Hoofdstuk 10: niet-perfect werkende
markten
10.1 Het monopolie
Bij een monopolie is er 1 aanbieder. Er zijn geen substituties te vinden. Maar er zijn ook bijna-
monopolisten. Waarom bestaan monopolies? Omdat andere aanbieders dan de monopolist de
betreffende markt niet kunnen betreden. Verschillende soorten monopolies:
- Wettelijk monopolie; overheid weert andere aanbieders van de markt. Dit kan bijvoorbeeld
door een octrooi (patent)
- Natuurlijk monopolie: bedrijf kan zijn producten aanbieden tegen aanzienlijk lagere kosten
dan concurrenten dat zouden kunnen doen.
- Collectief monopolie: gezamenlijke aanbieders doen alsof ze één zijn: kartel.
10.2 Opbrengsten en kosten van een monopolist
Volledige mededinging: marktprijs veranderd niet. Monopolie: afzetcurve valt samen met de
vraagcurve. 1 aanbieder, dus geplaatst tegenover de gehele marktvraag. Afzettoename is gunstig
voor omzet. Maar prijsdaling is ongunstig voor de omzet.
¿
Gemiddelde opbrengsten: GO= ¿
q
Twee opvallende zaken in verloop GO, TO, MO voor een monopolist.
1. TO neemt toe bij prijsdaling, maar neemt later af -> MO=0 is namelijk maximale omzet.
2. MO daalt, en wordt zelfs negatief. Want prijsdaling geldt niet voor 1 .. maar dan daalt het
tarief voor alles.
Hoeveel eenheden gaat monopolist aanbieden? MO=MK is maximale winst. (voorbeeld met grafiek)
Maatschappelijk optimaal hoeveelheid: hoeveelheid waar MK=q. Zolang de consumenten bereid zijn
meer te betalen dan MK, is het maatschappelijk gezien gunstig meer te produceren. (Consumenten,
producentensurplus en welvaartverlies: zie grafiek voorbeeld)
Prijsdiscriminatie: doet zich voor als een aanbieder hetzelfde product tegen verschillende prijzen aan
verschillende groepen vragers verkoopt. Voorwaarde: deelmarkten moeten gescheiden zijn. Door
prijsdiscriminatie wordt het consumentensurplus nog verder afgeroomd. (grafiek)
10.3 andere niet-perfect werkende markten:
Oligopolie:
- Aantal ‘spelers’ is klein
- Vaak is er een marktleider (grootste aanbieder) die de toon zet.
- Kartelvorming is verboden, maar wel erg verleidelijk.
Homogeen product: verschilt niet in de ogen v/d consument
Heterogeen product: onderscheid tussen producten.
Ze streven naar klantbinding, door onderscheid in product: streven productdifferentie na.
- Prijsstarheid-> geknikte afzetcurve. Prijsverhoging kost marktaandeel (?)
Monopolistische concurrentie
Veel aanbieders t.o.v. oligopolie. Productdifferentiatie is van belang, aanbieders willen zich van
andere aanbieders onderscheiden. Verkoopprijs=GTK -> geen winst, toch winst: nieuwe aanbieders-
> vraagcurve naar links. (nog meer tekst in tb.)
10.4 niet-perfect werkende markten en de overheid
Hier kunnen aanbieders zelf de prijs vaststellen -> welvaartsverlies -> overheid: mededingingsbeleid
om concurrentie te bevorderen. Uitvoering hiervan is in handen van ACM; toezicht op naleving
Mededingingswet(alleen bij bedrijven met meer dan 5% v/d EU markt), ook kans op Europese
Commissie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahspeksnijder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.