FACE-TO-FACE COMMUNICATIE
Hoorcollege 1
12 november 2019
Toetsing;
- 4x tussentijdse leesopdrachten inleveren (12%)
- Dossier opnames en transcripten
- Tentamen
- Onderzoeksverslag
Kernvraag cursus: Hoe krijgen wij dingen voor elkaar in f2f?
Face-to-face communicatie nu
F2F communicatie = interactie 1 op 1
In telefoongesprekken:
- Aangrenzende paren = 2 delen die bij elkaar horen, het eerste deel schept verwachting voor
het tweede deel (vb. hey-hoi, hoe is het-goed)
- Verwachtingspatroon/contextuele relevantie (als je ‘hey’ zegt is het gek als je niet terug wordt
gegroet)
- Handelingen/acties (groeten, iemand aan de lijn krijgen)
Face-to-face communicatie in 2029
- Steeds meer big data/algoritme -> hoe vertaal je dat naar ‘gewone’ mens?
- Steeds meer interculturaliteit en migratie (vb. hoe communiceert de overheid met alle inwoners
van alle afkomsten etc.?)
- Opkomst online communicatie i.p.v. face2face (vb. e-consult)
Face-to-face communicatie in 1960
Pragmatiek = studie over gebruikt van taal in sociale context -> maakt dat we kunnen communiceren
met elkaar
Taalkundigen = gericht op semantiek en grammatica
Filosofen = gericht op ‘onder welke condities is een uitspraak waar?
(1950/1960) Austin en Searle = speech acts; taal is veel meer dan constatieven (=
uitspraak over werkelijkheid, vb. het sneeuwt)
Drie handelingen als je iets zegt:
1. Locutionaire = betekenis combi woorden
2. Illocutionair = intentie van wat je zegt
3. Perlocutionair = wat de hoorder vervolgens doet
Context en achtergrondkennis zijn essentieel als we willen begrijpen hoe we dingen voor elkaar
krijgen a.d.h.v. communicatie
(1970) Grice:
Coöperatieprincipe -> 4 maximes: Kwaliteit, kwantiteit, wijze, relevantie
Conversationele implicatuur = er zit altijd een implicatie achter wat we zeggen
, Goffman: face & facekeeping
We laten een image zien aan anderen, zijn bewust van de face van anderen
Je wil gewaardeerd worden door anderen = positive face, hier ga je vanuit
Behoefte aan autonomie = negative face
Brown & Levinson: face threatening acts (vb. corrigeren, afwijzen, uitnodigen)
Er zijn 4 strategieën om iets te vragen:
1. Bald on record (heb jij aantekeningen?)
2. On record (ik was er niet, want trein gemist zou ik misschien jouw aantekeningen
mogen?)
3. Off record (he vervelend ik was er niet en nu heb ik geen aantekeningen)
4. Vraag vermijden
Strategie is afhankelijk van het gewicht van de face threatening act = machtsverschil + sociale
afstand + rate of imposition
Van taalhandelingstheorie naar conversatie analyse:
- Shannon & Weaver: model uit informatietechnologie, van links naar rechts, spreker naar
luisteraar
Kritiek: geen aandacht voor context, non-verbaal en wederkerigheid
- Garfinkel: sociale regels -> hoe regelen we dingen (vb. met zijn allen op een plein lopen, door een
draaideur gaan)
Je weet wat de norm is als je een regel ‘doorbreekt’ en het is raar (beïnvloedt je face
negatief)
Breaching experimenten (bewust regels ‘doorbreken’) = ethnomethodologie
Gespreksregels doorbreken -> erachter komen wat gespreksregels zijn
Vb. een vraag hoor je te beantwoorden met een antwoord, niet met een vraag
Vb. beurtwisselingsregels
