IBBPR – week 1
Rechtsbronnen
1. Nationale wetgeving
a. Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering
2. Internationale regelgeving
a. Verdragen (bijv. art. 6 EVRM)
b. EU-regelgeving
3. Lagere richtlijnen
a. Rolreglementen
Doel en functie van het procesrecht
- De doelen en functies van het civiele proces
o Procesrecht heeft een dienende functie
o Rechtsbescherming en titelverschaffing
o Geschilbeslechting
o Rechtsvorming en rechtseenheid
- Alternatieven voor het civiele proces
o Een schikkingsregeling
o Alternatieve geschilbeslechting
o Eigenrichting?
Hoofdbeginselen van procesrecht
- Art. 6 EVRM; recht op een eerlijk proces
- Recht op een behandeling
o Art. 6 EVRM en art. 17 Gw
o EHRM Airey/Ierland
- Recht op een eerlijke behandeling
o Beginsel van equality of arms
o Beginsel van hoor en wederhoor
o Art. 6, art. 19 EVRM, 1036 Rv
o De Googlende Rechter
- Onpartijdige en onafhankelijke rechter
o Art. 6 EVRM, art. 117, art. 36 e.v. Rv
- Openbaarheid van de rechtspraak
o Art. 6 EVRM, 121 Gw, 4 RO, 27 en 28 Rv
- Berechting binnen een redelijke termijn
o Art. 6 EVRM art. 20 Rv
o EHRM Capuano
Procedure duurde meer dan 6 jaar
Wat is ‘te lang’? 1 of 2 jaar is niet altijd te lang, je kan niet een duidelijke grens
trekken, je moet kijken naar de specifieke omstandigheden
- Motivering van de rechterlijke uitspraak
o Art. 121 Gw, 5 RO, 30, 230 en 287 Rv
- Overige beginselen?
o Hoor en wederhoor
Beginselen van de goede procesorde:
- Hoor en wederhoor (art. 19 Rv)
- Openbaarheid van behandeling en uitspraak (art. 27 en 28)
- Motivering van uitspraken (art. 30)
- Redelijke termijn (20)
- Verplichting om beslissing te geven (art. 26)
- Op basis van hetgeen partijen hebben aangevoerd (art 23 en 24)
- Ambtshalve het recht toepassen (art. 25) rechtsgronden verplicht aanvullen
o Maar: art. 149 Rv, verbod om feiten aan te vullen (zie ook art. 24 Rv)
, - Waarheidsplicht partijen (art. 21)
Aan welk loket kunt u terecht?
- Overheidsrechter, arbiter of bindend adviseur?
o Zie o.m. art. 1020 Rv en art. 7:900 BW
- Nederlandse rechter, buitenlandse rechter of supranationaal recht?
Competentieregels Nederlandse civiele rechter
- Absolute competentie
o Rechtbank, hof (art. 60 RO) of HR (art. 78 RO)?
o Hoofdregel: rechtbank is bevoegd (art. 42 RO)
Soms kantonrechter, zie art. 93 RV
o Hof in eerste instantie bevoegd als...
Het gaat om Boek 2 BW-zaken art. 66 RO
Rechtsvorderingen tot generieke ongeoorloofdverklaring van bedingen
- Relatieve competentie
o Bij welke rechtbank kunt u terecht?
o Hoofdregel: woonplaats gedaagde, art. 99 Rv
o Bij onrechtmatige daad, ook: art. 102 Rv
o Bij consumentenzaak: art. 101 Rv
o Bij arbeidsovereenkomst: art. 100 Rv
- Verkeerde rechtsingang?
o Onbevoegdverklaring art. 72 Rv (en doorverwijzen naar de goede rechter, zie art. 73 Rv)
Bij absolute competentie, bij relatieve competentie alleen als de partijen er een
beroep op doen
o Verwijzing art. 73 Rv
o Of art. 71 Rv voor intern (rechtbank naar kanton)
Er is voor het verkeerde inleidende processtuk gekozen art. 69 Rv
De regels van absolute competentie zijn van openbare orde art. 72 Rv
Verloop van de procedure
- Ideaal van de wetgever: de uniforme basisprocedure
- De weerbarstige praktijk, twee basisprocedures:
o Dagvaardingsprocedure (art. 45 Rv)
o Verzoekschriftprocedure (art. 261 Rv)
- Afwijkende en bijzondere regels
o Zie bijv, bijzondere regels in derde boek
o Zie bijv. ook de vele bijzondere regels in de faillissementswet
Dagvaardingsprocedure
Wanneer dagvaarding, wanneer verzoekschrift? art. 78 Rv.
Voorbeeld: verkoop van een woning
- Partijen sluiten koopovk; ontbindende voorwaarde als de koper geen lening krijgt, dan mag hij de
koopovk ontbinden.
- Heeft de koper geldig een ontbindende voorwaarde ingeroepen?
- Is de koper de contractuele boete verschuldigd?
- Hoe ga je dan naar de rechter?
o Je begint met een dagvaarding, deze wordt opgesteld door een advocaat.
Inhoud: art. 111 lid 2 en lid 3 Rv
• Zie ook, inhoud exploot art. 45 Rv
• Stukken bij dagvaarding voegen art. 85 Rv
Uitbrengen van de dagvaarding: art. 111 lid 1, art 114 Rv (termijn)
• Of art. 115 voor verlengde termijn indien woonachtig buiten NL of
onbekende woonplaats
• Vervroeging termijn: art. 126 Rv
Aanbrengen van de dagvaarding: art. 123 en 125 Rv
, • Dagvaarding aanbrengen bij de rechtbank
Verplichte procesvertegenwoordiging?
o Dagvaarding gaat mee met de deurwaarder om er zeker van te zijn dat de gedaagde weet dat
er een procedure tegen hem gestart is
o Dagvaarding CvA Comparitie Vonnis
o Of; Dagvaarding verstekvonnis (als de gedaagde niet verschijnt)
Bepalingen dagvaarding op straffe van nietigheid, zie art. 120 Rv
- Herstellen dvm deurwaardersexploot, zie lid 2 jo 66 lid 2
- Op zitting door gedaagde: art. 122 Rv
- Geen verstek bij nietigheid, zie art. 121 Rv
Hoe wordt de dagvaarding bezorgd door de deurwaarder?
Op drie manieren mogelijk:
1. Aan de gedaagde in persoon
a. Art. 46, ook bij weigering (lid 3)
2. Aan de woonplaats van de gedaagde
a. Aan huisgenoot (art. 46)
b. Aan andere persoon die de gedaagde kan bereiken (art. 46)
c. Dagvaarding achterlaten bij woonplaats (art. 47)
3. Door middel van terpostbezorging
a. Art. 47
Indien woonplaats onbekend: art. 54 Rv
Vervolgens:
- Verschijnen op de roldatum: art. 128 lid 1
- Griffierechten voldoen
o Niet voldaan? Zie art. 127a
Hardheidsclausule, lid 2 en 3
o Griffierecht gedaagde: art. 128 Rv
- Conclusie van antwoord: art. 128 lid 2 Rv
o Uitleggen door gedaagde dat je het niet eens bent met de vordering van eiser
- Verstek en verzet: art. 139-148 Rv
o Als de gedaagde niet verschijnt, dan wordt verstek verleend. De vordering wordt dan
toegewezen.
- Comparitie (zitting): art. 131 Rv
o Schikkingscomparitie, zie art. 87
o Inlichtingencomparitie, zie art. 88
- Re- en dupliek: art. 132 Rv
- Pleidooi: art. 134 Rv
Incidentele vordering
- Aparte procedure binnen de procedure
- Door dagvaarding of conclusie
- Parallele procedures
- Zie art. 208 jo 209
Mogelijke variaties:
- Incidenten
- Re- en dupliek
- Bewijsverrichtingen
- Eis vermindering of verandering, zie art. 129 en 130
Rechtsingang zonder dagvaarding
1. Dagvaarding instellen bij wijze van conclusie van antwoord, zie art. 136 Rv
2. Kort geding, art. 255 lid 2 Rv
, 3. Arbitrage bij kantonrechter (vrijwillig), art. 96 Rv
4. Tussenkomst (door een derde) bij incidentele conclusie, zie art. 217 en 218)
Kantonrechter
- Absolute competentie: art. 47 RO
- Licht afwijkende regeling voor zaken met beperkt belang, arbeidszaken etc. (art. 93 e.v. Rv)
o Object van geschil is maximaal 25.000 euro
o Bij consumentenzaken maakt de hoogte van het bedrag niet uit
- Art. 96 Rv; vrije keuze kantonrechter
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging (art. 79 Rv)
- Iets actievere rol rechtbank (art. 82 lid 2, 84 Rv)
- Conclusies en akten; art. 82 Rv, ook mondeling en op de zitting
Verzoekschriftprocedure
- Art. 261 lid 2: gesloten systeem. Een zaak wordt met een verzoekschrift ingeleid, wanneer dit
voortvloeit uit de wet.
- Personen of familierecht
- Maar ook vermogensrechtelijk:
o Ontbinding arbeidsovereenkomst
o Appartementsrecht
o Handelsnaamwet
o Gemeenschap
o Arbitrage
o Deelgeschilprocedure
- Geheel afwijkende regeling (art. 261 Rv)
- Procedure begint door indiening verzoekschrift
- Inhoud: art. 278 Rv
- Verkeerd stuk? Mogelijkheid tot verbetering, art. 69 Rv
- Verweerschrift: art. 282 Rv
- Eindigt met beschikking, art. 287 Rv
- Relatieve competentie: art. 262a; de rechter in de woonplaats van verzoeker is bevoegd
Behandeling door de rechters
1. Rechtbank, enkelvoudige kamer (art. 15 Rv)
2. Hof, meervoudig (art. 16 Rv)
3. HR (art. 17 Rv)
Gerechtsdeurwaarderswet
- Art. 2: deurwaarder is een ambtenaar in de zin van art. 1:1
o Belast met specifieke taken
- Art. 4-10; benoeming en beëdiging
- Art. 11; ministerieplicht
- Treedt op in opdracht van een van de partijen, art. 21 en 22
- Deurwaardersexploot laten betekenen, art. 45-47 Rv
EHRM Airey/Ierland
- Over toegang tot de rechter, art. 6 EVRM
- Art. 6 EVRM moet niet alleen theoretisch, maar ook praktisch en effectief toegang geeft tot recht op
toegang tot bij de wet gestelde gerechten. Staten moeten het recht tot toegang waarborgen
EHRM Capuano/Italië
- Redelijke termijn, art. 6 EVRM
- Hoewel de partijen zeggenschap hebben over de voortgang van de procedure, wordt de rechter niet
ontslagen van de verplichting om partijen te beschermen tegen excessieve vertragingen
- Ook due diligence van de partijen ontslaat de rechter niet van deze verplichting
HR Rijwielzadel