Samenvatting
Samenvatting Hoofdzaken van het bestuursrecht, ISBN: 9789013150735 beginselen besuursrecht
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Samenvatting inhoudende aantekeningen hoorcolleges, werkgroepen en het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
19/20Beginselen
bestuursrecht
VRIJE UNIVERSITEIT
TANISHA LOUWS
,Samenvatting bestuursrecht
Week 1
Wat is bestuursrecht?
Wie erachter wil komen wat bestuursrecht is, kan zich het best eerst met bestuursrechtelijke
vraagstukken bezighouden. Het bestuursrecht heeft betrekking op openbaar bestuur, op
hetgeen openbaar bestuur doet en op zijn relatie tot burgers. Tot het openbaar bestuur
behoren besturen van de gemeenten, provincies en waterschappen, de ministeries en vele
andere overheidsorganisaties.
Wat is de relevantie van bestuursrecht?
Miljoenen mensen in Nederland zijn indirect of direct afhankelijk van toeslagen. De besluiten
en procedures daaromtrent behoren tot het bestuursrecht, zoals besluiten inzake
huurtoeslagen. Andersom vormen de door burgers en bedrijven te betalen belastingen het
grootste inkomen voor de overheid. Het bestuursrecht dringt op een dusdanige wijze in, in
het leven van burgers, dat het zelfs betrekking kan hebben op handelingen die burgers in
hun eigen woning verrichten, omdat en voor zover die handelingen effecten op de omgeving
kunnen hebben. Het bestuursrecht bemoeit zich dus met allerlei facetten van het
maatschappelijk leven.
Welke betekenis heeft het legaliteitsvereiste in het bestuursrecht?
De overheid beschikt over vele, soms ingrijpende bevoegdheden. Zo kan zij haar burgers
verplichten tot het betalen van belasting, die de burgers eigenlijk niet willen betalen. De
reden waarom burgers uiteindelijk bereid zijn om deze ‘legale roof’ te aanvaarden, is dat de
betrokken bevoegdheden op een democratisch tot stand gekomen wet berusten en op een
zorgvuldige wijze worden uitgeoefend. De overheid mag haar burgers iets verbieden of
gebieden uitsluitend voor zover de wet dat uitdrukkelijk toestaat, dit is het
legaliteitsvereiste. Het legaliteitsvereiste komt onder andere tot uitdrukking in veel
grondrechtenbepalingen in de Grondwet. Enerzijds omdat aantastingen van grondrechten
steeds een wettelijke basis behoeven en anderzijds omdat de wetgever de opdracht krijgt
om regels te stellen die ertoe strekken bepaalde rechten te doen verwezenlijken.
Bestuursorganen moeten de hen gegeven bevoegdheden vervolgens uiteraard conform de
daarvoor geldende wettelijke regels en rechtsbeginselen uitoefenen. Iedereen moet zich in
een rechtstaat aan het recht houden, dus ook de overheid zelf.
Welke betekenis heeft het specialiteitsvereiste in het bestuursrecht?
De overheid behartigt ten alle tijden het algemeen belang. Het algemeen belang is soms
moeilijk te definiëren omdat ook slechte beslissingen kunnen worden goed gepraat onder
het algemeen belang, het algemeen belang is immers een ruim begrip. Om die reden dienen
wetten een (min of meer) specifiek belang en geven aan een of meer organen nauwkeurig
omschreven bevoegdheden om dat specifieke belang te behartigen. Het bestuur mag bij het
gebruik van een bevoegdheid, toegekend in een bepaalde wettelijke regeling, dus slechts het
belang behartigen waarvoor die regeling speciaal is vastgesteld.
Wat is de gelegde normstelling in het bestuursrecht?
De staats- en bestuursrechtelijke regels kennen een hiërarchische opbouw. Regelgeving
komt op verschillende bestuurlijke niveaus tot stand. Een lagere regeling mag daarbij niet in
strijd komen met een hogere. De hiërarchische opbouw van het normenstelsel is als volgt:
1. Verdragen
2. Statuut
3. Grondwet
4. Wetten in formele zin
, 5. Koninklijke besluiten die regels bevatten
6. Ministeriële regelingen
7. Provinciale verordeningen
8. Gemeentelijke verordeningen en waterschapsverordeningen
9. Beleidsregels
10. Voorschriften
Zoals al eerder gezegd, is het in het schema weergegeven normenstelsel hiërarchisch van
opbouw. Dit is des te relevanter omdat een burger in veel situaties met normstelling op
meer niveaus tegelijk te maken heeft, bijvoorbeeld met een wet, een AMvB en een
beschikking. In zulke gevallen zegt men ook wel dat het normenstelsel verticaal geleed is.
Dat wil zeggen dat het uit meerdere onderdelen bestaat. In de regel wordt dan het begrip
gelegde normstelling gehanteerd.
Wat is de relatie van de Awb in verhouding tot andere wetgeving?
Bestuursrecht is niet gelijk aan Awb-recht omdat bestuursrechtelijke wetgeving uit veel
meer bestaat dan de Awb. De Awb strekt niet ertoe voor alle delen van het bestuursrecht
een sluitende, alles omvattende regeling te geven. Er zijn vier manieren waarop de Awb
richting geeft aan andere wetgeving, variërend in de mate van dwingendheid.
a. Dwingend recht
De Awb is van eminent belang vanwege haar algemeenheid maar zij gaat niet boven
andere wetten in formele zin. Wanneer een bijzondere wet en de Awb met elkaar
strijden, gaat de bijzondere wet voor.
b. Regelend recht
De Awb bevat de hoofdregel, maar staat afwijking daarvan ook in lagere wetgeving
uitdrukkelijk toe.
c. Aanvullend recht
De regel is in beginsel te vinden in andere wetgeving, doch wanneer in de
desbetreffende regeling niets staat, geldt de bepaling van de Awb.
d. Facultatief recht
De regel geeft voor gevallen waarin hetgeen de regel betreft niet reeds bij wettelijk
voorschrift is bepaald dat andere regelgevers en bestuursorganen de bevoegdheid
krijgen van de voorbereiding.
De vier soorten recht overziend, kunnen we stellen dat bij dwingend en regelend recht in de
Awb een voorkeur voor de Awb-regel wordt uitgesproken terwijl bij aanvullend en facultatief
recht het initiatief bij de bijzondere regelgever wordt gelegd.
Week 2
Wat is de organisatie van het Nederlandse openbare bestuur?
Het openbaar bestuur is een abstractie. Nederland wordt, als geheel en in delen, op allerlei
niveaus bestuurd, deels door internationale organisatie, deels nationaal, op centraal niveau
door de regering en decentraal, met name door gemeenten. Is het openbaar bestuur
hetzelfde als de overheid? Nee, het openbaar bestuur maakt deel uit van de overheid,
samen met de andere machten in de Staat, de wetgever en de rechtelijke macht. Het
Nederlandse staatsbestel is doortrokken van de decentralisatiegedachte. Wat op een lager
niveau goed kan worden gedaan, moet niet op een hoger niveau worden gedaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tanishagomez-louws. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen