Samenvatting familie en jeugdrecht druk 7 Ashley de Vries
Jaar: 2021
Hoofdstuk 1. Inleiding recht
1.2 Omschrijving en doel
Het doel van recht: het gaat om wat men inhoudelijk wil bereiken met het recht:
- Rechtvaardigheid
- Gelijkheid
- Beschermen van de zwaksten
- Conflictbeheersing
Wat er precies moet worden bereikt, welk doel nagestreefd moet worden is een zaak van politieke
keuzes. Bij het vaststellen van rechtsregels wordt er antwoord gegeven op deze vragen. Het is de
taak van de politiek -> om antwoord te geven op vragen als:
- Heeft een alleenstaande ouder met kleine kinderen recht op een bijstandsuitkering of moet
hij (meestal zij!) naast zijn zorgtaken zelf inkomen verdienen?
- Is studiefinanciering een recht voor iedere student of dient het recht op studiefinanciering te
worden gekoppeld aan het inkomen van de ouders
- Moet het juridisch ouderschap ook openstaan voor homoseksuele en lesbische stellen
- Is het verstandig om een jeugdige die een misdrijf heeft gepleegd, een zware vrijheidsstraf te
geven of helpt een taakstraf beter?
Het recht heeft ook een technisch doel -> het ordenen van de samenleving en het geven van regels
om conflicten te voorkomen, het ordent de samenleving. Door de rechtsregels kan het samenleven
van mensen ordelijk verlopen. Zo weten bijvoorbeeld koper en verkoper, werkgever en werknemer,
en jeugdige en de gemeente wat ze van elkaar mogen verwachten
Gezien vanuit het technische doel van het recht ligt de omschrijving van dit begrip voor de hand:
Recht = het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent
1.3 Rechtsgebieden
Het recht houdt zich bezig met alle aspecten van de samenleving:
- Koop en verkoop
- Studiefinanciering
- Gezag van ouders over hun kinderen
- Uitkeringen
- Bouwvergunningen
Rechtsgebieden = om enige ordening aan te brengen in die massa aan rechtsregels wordt het recht
ingedeeld in verschillende onderdelen.
De 4 verschillende soorten rechtsgebieden:
- Staatsrecht
o Geeft de basisregels voor de organisatie van de overheid
o Biedt een beschrijving van verschillende organen van de overheid zoals:
▪ Gemeenteraad en provinciale staten
▪ Beschrijft hun onderlinge verhouding
▪ Geeft regels voor de relatie tussen burger en overheid.
o Gaat bijvoorbeeld over taken van de regering en de Tweede kamer, over positie van
ons staatshoofd, over het gemeentebestuur en over de rechten van de burgers in de
Staat. Schetst de overheid ‘in ruste’
o Belangrijkste wet op het terrein van staatsrecht is de Grondwet
▪ Die de basis biedt voor onze staatsinrichting.
o Andere wetten zijn bijvoorbeeld de Provinciewet, Gemeentewet en de Kieswet
, Samenvatting familie en jeugdrecht druk 7 Ashley de Vries
Jaar: 2021
- Bestuursrecht
o Schetst de overheid ‘in actie’.
o Geeft regels over de bestuurstaak van de overheid
▪ Bestuurstaak = De ordenende taak van de overheid. Bijvoorbeeld:
• De zorg voor het milieu, het onderwijs, de jeugdhulp, het verkeer en
de sociale zekerheid
o Geeft regels voor de uitoefening van die veelzijdige bestuurstaak. Bij het uitoefenen
van de bestuurstaak komt de overheid met (de belangen van) burgers in aanraking:
▪ Burgers die een vergunning willen voor een dakkapel, een uitkering
aanvragen, jeugdhulp eisen voor hun kind, of zich verzetten tegen een
nieuwe weg die dwars door hun tuin is gepland.
o Wat de overheid in dit soort contacten wel of niet mag doen, hoe ze zich op moet
stellen ten opzichte van haar burgers, staat beschreven in het bestuursrecht!
o Biedt burgers die zich tegen handelingen of besluiten van de overheid willen
verzetten, mogelijkheden voor bezwaar en beroep
o Een belangrijke wet, die praktisch voor het hele bestuursrecht geldt =
▪ De Algemene wet bestuursrecht (Awb).
o daarnaast zijn nog vele wetten die een bepaald onderdeel van de bestuurstaak van
de overheid regelen, bijvoorbeeld: de Wet milieubeheer, de Vreemdelingenwet, de
Participatiewet en de Jeugdwet.
- Strafrecht
o Is voor niet-juristen vaak het meest spectaculaire deel van het recht
o Het haalt met grote regelmaat de pers en spreekt (misschien mede daardoor) sterk
tot de verbeelding.
o Het strafrecht vormt maar een bescheiden onderdeel van het totale recht.
o Typerend is: dat het verboden gedragingen beschrijft zoals, diefstal of moord. Wie
zich toch schuldig maakt aan zo’n verboden gedraging, kan door de rechter gestraft
worden.
o de wetgever meent alleen die gedragingen in het strafrecht op, die de rechtsorde
zozeer schenden dat een bestraffende reactie van de overheid moet volgen.
o Rechtsorde = de rust en de veiligheid in de samenleving.
o 2 belangrijke wetboeken zijn:
▪ Wetboek van Strafrecht (Sr) -> groot aantal strafbepalingen, zoals diefstal,
doodslag en dergelijke
▪ Wetboek van Strafvordering (Sv) -> regelt wat er gebeurt als er eenmaal een
strafbaar feit is gepleegd. Beschrijft de rechten van de verdachten, de
bevoegdheden van de politie en justitie en gaat in op de gang van zaken
tijdens het strafproces.
