenaan de lijst.
2. Maak vervolgens een plan om het risico te voorkomen. Je bepaalt wie wat doet en
wanneer.
3. Stel daarna vast of de RI&E voldoet aan de wettelijke eisen van de Arbowet.
1.3 Verantwoordelijkheden van leidinggevenden
De leidinggevende heeft op het vlak van goede arbeidsomstandigheden de volgende
verantwoordelijkheden:
Voorlichting geven
Instructie geven
Toezicht houden
Werkoverleg voeren
Je geeft voorlichting om de medewerkers te informeren.
Je kunt voorlichting geven door middel van:
Uitleg
Folders, handleidingen of lesmateriaal
Als je instructies geeft, geef je een opdracht; zo moet je iets doen.
Instructies geef je:
Door te demonstreren
Door medewerkers met elkaar te laten oefenen
Door filmmateriaal te vertonen en dit te bespreken
Door medewerkers een gerichte training te laten volgen.
Je controleert of medewerkers de instructies en voorschriften volgen. Dat noem je toezicht
houden.
Een werkoverleg is een bijeenkomst van leidinggevenden en medewerkers. Het doel van
werkoverleg is om het werkresultaat, de onderlinge samenwerking en de
arbeidsomstandigheden te verbeteren.
Tijdens de voorbespreking (briefing) kun je de volgende zaken doornemen:
Indeling van de wijken
De verwachte hoeveelheid gasten
Welke gasten verwacht worden (vips of groepen)
Speciale wensen van gasten (vaste tafel/ dieetwensen)
Het menu, de specialiteiten en uitverkochte producten
Evenementen waardoor extra drukte wordt verwacht, bv. Koningsdag
2
, De nabespreking (debriefing) is een mooie gelegenheid om stoom af te blazen en te praten
over de volgende zaken:
Nagaan of de instructies van de voorbespreking zijn opgevolgd
Vaststellen wat goed ging
Vaststellen wat de verbeterpunten zijn
1.4 Horecabedrijf en de bedrijfsformule
Bedrijfssoorten
Logiesverstrekkende bedrijven: zoals hotels, motels, pensions en jeugdherbergen,
richten zich op het aanbieden van overnachtingsmogelijkheden met eventueel eten
en drinken.
Voedselverstrekkende bedrijven: zoals restaurants, lunchrooms en snackbars, richten
zich op het verstrekken van maaltijden, kleine gerechten en drinken.
Drankverstrekkende bedrijven: zoals cafés, discotheken en koffiebars, richten zich op
dranken. Eten is meestal bijzaak.
Doelgroepen:
Zakelijke gasten
Recreatieve gasten
Toeristen
Scholieren
Studenten
Tweeverdieners
Ouders met kinderen
Senioren
Theaterbezoekers
Kenmerken doelgroepen:
Zakelijke gasten willen graag op een rustige plek zitten, niet gestoord worden en snelle
service hebben.
Recreatieve gasten bezoeken de horeca voor hun plezier. Er zijn veel verschillende soorten
recreatieve gasten, bijvoorbeeld toeristen. Toeristen verwachten dat je meerdere talen kan
spreken.
Scholieren zullen vooral op zoek gaan naar gelegenheden met populaire muziek en waar je
met een laag budget terechtkunt.
Voor studenten is de horeca een gelegenheid om sociale contacten op te doen. Studenten
hebben een beperkt budget, geld speelt dus een rol. Zorg dat studenten door gebruik van
alcohol niet voor te veel overlast zorgen voor andere gasten.
Tweeverdieners zijn een behoorlijk rijke groep in de markt. Ze waarderen luxe en comfort,
prijs speelt geen belangrijke factor.
Ouders met kinderen hebben behoefte aan extra voorzieningen, zoals de mogelijkheid om
kinderen te verschonen, kinderstoelen, kleurplaten, een kindermenu en een speelhoek.
3
