Samenvatting
Samenvatting filosofie vwo 6, eindtermen
hoofdstuk 1 t/m 4 volledig uitgewerkt, aan de hand van het boek, de officiele eindtermen en belangrijke dingen uit lessen. voor overige eindtermen/hoofdstukken; kijk mijn profiel!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Filosofie CT-week 1:Hoofdstuk 1:
1, de mens, de vraag naar het goede leven en de filosofie:
‘wat is het goede leven?’ -> typisch menselijke vraag. Dieren vragen zichzelf dit niet af. De
mens verhoud zich tot zichzelf in de wereld. We kunnen reflecteren.
- Augustus: ‘qeaestio mihi factus sum’ (ik ben voor mezelf een vraag geworden).
We drukken alles uit in symbolen (kunst, taal, religie, wetenschap, filosofie) -> Cassirer ->
mens is animal symbolicum. Deze symbolen worden vaak met andere gedeeld.
- Nietzsche -> ‘mens is een ziek dier’, omdat we hier veel reflexiteit stress van hebben.
Nietzsche = tegen het gezamenlijke (is voor kuddes).
übermensch is iets om naar te streven (= mens die echt vrij is, schept eigen
waarden, heeft vrijheid om creatief te zij, etc.).
Reflexive imperative = het continue reflecteren op alle keuzes die je maakt. Haal je er wel
alles uit? Geluk imperatief = je moet het maximale uit je leven halen en gelukkig zijn.
Het goede leven gaat NIET over piekmomenten, maar het langdurige levenspatroon.
2, de vrije markt als een bijzonder economisch systeem:
De vrije markt= de manier waarop de uitwisseling van kapitaal, goederen en diensten tussen
mensen, bedrijven, organisaties en landen worden georganiseerd. Niet vanzelfsprekend!
(Zouden ook een deel-, gifteconomie, herverdeling, zelfvoorziening, kunnen hebben). Ofwel:
het wereldwijde systeem van ondernemingen en privépersonen goederen kunnen
ontwikkelen en aanbieden. Hierbij kunnen ze vrije keuzes maken. Primaire prijs bepaald.
Kernelementen: privé eigendom, concurrentie, vraag en aanbod, homo economicus
(vermogen om rationele afwegingen te maken), geld, kapitalisme (rol van geld), innovatie.
‘manier van organiseren van economisch verkeer’.
- Consumenten: degene die geld uitgeeft om behoeftes te bevredigen. Consumeren is
deel van goede leven (maar is er een drang ontwikkeld?). Wat zijn onze voorkeuren
en waar komen deze vandaan?
- Producenten: degene die de producten maken. Hele lange keten, dus wie is
verantwoordelijk?
- Financiers: degene die het betalen. Is ons huidige financiële systeem wel het meest
nuttig en voegt het wel het meest ‘maatschappelijke waarde’ toe? Wat verstaan we
eigenlijk onder ‘nut’ en ‘waarde’?
‘Het moraal’ wordt vaak niet genoemd wanneer we het over de vrije markt hebben.
‘Agora’ = plein in oude Athene waar werd gehandeld, vergaderd, etc. > Stads- en marktplein.
Ons marktsysteem is heel nieuw en uniek. Veel vragen over: waarom nu? Is dit het
eindpunt? Werkt het overal hetzelfde? Bestaat het wel in zuivere vorm?
De vrijemarkt is verbonden met de westerse cultuur. Ergens anders is het dus ook anders.
Ook is het verbonden met de ideologie (= hoe mensen over dingen denken).
- Liberalen; Smith, Hayek, Friedman. Verbinden goede leven aan vrije markt. Vanaf
jaren 70 > neoliberalisme > Reagan, Thatcher (overheid moet handhaver zijn).
De rol van filosofie hierin -> kritische ondervraging van opvattingen omtrent het goede leven.
, 3, opvattingen over het goede leven; Martha Nussbaums capability approach:
Martha Nussbaums: was het niet eens met het bepalen van een lands welvaart/ontwikkeling
en hoe ‘goed’ het gaat/het leven ergens is, doormiddel van het BNP. Gaf hier als 1e kritiek
op. Vindt andere aspecten zoals gezondheidszorg en analfabetiseringsgraad belangrijker.
Ze ontwikkelde de ‘capability approach’ (Iedereen kan ontwikkelen in hoeverre jezelf wilt.
Voor alle aspecten die hierin nodig zijn, moet een minimale potentie gegarandeerd worden).
Er wordt gekeken naar meerdere ‘capabilities’ (opgesteld door echt naar de mensen te
kijken), waarvoor mensen de ruimte moeten krijgen om het goede leven te kunnen leiden:
leven, lichamelijke gezondheid, lichamelijke integriteit, zintuigelijke waarneming, plannen
maken, relaties met andere kunnen/mogen hebben, andere soorten (leven in combinatie met
dier/natuur), spel (kunnen lachen, spelen, recreëren), zeggenschap over de eigen omgeving,
emoties (in staat zijn relaties aan te gaan).
Gaat niet om de uitkomsten, maar om de vrijheid om deze keuzes te kunnen maken. (in lijn
met liberaal denken) legt Nussbaums dus alle nadruk op vrijheid van keuze. Maar kunnen we
alles wel kiezen? Sommige dingen moeten wij ons tot verhouden > natuur, dieren, instituties.
4, vijf dimensies van het goede leven: relaties, instituties, lichaam, natuur en zin:
Er zijn 5 ‘condities’ van het mens zijn en het goede leven. Deze kiezen we niet, ze zijn er.
We gaan niet uit van het kiezende individu, maar de meet van de context.
- Relaties (met medemensen): vanaf je geboorte ben je verbonden met andere.
Lichamelijk en sociaal. Moeten rekening houden met de sociale rationaliteit.
- Instituties: (= gemeenschapsvormen/gedeelde handelingspatronen waardoor we
gezamenlijk iets kunnen realiseren). Vanaf moment 1 ben je hier al deel van (de
maatschappij) > School, staat, gezin, rechtspraak, omgangsvormen, morele regels. *
- Het lichaam: je moet bepaalde dingen > eten, drinken, ademen, etc. en dit verbindt
ons aan het concrete leven in een bepaalde tijd en plaats. *
- De natuur: onder de ecologische dementie vallen voedsel, lucht, levende wezens.
Niet duurzaam als het met het goede leven te maken heeft.
- Het geestelijke/de zin: de mens verhoudt zich tot zichzelf-in-de-wereld. We willen dat
ons leven betekenis heeft. > zindementie/geestelijke dementie.
Verschillen met Nussbaums:
1. Alle dimensies hebben een dubbele rol: ze maken het mens-zijn mogelijk maar
begrenzen het ook.
2. Je kiest als individu, maar we moeten wel rekening houden met het collectieve.
3. Er komen ook verplichtingen kijken bij de dimensies.
4. Er is ruimte voor verschillende culturen in de opvattingen.
5. Iedereen hangt aan de verschillende dimensies een verschillend gewicht in belang.
Nussbaums vindt dat de mogelijkheid er moet zijn, het boek dat het er echt is; je kunt niet 1
ding verwaarlozen. Centraal probleem: ‘in hoeverre kan ‘de vrije markt, bijdragen/afbreuk
doen aan het goede leven met de 5 dimensies?’.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boschellekens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81311 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen