Hoofdstuk 12
European Society in the Age of the Renaissance (1350-1550)
14e eeuw: veranderingen in het Italiaanse intellectuele, artistieke en culturele leven
→ ‘A new golden age’
16e eeuw: het Franse woord Renaissance (wedergeboorte) als nieuwe tijdsaanduiding
→ Wedergeboorte van de culturele en klassieke Oudheid in Italië
(14e - 16e eeuw): nieuwe vormen van klassieke kunst;
→ Giorgio Vasari (1511-1574) gebruikt de term (Rinascita, IT) als eerste voor
het (op papier) beschrijven van het werk van ‘rare men of genius’, zoals
Michelangelo;
‘The Renaissance was a movement, not a time period.’ → In verschillende delen van
Europa en op verschillende tijdstippen ‘gebeurde’ de Renaissance. Het was een
denkstroming, een term bedacht in de 19e eeuw.
Latere geleerden zagen ook de veranderingen in de Renaissance op cultureel, politiek en
religieus gebied (zoals de Reformatie: H13). Deze veranderingen, en ook de Europese
reizen van exploratie en kolonisatie (H14), hebben gezorgd voor het inluiden van de
‘moderne’ tijd.
❖ Geleerden enerzijds: brug tussen de Middeleeuwen en de Nieuwe (Moderne) Tijd
→ Chronologisch opgebouwd, continuïteit van de Middeleeuwen
loopt over in
de Nieuwe Tijd en daarnaast veranderingen gezien als ‘modern’ en nieuw
(beeld van vooruitgang);
❖ Geleerden anderzijds: eerder terugval in Renaissance dan een nieuwe bloeiperiode;
→ Ligt aan je eigen standplaatsgebondenheid!
Chronologie
ca. 1350 Petrarca ontwikkelt het idee van humanisme (§12.2)
1434 - 1737 Familie de’ Medici heeft de macht in Florence (§12.1)
1440 - ca. 1450 Uitvinding van een type beweegbaar metaal (§12.2)
1447 - 1535 Familie Sforza heeft de macht in Milaan (§12.1)
1455 - 1471 ‘Wars of the Roses’ in Engeland (§12.5)
1469 ;) Huwelijk van Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragon (§12.5)
1477 Louis XI verovert Bourgondië (§12.5)
1478 Oprichting van de Inquisitie in Spanje (§12.5)
1492 Spanje verovert Granada. Einde van de reconquista (het uitzenden
van Joden uit Spanje) (§12.5)
1494 Charles VIII van Frankrijk valt Italië binnen (§12.1)
1508 - 1512 Michelangelo verft het plafond van de Sixtijnse Kapel (§12.3)
1513 Machiavelli schrijft ‘The Prince’ (§12.2)
1563 Oprichting van de eerste formele academie voor artistieke training in
Florence (§12.3)
1
, A History of Western Society (twelfth edition)
§12.1 Wealth and Power in Renaissance Italy
Focus question: How did politics and economics shape the Renaissance?
De nieuwe manieren van denken en de vernieuwde kijk op kunst rustte op de economische
en politieke ontwikkelingen in de stadstaten van Noord-Italië.
→ Economische groei was de materiële basis voor de Italiaanse
Renaissance
→ Rijke handelaren kregen politieke macht en gebruikten hun
macht en geld
voor het kopen van luxe producten en voor patronage (kunst als
machtsvertoon)
→ Financieel support voor schrijvers en kunstenaars door steden,
groepen of individuelen, vaak om specifiek werk te produceren (in
een specifieke stijl)
→ Verstrengeling economie, politiek en cultuur
Trade and Prosperity
Midden 12e eeuw: Venetië, Genua en Milaan rijk door overzeese handel met hun eigen
gebouwde handelsschepen (veel handelscontacten)
Florence is DE stadstaat waar de Renaissance begon: ligt langs de Arno rivier en aan de
belangrijkste weg van Rome naar het noorden.
→ ‘Commercial hub’: belangrijke handelspost voor het kopen en verkopen van
goederen vanuit Europa en de Mediterraan
Eind 13e eeuw: handelaars families uit Florence begonnen het Europese (en
Noord-Afrikaans) bankleven te domineren
→ De winst werd in de stedelijke industrie in Florence
gestoken (groei
Florence naar 80.000 inwoners in vroege 14e eeuw)
→ Economische stabiliteit doordat de bankiersfamilies
de
politieke en culturele macht overnamen
1344: Koning Edward lll van Engeland verwierp zijn schulden aan de Florentijnse bankiers
→ Bankrupte families, gevolgd door de Zwarte Dood en grote
arbeidsonrust
→ Florence blijft toch stabiel en bloeit weer op
De rijkdom zorgde voor grotere materiële genoegen, een comfortabelere levensstijl,
geïmporteerde luxe goederen en vrije tijd voor het waarderen en steunen van de kunsten.
→ ‘To see life more as an opportunity to be enjoyed than as a painful pilgrimage to
the City of God.’
Communes and Republics of Northern Italy
12e eeuw: de Noordelijke Italiaanse steden waren communes
→ gezworen verenigingen van vrije mannen in Italiaanse steden,
geleid door koopmansgilden die om economische afhankelijkheid
vroegen (en kregen) van de lokale edelen.
→ Zij regelden alles in de stad. De lokale edelen
kwamen
alleen in de stad wonen als er getrouwd moest worden
2
, A History of Western Society (twelfth edition)
(handelsleven was beneden hun stand)
Deze fusie van de edelen met de commerciële elite zorgde voor een sterke oligarchie: een
kleine groep heerst over de stad en het omliggende gebied (clans) = republiek
→ Italië erg verstedelijkt maar politiek instabiel door continue rivaliteit met
andere
machtige families (versnipperde stadstaten), wat leidt tot een kunst wedloop
→ Burgerschap afhankelijk van eigendoms kwalificatie, het aantal jaar
wonend in de
stad en de sociale connecties
→ Klein deel van mannelijke populatie in de politiek
→ Onrust bij de popolo: het rechteloze gewone volk in Italiaanse steden die
zich beledigd voelden door de uitsluiting van de
macht / politiek
→ 13e eeuw: de popolo gebruikte gewapende krachten om
stadsbesturen over te nemen, maar konden deze macht
niet lang houden
→ Herbevestiging van macht door de oligarchische
handelsfamilies, soms met hulp van militaire leiders
(condottieri) en hun huurlingenleger
→ Deze namen soms de macht over en
installeerden
zichzelf als signori, zoals in veel Italiaanse steden
gebeurde
→ Steden geregeerd door één man (condottiero, handelaar of edelman), met het
recht om de macht over te dragen aan zijn zoon (vaak met een ingestelde
gemeenschappelijke regering)
→ Weinig verschil met oligarchische regimes
15e & 16e eeuw: signori en machtige oligarchen transformeerden hun huishoudens naar
courts
→ Huishoudens en paleizen waar de signori en andere leiders
woonden, werkten en vernieuwende kunst aanschouwden
→ Laten zien van de rijkdom en macht (principe
overgenomen
door latere leiders van natiestaten)
City-States and the Balance of Power
Gevoel van individualisme van de stadstaten: politiek loyaal en verbondenheid met de stad.
→ Hinderd de ontwikkeling tot één verenigde staat
15e eeuw: Venetië, Milaan, Florence, het Koninkrijk Napels en de Pauselijke Staten waren
de belangrijkste stadstaten en concurreren met elkaar om macht en
gebiedsuitbreiding
→ ‘A jungle where the powerful dominated the weak.’
Venetië: ‘vrijstaat’, maar handelaar-aristocraten hadden de echte macht
Milaan: ‘vrijstaat’ onder harde leiding van de Sforza familie (1447 - 1535)
Florence: ‘vrijstaat’ onder leiding van de bankiersfamilie de’ Medici (1434 - 1492)
→ Cosimo l (1389 - 1464) / Piero / Lorenzo ‘il Magnifico’ (1449 - 1492)
→ Schakelt de andere ‘clans’ uit
→ 1569: Erfelijk groothertogdom Toscane (onder Cosimo l) met de familie de
Medici als groothertogen tot aan 1737 (domineert Noord-Italië)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evaklep. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.