Paper Onderzoek en Rapportage.
Hoofdstuk 1: Inleiding
Waarom presteren sommige leerlingen slechter dan anderen? Komt het door de intelligentie,
de hoeveelheid aandacht, of is genetisch bepaald dat je beter presteert dan anderen?
Het thema dat onderzocht gaat worden is in hoeverre persoonlijke aandacht belangrijk is voor
schoolprestaties. Op het voortgezet onderwijs zitten de leerlingen meestal met grote aantallen
in een klas waar maar één docent voor staat. Deze docent kan helaas niet aan iedereen
dezelfde hoeveelheid aandacht geven. Sommige leerlingen vinden het leren lastig en willen
meer begeleid worden. Een oplossing daarvoor kan zijn: huiswerkbegeleiding.
Bij huiswerkbegeleiding is het belangrijk om veel aandacht te hebben voor de leerling en deze
zo goed mogelijk te begeleiden bij zijn of haar huiswerk. Er is altijd een aantal begeleiders
aanwezig zodat elke leerling evenveel aandacht krijgt. De één heeft natuurlijk iets meer
aandacht nodig dan de ander maar het belangrijkste is dat elke leerling voelt dat hij of zij
gesteund wordt in dit schoolproces.
In meerdere onderzoeken is gebleken dat leerlingen aandacht belangrijk vinden. (D.L.
Roorda, H. M. Y. Koomen, 2012). Niet alleen uit de literatuuronderzoeken maar ook uit de
interviews is dit gebleken.
Waarom dit onderwerp? Meestal worden de didactische vaardigheden van docenten onder de
loep gelegd. Maar waarom zou het alleen aan didactiek liggen? In dit onderzoek wordt
onderzocht of de persoonlijke aandacht tussen kind en, in dit geval, de begeleider net zo
belangrijk is. Het gaat verder dan het goed uitleggen.
In een klas met dertig leerlingen heeft de docent minder snel door wanneer iemand meer
aandacht nodig heeft dan een ander. Op huiswerkbegeleiding ontkom je hier haast niet aan.
Begeleiders hebben sneller door wanneer er iets speelt, op school of op persoonlijk gebied,
waardoor leerlingen sneller vragen stellen of persoonlijke onderwerpen delen. Dit kan
allemaal meespelen in de prestaties.
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt daarom als volgt:
Hoofdvraag: In hoeverre zorgt persoonlijke aandacht op Hkwadraat huiswerkbegeleiding
ervoor dat leerlingen beter gaan presteren?
,Om deze hoofdvraag zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden wordt er gebruikt gemaakt
van de volgende deelvragen.
Deelvragen:
1. Wat wordt er verstaan onder persoonlijke aandacht?
2. In hoeverre hebben leerlingen persoonlijke aandacht nodig om beter te presteren?
3. In hoeverre is de kans op persoonlijke aandacht groter op huiswerkbegeleiding dan op
regulier onderwijs?
4. In hoeverre wordt er persoonlijke aandacht gegeven aan leerlingen?
Aan de hand van deze deelvragen zal er de nodige informatie uit literatuuronderzoek en de
interviews naar voren komen om een antwoord te geven op de hoofdvraag.
Zal persoonlijke aandacht inderdaad invloed hebben op de prestaties van de leerlingen?
1
, Hoofdstuk 2: Literatuuronderzoek
Deelvraag 1: Wat wordt er verstaan onder persoonlijke aandacht?
In het onderzoek van Vrieze en van Gennip (juni, 2008) staat dat empathie, inspireren en het
opbouwen van een persoonlijke band essentieel is voor leerlingen. Daarnaast is door J. van de
Pol (september, 2012) geconcludeerd dat luisteren erg belangrijk is. Ook in de interviews
kwamen deze punten naar voren. Aandacht kunnen we namelijk voor heel wat onderwerpen
in ons leven hebben. Een lief hondje dat door het park huppelt, een straatmuzikant die een
nummer speelt dat je doet denken aan toen je jong was… Maar persoonlijke aandacht is
oprechte aandacht voor iemand anders. Onder persoonlijke aandacht verstaan we: luisteren, de
boodschap in je opnemen, doorvragen, inleven, helpen, emotionele steun, instrumentele steun,
informationele steun, waarderende steun (Dijkstra 2016).
Deelvraag 2: In hoeverre hebben leerlingen persoonlijke aandacht nodig om beter te
presteren?
Volgens J. L. Spilt en F. J. Oort, hebben de leerlingen drie psychologische basisbehoeften: de
behoefte aan relatie, competentie en autonomie. Wanneer deze drie behoeften vervuld worden
zullen leerlingen gemotiveerder raken om hun schoolwerk te doen.
Deze basisbehoeften dienen niet alleen vervuld te worden door de docenten maar ook door de
ouders. Het verbeteren van persoonlijke betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun
kinderen heeft invloed op het schoolfunctioneren (C. V. Izzo, R. P. Weissberg, W. J. Kasprow,
M. Fendrich, 1999). Doordat ouders persoonlijke aandacht geven aan hun kinderen weten ze
ook wat er speelt, zowel op school als daarbuiten. Wanneer kinderen het gevoel hebben dat
hun ouders aandacht hebben voor hen, zijn ze ook sneller geneigd meer tijd te besteden aan
het huiswerk. Wat zo dus weer tot betere cijfers leidt (P. G. Fehrmann, T. Z. Keith en T. M.
Reimers, 2015). Uit het onderzoek van M. Bulsink (2011) is gebleken dat ook docenten
vinden dat ze meer aandacht moeten hebben voor de persoonlijke ontwikkeling van het kind.
Zo’n 78% was het eens met die stelling (bij n=541). Inmiddels zijn we vier wetenschappelijke
artikelen en onderzoeken verder. Het is dus wel duidelijk dat persoonlijke aandacht leerlingen
2
