Hoofdstuk 2 Ontluikende gecijferdheid
2.1 Schets van de leerlijn tellen en getalbegrip
Bladzijde 36 – schets van leerlijn tellen en elementair getalbegrip
2.2 Elementair getalbegrip
Elementair getalbegrip het verkennen van de verschillende betekenissen en functies van getallen
en het verkennen van de opbouw van getallen
Door verschillende activiteiten, zoals verstoppertje of telboekjes, in voor de kinderen betekenisvolle
situaties zijn ze bezig met het verkennen van getallen en getalrelaties. De kinderen krijgen steeds
meer grip op omgaan met de telrij, hoeveelheden en getallen.
Bij de wiskundige wereldoriëntatie, zoals getallen, meten, ruime en tijd, gaat het om het leren van
reken-wiskundige begrippen en het vergroten van handelingsmogelijkheden van kinderen.
Rijke leeromgeving een omgeving die uitnodigt om activiteiten te ontplooien in voor kinderen
betekenisvolle situaties waaruit een wiskundig probleem op een min of meer natuurlijke manier
ontstaat
Mogelijke vragen en activiteiten om de ontwikkeling van getalbegrip te stimuleren zijn:
Hoeveel kinderen zijn er niet op school vandaag?
Hoeveel nachtjes slapen voordat het weekend is?
De hoeveelste dag is het vandaag?
Op welk getal staat de kleine wijzer als we gaan eten?
Hoeveel knikkers heb je gewonnen?
Verstoppertje spelen, tikkertje en hinkelen, of om de beurt tien keer heen en weer op de schommel
Wie heeft de hoogste toren; hoeveel blokken meer?
De leerkracht zorgt ervoor dat hij steeds aansluit bij de zone van naaste ontwikkeling bij de wat de
leerling zonder begeleiding nog net niet kan doen, maar met begeleiding al wel. Dit betekent dat de
leerkracht precies de situaties creëert en die vragen stelt die het kind steeds een stapje verder
brengen in zijn ontwikkeling
, Hele getallen – Reken/Wiskundedidactiek
2.2.1 Leren tellen
Door veel te tellen krijgen kinderen steeds meer grip op de telrij. Het ontdekken van de telnamen na de
tien zorgt voor een impuls om de telrij beter te gaan beheersen.
Omgaan met hoeveelheden
Hoeveelheden zijn op het oog met elkaar te vergelijken als de hoeveelheden niet zo groot zijn. Of door de
objecten in eenzelfde structuur te leggen en deze te vergelijken. Je kan dit ook precies tellen. Als de te
vergelijken hoeveelheid te groot is om te tellen omdat het tellen nog niet zo ver wordt beheerst, zijn de
hoeveelheden te vergelijken door een één-één-relatie te leggen daarbij gaat het om een één-één-
koppeling; bv. er zijn evenveel traktaties als kinderen, voor ieder potje is een deksel.
Wanneer de hoeveelheid onoverzichtelijkheid is, vraagt de juf of het handiger kan. Dit kan bv. d.m.v.
groepjes van gelijke grootte te maken en vervolgens het aantal groepjes te vergelijken. Het begrijpen van
deze één-op-één-koppeling is essentieel voor het vervolg van het leerproces van het leren tellen.
Kleine hoeveelheden herkennen
Rond het tweede levensjaar worden ze zich bewust van kleine hoeveelheden en het telwoord dat daarbij
hoort. Vaak kan dit telwoord nog wel verkeerd zijn. Kleuters herkennen kleine hoeveelheden direct;
subiteren het direct of onmiddellijk zien.
Hoeveelheden tot 3 worden snel herkend, ongeacht de vorm. Vanaf 5 wordt het steeds lastiger, maar een
gestructureerde vorm kan bijdragen aan het in één keer zien van de hoeveelheid.
Akoestisch tellen
Akoestisch tellen wanneer de telrij hardop wordt opgezegd, bijv. in een versje. D.m.v. spelletjes en
versjes leren kinderen de telrij gebruiken. Daarin heeft het tellen nog geen betekenis in de zin van
hoeveelheden bepalen.
Asynchroon tellen
Asynchroon tellen de kinderen tellen een hoeveelheid één voor één, maar aanwijzen en hardop tellen
gaan nog niet gelijk op. Het kind zegt de telrij misschien al wel in de goede volgorde, maar bij het
aanwijzen wordt soms een voorwerp overgeslagen of juist dubbel geteld.
Nummeren het inzicht dat aan objecten een nummer kan worden toegekend.
Synchroon tellen
Synchroon tellen het kind kan tegelijkertijd voorwerpen aanwijzen en het juiste telwoord noemen. Een
manier om dit te stimuleren is om bij het tellen van een rij objecten deze objecten één voor één weg te
laten schuiven. De één-één-relatie tussen het telwoord en het weggeschoven object wordt dan eerder
gelegd.
Resultatief tellen
Resultatief tellen hierbij kunnen de kinderen een hoeveelheid tellen en al aanwijzend de juiste
telwoorden gebruiken. Het tellen verloopt synchroon en kinderen kunnen de uitkomst van het tellen
aangeven. Dit breidt zich uit van kleine naar steeds grotere hoeveelheden
Een kind kan resultatief tellen als het:
De telrij in de juiste volgorde opzegt
Een correcte één-op-één-relatie legt tussen de gebruikte telwoorden en getelde voorwerpen
Begrijpt dat het laatstgenoemde getal het aantal getelde voorwerpen aangeeft.
Het kind maakt een koppeling tussen het telgetal (ordinale getalsaspect) en het hoeveelheidsgetal
(kardinale getalsaspect). Ordinaal getal rangorde (zoveelste). Kardinaal getal hoeveelheid
Verkort tellen en terugtellen
Kinderen leren dat je niet alles 1 voor 1 hoeft te tellen. Het leert de telhandeling te structureren en
verkorte telstrategieën te hanteren. Ook terugtellen is een geavanceerd niveau van tellen. Een vorm van
verkort tellen is doortellen, bijv. vanaf een gekende hoeveelheid of gekend getalbeeld. Dit kan worden
gestimuleerd door (deels) onzichtbare hoeveelheden. Verkort tellen kan ook met sprongen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellevandamme77. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.