Sociale Zekerheidsrecht
De sociale zekerheid wordt verdeeld in sociale verzekering en voorzieningen.
Sociale verzekeringen worden weer onderverdeeld in Werknemersverzekeringen: Ziektewet,
Werkloosheidswet en Wet en Inkomen naar Arbeidsvermogen en in Volksverzekeringen: Algemene
Ouderdomswet, Algemene Nabestaanden wet en Wet langdurige zorg.
Sociale verzekeringen:
Werknemersverzekeringen: ZW, WW, WIA
Volksverzekeringen: AOW, ANW, WLZ
Sociale voorzieningen:
Participatiewet, Toeslagwet, Wet maatschappelijke ondersteuning, Algemene
Kinderbijslagwet, IOAW/IOW (inkomensvoorziening oudere werknemer), Jeugdwet, Wajong
De personen die beroep kunnen doen op de volgende rechten
Ziektewet, Werkloosheidswet en WIA Werknemers. Je moet een werkgever hebben waarbij je in
dienst hebt om er beroep op te kunnen doen
Bij volksverzekeringen moet je ingezetene in Nederland zijn.
Bij sociale voorzieningen moet je rechtmatig in Nederland verblijven.
Voorbeeld: een asielzoeker met een rechtmatig verblijf in Nederland kan een beroep doen op de
sociale voorzieningen.
Werknemersverzekering afhankelijk van laatstverdiende loon (ZW, WW)
Loongerelateerd
Sociale voorzieningen afhankelijk van de leefsituatie (met name PW)
Partnerinkomenstoets en/of vermogenstoets
Er wordt rekening gehouden op het inkomen van partner. Is er veel vermogen die boven een
bepaalde grens, dan bestaat er geen recht op uitkering.
Financiering:
Werknemers- en volksverzekeringen premies
Sociale voorzieningen (PW, WMO, AKW, TW, Wajong) belastingopbrengst dan gaat
het in de pot algemene middelen en dat wordt verdeeld over diverse partijen die deze
uitkeringen die deze uitkeert.
Voorbeeld: Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeente, de gemeente krijgt van het Rijk x
bedrag om de participatiewet te betalen.
1
,Diverse uitvoeringsinstanties
Gemeenten: PW, IOAW, WMO, JW
SVB: AOW, Anw, AKW
Zorgkantoren: WLZ
UWV: ZW, WW, WIA, TW, Wajong
Arbeidsongeschiktheid:
Er is onderscheid tussen kortdurend en langdurende arbeidsongeschiktheid. Dit is dus gelijk aan de
eerste 104 weken en na die 104 weken.
1ste 104 weken arbeidsongeschiktheid is er een verschil tussen het Burgerlijkwetboek en de Ziektewet
Burgerlijkwetboek:
Werkgever betaalt loon tijdens ziekte artikel 7:629 BW
Wet verbetering Poortwachter: accent op re-integratie, artikel 7:658a en 7:660a BW
Ziektewet:
Als je geen werkgever meer hebt of er helemaal geen hebt, dan kom je in het vangnet.
ALLEEN ALS JE IN HET EERSTE TWEE JAAR VAN ZIEKTE NOG STEEDS ARBEIDSONGESCHIKT
BENT EN JE HEBT GEEN WERKGEVER MEER, DAN KOM JE IN DE ZIEKTEWET.
Er is een vangnet voor bijvoorbeeld uitzend- en tijdelijke krachten.
Na 104 weken heb je de Wet WIA. (De wet WIA is er sinds 2004, daarvoor was de WAO
Arbeidsongeschiktheidsbegrip Wegens ziekte, zwangerschap of bevalling niet in staat zijn de
bedongen (de eigen) arbeid te verrichten art. 7:629 lid 1 BW
Deze verhindering moet op medische gronden (fysiek of psychisch) objectief vast te stellen zijn
Art. 19 Ziektewet
De oorzaak van arbeidsongeschiktheid is niet relevant.
Als je op objectieve gronden die medisch vast te stellen zijn je eigen arbeid niet kan verrichten, dan
ben je arbeidsongeschikt.
Arbeidsongeschikt werknemer heeft recht in de 1 ste 104 weken recht op 70% van het loon Art.
7:629 lid 1 BW. Ten hoogste het maximumdagloon. De verplichting is niet meer dan 70% van het
maximumdagloon te betalen.
70% van het eigen loon.
In de eerste 52 weken heb je tenminste het minimumloon. Dus verdien je net boven het
minimumloon en als je met 70% daarvan onder het minimumloon zit, dan krijg je toch het
minimumloon alleen in de eerste 52 weken daarna eventueel beroep op de toeslagenwet.
De meeste CAO’s kennen meer dan die 70% toe bovenwettelijke uitkeringen
De meeste CAO’s hebben de bepaling dat in het eerste jaar van ziekte of arbeidsongeschiktheid het
loon voor 100%, 95% of 90% wordt doorbetaald.
Termijn 104 weken wordt ook wel de wachttijd voor de WIA genoemd.
2
,Er wordt wel van de werknemer verwacht dat als er in de tussentijd passend werk is, dat hij dan
werkt. Van de werknemer wordt ook verwacht als hij niet alles kan doen maar bijvoorbeeld de helft
van het werk of halve dagen, dan is de vraag: loopt de termijn dan door tot 104 weken?
De termijn van 104 weken loopt door als de werknemer gaat re-integreren in andere passend arbeid
of als hij gaat re-integreren in de eigen arbeid maar dan gedeeltelijk.
Pas als de eigen werknemer volledig in zijn eigen arbeid hervat, dan stopt de telling van 104 weken.
Als de werkgever die 4 weken volhoudt en de werknemer valt daarna weer uit, dan begint een nieuw
termijn van 104 weken te lopen. 7:629 lid 10 BW
Als de werknemer op 1 januari ziekmeldt en 1 februari zijn eigen arbeid hervat maar voor halve
dagen, dan gaat de teller gewoon door. In februari zit hij dan in zijn 5 e ziekteweek
Loonbetalingsplicht:
Te late aanvraag WIA-uitkering door werknemer art. 7:629 lid 11 sub a BW
Als de werkgever een loonsanctie krijgt, het UWV vindt dat de werkgever te weinig aan re-integratie
heeft gedaan, dan kan het UWV een loonsanctie opleggen en in de termijn dat de sanctie wordt
opgelegd, dan moet de werkgever loon blijven doorbetalen art. 7:629 lid 11 sub b BW
De werknemer kan herstellen dan kunnen werkgever en nemer een verzoek indienen om de
wachttijd te verlengen. Dan komt de werknemer niet in de wet WIA en dat heeft financiële voordelen
voor de werkgever art. 7:629 lid 11 sub c BW
Werknemer moet zich houden aan redelijke voorschriften om het recht op loon te kunnen vaststellen
(om de vraag te beantwoorden is de werknemer ao of niet):
Bijv: naar spreekuur van arbo-bedrijfsarts gaan
Doet hij dit niet kan de werkgever de loonbetaling opschorten: 7:629 lid 6 en 7 BW:
Als achteraf wordt vastgesteld door de bedrijfsarts dat de werknemer vanaf de datum van de
ziekmelding inderdaad ziek was, dan heeft hij achteraf nog recht op loon.
Conflict over ziek/niet ziek
Oneens met oordeel Arbo-arts:
Dan kan de werknemer een deskundigen oordeel aanvragen bij het UWV.
Eigenlijk moet je daarvoor naar de kantonrechter voor civiele zaken. Art. 32 lid 1 Wet Suwi
De werknemer wordt door de Arboarts aan het werk gestuurd en ook het UWV vindt dat de
werknemer arbeidsgeschikt is, dan moet de werknemer een loonvoordering in te stellen op basis van
629a lid 1
Wanneer bestaat geen recht op loon
3
, Gedurende (maximaal) de eerste 2 dagen van arbeidsongeschiktheid als er wachtdagen zijn
overeengekomen art. 7:629 lid 9 BW
Als een weigeringsgrond van art. 7:629 lid 3 BW zich voordoet (wel arbeidsongeschikt maar geen
recht op loon
Weigeringsgronden
Art. 7:629 lid 3 BW
a. Ziekte veroorzaakt door opzet/ vaste informatie geven bij aanstellingskeuring
b. Genezing belemmeren of vertragen
c. Zonder deugdelijke grond weigeren van passende arbeid bij werkgever of derde
d. Niet opvolgen redelijke voorschriften/maatregelen gericht op het verrichten van passende
arbeid
e. Niet meewerken aan plan van aanpak
f. Te laat aanvragen van WIA-uitkering
Re-integratieverplichtingen werkgever
Verplichtingen staan in art. 7:658a BW:
Re-integratie bevorderen in eigen (gedeeltelijk) of passende arbeid, desnoods bij een derde,
lid 1.
Verplichting om te re-integreren bij de eigen werkgever gaat vóór de mogelijkheid om te re-
integreren bij derden. Eerst moet de werkgever kijken of de werknemer kan re-integreren bij
de eigen werkgever in eigen arbeid, anders in ander passend arbeid en als dat niet lukt is
integratie bij een derden voorgeschreven.
Tijdig maatregelen nemen, lid 2
Plan van aanpak opstellen, lid 3: Binnen 6 weken probleemanalyse door de bedrijfsarts en
daarna binnen 2 weken plan van aanpak
Werknemer krijgt van zijn eigen werkgever loon uitbetaald.
Doet de werkgever onvoldoende aan re-integratie, dan krijgt de werkgever commentaar van het
UWV.
Het UWV moet na 2 jaar beoordelen of er voldoende aan re-integratie is gedaan en of er recht op
wet WIA bestaat, want die wordt uitgevoerd door het UWV.
Als het UWV erachter komt dat de werkgever in de 2 jaar dat de werknemer ziek was weinig heeft
gedaan, dan kan het UWV beslissen dat de werkgever langer het loon moet doorbetalen art. 25 lid
9 WIA en 7:629 lid 11 BW
Re-integratieverplichtingen werknemer
Verplichtingen staan opgesomd in art. 7:660A BW
- Redelijke voorschriften opvolgen en meewerken aan maatregelen art. 7:658a lid 2 BW
- Meewerken aan opstellen, evalueren en bijstellen plan van aanpak art. 7:658a lid 3 BW
4
