, Introductie
H1,7,8 uit ‘Psychotherapie’.
College 1: Gedragstherapie deel 1: Ed de Bruin
H4 uit ‘Psychotherapie’
Gedragstherapie
• Behaviourisme (jaren ‘20)
“Psychologische stroming die alleen objectief meetbaar, observeerbaar gedrag bestudeert”
Je kunt zien wat er gebeurt (stimulus) en wat de reactie daarop is (respons). Maar wat er in
een persoon gebeurt, daar moet je je niet mee bezighouden. Dat moet je zien als een black
box. (Hier zijn mensen door de tijd overigens op terug gekomen)
Founding fathers/ grondleggers
- Ivan Pavlov (1849-1936)
- John Watson (1878-1958)
- Burrhus Skinner (1904-1990
-
Gedragstherapie: leerprincipes – hoe leren mensen?
Tot dan toe werd veel onderbouwd met aannames (over wat een mens beweegt en waarom
zij bepaalde dingen doen?) en daar was veel kritiek op. Er was er meer behoefte aan meer
wetenschappelijke onderbouwing voor de effectiviteit van therapie.
- Klassieke conditionering
- Operante conditionering
- Model-leren (Bandura)
Opkomst door pleidooi wetenschappelijke onderbouwing therapie (eind ’50)
Klassieke Conditionering (hoe het ontstaan van bepaald gedrag kan worden verklaard)
De ongeconditioneerde stimulus (eten), leidt altijd tot de ongeconditioneerde respons
(kwijlen). En je conditioneert de stimulus (belletje), door ‘m te associëren met eten,
waardoor die geconditioneerde respons (kwijlen) ontstaat bij het belletje alleen.
Klassieke conditionering – Pavlov
Eten (UCS = unconditioned stimulus) → kwijlen (UCR=unconditioned response)
Bel (NS= neutrale stimulus) → …. (gebeurt niets)
Eten+bel(UCS+NS) →kwijlen(UCR)
Bel(CS = conditioned stimulus) →kwijlen(CR=conditioned response)
Bel →…(extinctie) Als je te vaak niets doet, dooft die
klassieke conditionering, associatie, respons
weer uit.
Contingentie (betekenis) = voorspelbaarheid
2
, Klassieke conditionering: Watson
Klassieke conditionering - little Albert (angsten kan worden aangeleerd, niet aangeboren).
Ook liet hij het principe zien van generalisatie en discriminatie. Albert werd door het luide
geluid bang gemaakt voor de rat. Op basis van overeenkomsten die hij vindt bij andere
harige beesten of objecten wordt Albert ook bang voor witte konijnen/kat (generalisatie).
Dus hij generaliseert angst naar een ander niet precies dezelfde stimulus.
Dingen die te ver van die oorspronkelijke stimulus afstaan, daar zal hij niet bang voor
worden (discriminatie), bijvoorbeeld (mogelijk) een harige hond.
Ontstaan van fobie (angst voor witte rat)
Generalisatie → (angst wit konijn)
Discriminatie→ (geen angst zwart konijn)
Casus: klassieke conditionering
Anne durft niet meer alleen ergens heen te fietsen. Zodra ze het geluid van een scooter of
langzaam rijdende auto achter zich hoort, krijgt ze een paniekaanval. Ze is een half jaar
eerder, toen ze alleen over een stille weg fietste, rond 21:00 uur, door 4 meisjes op 2
scooters overvallen.
• Werk deze casus uit volgens het schema klassieke conditionering
• Naar welke situaties is Annes angst gegeneraliseerd.
Operante (instrumentele) conditionering
Er bleek dat er een aantal zaken niet te verklaren waren met alleen klassieke conditionering.
Bij operante conditionering is er sprake ban een bepaalde beloning of bekrachtiging van
bepaald gedrag. (Hoe gedrag kan worden veranderd worden veranderd →
toenemen/afnemen/in stand wordt gehouden /uitdoven)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper soraya3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
