Samenvatting Biologie §11.1 – 11.3
11.1 Man en vrouw
Wanneer is een jongen vruchtbaar?
Zaadcellen zijn de voortplantingscellen van de man. Als die cellen samensmelten met een eicel, kan
er een kindje groeien uit de bevruchte eicel.
De productie van zaadcellen komt op gang door hormonen uit de hypofyse. Deze hormonen komen
via het bloed bij de zaadballen.
1. Vanaf het moment dat de zaadballen zaadcellen gaan maken, is een jongen vruchtbaar.
2. Er komt testosteron, dat zorgt voor de secundaire geslachtskenmerken: lagere stem, borsthaar en
schaamhaar.
Natte droom: zaadlozing terwijl een jongen slaapt.
Zaadcellen die gemaakt worden, worden opgeslagen in de bijballen. De zaadballen en bijballen
liggen in een balzak. Een man heeft 2 zaad- en bijballen.
Jongen is opgewonden -> erectie = de penis wordt stijf doordat er meer bloed naar de zwellichamen
gaat.
Orgasme -> zaadlozing:
1. Zaadcellen worden de zaadleider ingeperst.
2. Zaadcellen gaan langs de zaadblaasjes en dan bereiken ze de prostaat. Sperma: mengsel van
zaadvocht en zaadcellen.
3. Sperma komt in de urinebuis. Zaadlozing: het sperma verlaat de penis.
Een spiertje tussen de prostaat en de urineblaas knijpt de urinebuis dicht zodat er geen urine
uitkomt.
Wanneer is een meisje vruchtbaar?
Eicellen zijn de voortplantingscellen van de vrouw. Een vrouw wordt geboren met ongeveer 400.000
onrijpe eicellen in twee eierstokken.
Eicellen rijpen voor het eerst in de puberteit. Hormonen uit de hypofyse geven de eierstokken dan
een seintje. Een onrijpe eicel neemt hierdoor vocht en voedingstoffen op. Een meisje merkt dat ze
vruchtbaar is als ze voor het eerst ongesteld is.
Wanneer wordt een meisje ongesteld?
De puberteit begint als de hypofyse hormonen afgeeft. Hierdoor gaan de eicellen in de eiercellen
rijpen. In de eierstokken wordt het geslachtshormoon oestrogeen gemaakt. Die zorgt voor de
secundaire geslachtskenmerken.
Een meisje is eens in de 28 dagen ongesteld. Menstruatiecyclus: wat er van de ene menstruatie tot
de volgende gebeurt.
, Menstruatiecyclus:
1. Rijpen eicel in eierstokken
De eicel in de follikel neemt vocht met voedingstoffen op en groeit.
2. Baarmoederslijmvlies wordt dikker
Binnenkant van de baarmoeder is bedekt met baarmoederslijmvlies. Wanneer de eicel rijpt, wordt
het dikker en komen er meer bloedvaten zodat de baarmoeder geschikt is om er een baby in te laten
groeien
3. Ovulatie
Eisprong: follikel barst open en de eicel komt vrij uit de eierstok in de eileider. De eicel blijft 12 tot 24
uur daar leven en gaat onderweg naar de Baarmoeder. Vruchtbare periode: dagen rond de eisprong.
4. Menstruatie
De eicel gaat dood als die niet bevrucht wordt. Het baarmoederslijmvlies is dan niet meer nodig en
laat dan 2 weken later los. Met wat bloed druppelt het uit de vagina: menstruatie
Hoe wordt de menstruatiecyclus geregeld?
4 verschillende hormonen regelen de menstruatiecyclus. 2 komen uit de hypofyse en 2 uit de follikel.
Cyclus:
1. FSH: Begin van de cyclus. Staat voor follikel stimulerend hormoon. De concentratie van FSH in het
bloed stijgt aan het begin van de cyclus (eerste lijn met piek). Hierdoor groeit de follikel.
2. Voor de ovulatie wordt door de follikel oestrogeen geproduceerd (hobbelige lijn met 2 pieken).
Oestrogeen remt de productie van FSH, dus er rijpen geen nieuwe eicellen. Oestrogeen stimuleert de
groei van het baarmoederslijmvlies.
Als er veel oestrogeen in het bloed zit, stimuleert dit de productie van LH door de hypofyse (hoogste
piek). LH staat voor luteïniserend hormoon.
3. De stijging van LH zorgt voor de ovulatie.
4. LH zorgt ervoor dat na de ovulatie de lege follikel in de eierstok gaat groeien en geel gekleurd vet
opneemt. Vanaf dan heet het, het gele lichaam (corpus luteum, hier komt de naam luteïniserend
hormoon vandaan)
5. Het gele lichaam produceert nu naast oestrogeen nu ook progesteron (laatste piek in de cyclus).
Progesteron remt de productie van de hypofysehormonen FSH en LH. Ook rijpen er door
progesteron geen eicellen meer en komt er geen ovulatie. Het stimuleert de verdere groei van het
baarmoedervliesslijm.
6. De menstruatie komt opgang door dat de eicel niet bevrucht is en daardoor neemt de productie
van oestrogeen en progesteron af. Als de productie van die hormonen gestopt is, start de hypofyse
weer met de productie van FSH. De cyclus begint weer opnieuw.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper staldoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.