Aantekeningen van de hoorcolleges opgevuld met informatie uit het boek 'beïnvloeden en veranderen van gedrag'. Ook hoofdstuk 7 van sociale psychologie zit erin.
Gedragsbeïnvloeding
Hoorcollege 1
Hoofdstuk 1: denken in termen van nurture
Impliciete theorieën
Incremental theory: geloof dat IQ te ontwikkelen is.
Entity theory: geloof dat IQ vaststaat en dus niet ontwikkeld kan worden.
Gedrag veranderen: welk gedrag is beïnvloedbaar en welk niet?
Lichamelijke kenmerken en prestaties
Voor groot deel genetisch bepaald (lichaamsbouw, heup-tailleratio, stofwisseling)
- Lichaam is echter te beïnvloeden door o.a. sport en eetgewoontes.
Succes in sport; nature of nurture?
- Malcolm Gladwell: als je ergens 10.000 uur bewust traint in iets dan ben je een
expert.
- David Epstein: Klopt niet, aangeboren talent is grote factor
Sprinters vs. Langeafstandlopers
- Oost-Afrika veel goede langeafstandlopers, minder explosieve spieren nodig
- West-Afrika: veel sprinters door cultuur maar ook trainingsfaciliteiten
- Natuurlijke selectie door natuur: uitgestrekte vlaktes vs oerwoud.
- Slot-twitch (lange afstand) vs fast-twitch (sprint): ander type spiervezels
Aangeboren talent is dus grote factor + er moet veel tijd in gestopt worden; wat kunnen
we dan als psycholoog nog doen? Enkele vetrekpunten:
- Psychologische factoren als motivatie en doorzettingsvermogen ook van belang!
- Door dieper in te gaan op leerprocessen valt veel te winnen (bv. Qua optimale
techniek aanleren / focus)
Slaap is erg belangrijk!! Er ging bv een slaapspecialist mee naar olympische
spelen.
Visualisatietechnieken
- Omgaan met spanning is heel psychologisch; ‘choking under pressure’
Hoe zit het met het thuisvoordeel bij voetbal?; mensen gaan beter spelen als ze
zich gesteund worden door het publiek
Cognitieve prestaties
IQ en snelheid informatieverwerking voor 50 tot 80% genetisch bepaald
Er is sprake van een aangeboren potentieel (predispositie d.w.z.; de omgeving heeft er
ook invloed op), intelligentie moet echter ontwikkeld worden
If you don’t use it, you lose it
Vraag is echter of braintraining / sudoku’s / schaken ook echt fluïde intelligentie verhoogt in plaats
van steeds beter worden in een trucje
Near transfer vs. far transfer
- Far transfer betekent dat door veel te schaken je IQ ook verbeterd, dat is dus niet het
geval
Persoonlijkheid
Persoonlijkheidseigenschappen staan redelijk vast
Gedrag is echter afhankelijk van je ideeën daarover; als je volhoudt: zo ben ik nou
eenmaal, zul je je niet anders opstellen/gedragen
, Als gedragsbeïnvloeder kun je je beter focussen op het veranderen van gedrag in
concrete situaties
- Verschillende therapieën laten zien dat bepaalde gedrags- en denkpatronen te
doorbreken zijn
- Denken in concretere gedragingen of competenties is vaak effectiever bv
leidinggeven
Dus kijken naar specifiek probleem en niet persoonlijkheidseigenschap
- Je kunt ook focussen op coping skills en omgaan met situaties
Belangrijke randvoorwaarde om gericht gedrag te veranderen.
Je moet wel aan de slag gaan. Je moet wel het geloof hebben dat je gedrag kan veranderen
Growth mindset: slimmer en beter worden kan altijd
- Leidt tot meer vertrouwen
- Meer motivatie om te leren
- Falen: dan moet ik er nog wat meer moeite in stoppen of andere strategie gebruiken
- Minder bang om fouten te maken (als je geen fouten maakt, maak je helemaal niks)
Fixed mindset: als ik iets te moeilijk vind, ben ik er niet goed in
- Falen of moeite ervaren betekent dat je niet slim genoeg bent
- Liever terug naar de simpele opdrachten
Mensen zijn zeer sensitief voor de soort feedback bij leersituaties: ‘goed gedaan, wat ben jij slim! Vs
goed gedaan, wat heb jij hard gewerkt!’ heeft grote gevolgen voor motivatie, vertrouwen en
vervolggedrag.
Als je complimenten geeft op basis van oefenen en trainen creëer je vaker een groei
mindset
Ideeën over beïnvloedbaarheid gedrag beïnvloeden:
Je eigen gedrag
Het geloof in beïnvloedbaarheid van gedrag van anderen
- Zo kan een growth mindset ertoe leiden dat je veel potentie in iemand anders ziet en
hem daardoor aanneemt voor je bedrijf
Over het algemeen is het als psycholoog functioneler als je een growth mindset hanteert, maar er
schuilt ook een gevaar in geloof in maakbaarheid:
Als iemand ergens in faalt. Hij/zij heeft er blijkbaar niet genoeg voor gedaan
Enkele conclusies:
Wees selecties in het gedrag dat je wilt veranderen
Er zijn meerdere wegen naar rome: verschillende individuen kunnen situaties en taken
op verschillende wijzen benaderen met hetzelfde resultaat
De manier waarop je denkt over het gedrag is zeer belangrijk voor het leren en
veranderen van gedrag
Hoofdstuk 2: leren
Leren = aanpassingsproces aan omgeving. Leren is niet vergaren van wijsheid en daarom is het beter
om van veranderend gedrag als consequentie van een leerproces te spreken
Klassiek conditioneren: enkele sleutelbegrippen
Het proces conditioneren:
- Neutrale stimulus word gekoppeld aan een natuurlijke (ongeconditioneerde)
stimulus/respons reflex
, Gevolg: neutrale stimulus lokt ook reflex uit
Discriminatie
- Alleen reageren op één bepaalde stimulus
- Onderscheid maken tussen twee stimuli die op elkaar lijken
Generalisatie
- Het tegenovergestelde, reageren op meerdere stimuli
Extinctie: uitdoving van geleerde associatie
- Bij herhaaldelijk uitblijven van koppeling tussen geconditioneerde en
ongeconditioneerde stimulus
Valt alles even makkelijk te conditioneren?
Nee: garcia effect / sauce-bearnaise syndroom:
Misselijkheid / negatieve gevoelens worden heel krachtig aan voedsel (dat onlangs is
gegeten) gekoppeld, dit is dus dikwijls onterecht.
Klassieke conditionering en gedragsbeinvloeding:
Coca cola probeert bepaalt gevoel te koppelen aan zijn product: met kerst, vrolijk gevoel
Waarom blondie beter klinkt als je witte wijn drinkt
Conditionering: operant
Nieuw gedrag sturen door belonen en straffen
Bijvoorbeeld aanleren om te eten met vork en mes
Soms is gedrag te complex om in 1x aan te leren, wat dan?
Shaping: gedrag opdelen in stukjes en wanneer men in de goede richting gaat, al belonen
Partiële bekrachtiging (intermittent reinforcement):
Door gedrag niet altijd te belonen is het beter bestand tegen extinctie
- Daarom werken gokkasten zo goed! En moet je opletten met het af en toe belonen
van een zeurend kind.
Sociaal leren
Ook na-apen of observationeel leren genoemd (bandura)
Zeer krachtig, begint van jongs af aan
Kan zowel bewust als onbewust
Spiegelneuronen; door zien worden je spieren geactiveerd als je beweging ziet
Sociaal leren: onbewust
Gedragsimitatie gaat vaak heel automatisch (net zo gaan zitten als je gesprekspartner)
Fysiologie: mirror neuronen vuren zowel als actor gedrag uitvoert als wanneer actor
iemand anders het gedrag iets ziet uitvoeren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnfinke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
