Samenvatting
samenvatting biologie Bloedsomloop en interne milieu VWO5
samenvatting van biologie vwo5 over bloedsomloop, gaswisseling, nieren, lever etc. (H9+H10)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting biologieHoofdstuk 9 bloedsomloop
9.1 hart en bloedsomloop
Een hartslag bestaat uit 3 fases:
1. Het vullen van de kamers
2. Het leeg persen van de kamers
3. Een korte pauze
Aan het begin van de vulfase zijn zowel de kamers als de boezems ontspannen
( diastole)
- Bloed stroomt via boezems de kamers binnen
De boezems trekken samen ( boezemsystole)
- Bloed wordt de kamers ingeperst
Kamersystole:
- Kamers trekken samen. Hartkleppen sluiten, slagaderkleppen gaan
open
De rechter harthelft pompt O2 - arm bloed door de longslagaders naar de longen. Dit
bloed (zuurstofarm) komt via de long aders terug bij het hart. Dit is de kleine
bloedsomloop.
De linker harthelft pompt het O2- rijke bloed via de aorta en slagaders maar de
organen. Via de holle aders stroomt het zuurstofarme bloed naar de rechter boezem.
Dit is de grote bloedsomloop.
De grote bloedsomloop + de kleine bloedsomloop = de dubbele bloedsomloop.
Door slagaders stroomt het bloed van het hart af en via de aders komt het bloed weer
terug bij het hart. De aders die het bloed van de hartspier afvoeren = kransaders. Die
tussen de darm en lever = poortader.
In de weefsels stroomt het bloed door haarvaten.
Bij een embryo gaat maar 1/3 van het bloed door de longen. De rest stroomt via een
verbinding naar de linker boezem via het ovale venster. Na de geboorte vinden er 5
veranderingen plaats:
2. Een pasgeboren baby huilt, longen vullen zich met lucht
3. De druk in de linker harthelft wordt hoger dan in de rechter. Het ovale
venster sluit.
4. De verbinding tussen de aorta en de longslagader (ductus Botalli) sluit.
5. Het bloedvat tussen de navelstreng en de holle ader sluit na het afbinden
van de navelstreng.
6. De bloedvaten van de navelstreng verschrompelen na enkele dagen.
9.2 bloeddruk
Bij elke systole van het hart persen beide kamers binnen een halve seconde zo'n 70
cm3 bloed de slagaders in. De pompdruk van de kamers veroorzaakt tijdelijk een
verhoging van de druk in de slagaders( systolische druk of bovendruk). Ontspannen de
kamers, dan neemt de druk weer af (diastolische druk of onderdruk).
In de loop van de jaren ontstaan in de gladde bloedvatenwanden kleine littekentjes
waar vetachtige stoffen kunnen blijven kleven. Met als gevolg atherosclerose, een
vernauwing en verstijving van de bloedvaten. Cholesterol speelt hierbij een rol ( nodig
, voor het stabiliseren van celmembranen en als grondstof voor het maken van
geslachtshormonen). Te hoge concentraties van cholesterol leiden tot atherosclerose.
9.3 regeling hartwerking
De elektrische activiteit in een gebied met gespecialiseerde spiercellen in de wand van
de rechterboezem, boezemknoop of sinusknoop. Deze 'vuurt' in een vast tempo wat
kan worden aangepast door de zenuwen die hierop zijn aangesloten. Door het
elektrische stroompje van de sinusknoop trekken de spiervezels in de buurt samen. Dit
geeft ook weer een elektrisch stroompje waardoor uiteindelijk de boezems
samentrekken. De elektrische stroom bereikt het tweede gedeelte van het hart met
gespecialiseerde cellen : de AV-knoop. Zit in het tussenschot van de kamers waar
vertraging plaats vindt in stroomgeleiding daardoor trekken de kamers later samen
dan de boezems. Van de AV- knoop loopt een bundel geleidingscellen, bundel van His
hieruit verspreiden zich Purkinjevezels over de wand van beide kamers vanuit de
hartpunt naar boven.
In een ecg zie je de elektrische activiteit als een lijn met 3 toppen. De P-top geeft het
samentrekken van de boezems weer. Het QRS-complex het samentrekken van de
kamers. En de T-top de elektrische activiteit die ontstaat bij het ontspannen van de
kamervezels. Het stukje tussen P en QRS is het gevolg van de AV-knoop.
9.4 stoffentransport
De eiwitmoleculen in bloedplasma vormen een colloïd. Bloedplasma bevat rode en
witte bloedcellen en bloedplaatjes, dit wordt in het rode beenmerg gemaakt. Dat
bevindt zich in de koppen van het opperarmbeen en het dijbeen.
Rode bloedcellen transporteren O2 en spelen een grote rol bij het CO2 transport.
Witte bloedcellen zijn betrokken bij de afweer tegen ziekteverwekkers.
Bloedplaatjes zijn nodig bij bloedstolling.
Hemoglobine moleculen bestaan uit 4 eiwitketens met elk een heemgroep. Elke
heemgroep bevat een ijzerion waardoor het heem rood kleurt. Een heemgroep kan
een molecuul O2 binden. Hier ontstaat een evenwichtsreactie : Hb+ O2 <=> HbO2. In
de longen is de pO2 hoog hierdoor loopt de reactie naar rechts.
Een hoge concentratie CO2 leidt tot een lagere pH. Een lagere pH leidt tot minder O2 -
binding aan hemoglobine.
Spiercellen kunnen een deel van de O2 opslaan in het eiwit myoglobine.
9.5 bloedvaten
De wanden van aders en slagaders bestaan uit 3 lagen. De binnenste laag bestaat uit
dekweefsel van 1 cellaag dik. Dit wordt verstevigd door een laag met een membraan
van eiwitten en sterke collageenvezels, het basaalmembraan. De middelste laag
bestaat uit elastisch bindweefsel en gladspierweefsel. De buitenste laag is
bindweefsel. Via kleine openingen in het dekweefsel kan uitwisselingen van stoffen
plaatsvinden tussen cellen en weefsels.
Slagaders hebben een sterke en elastische wand.
Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol bij reparatie van een bloedvat. Ze hechten
zich aan de beschadiging en vormen een 'plaatjesprop'. Ook geven ze stoffen af
waardoor de spieren in de haarvatwand samentrekken waardoor een minder bloed
uitstroomt.
Uit de bloedplaatjes die kapotgegaan zijn, komt een eiwit vrij: de plaatjesfactor.
Uit beschadigde weefselcellen komt de stof tromboplastine vrij. De plaatsjesfactor en
de tromboplastine werken als een enzym en kan vele nieuwe moleculen activeren :
een cascade aan reacties. Daarbij spelen ook stollingsfactoren, vitamine K en Ca 2+
een grote rol. Aan het eind van deze cascade ontstaat vanuit protrombine trombine.
Dit zet oplosbare fibinogeen in onoplosbare fibrinedraden. Deze vromen een vangnet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijevdhoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77973 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen