Samenvatting
Samenvatting Grondslagen van het recht - deel 1 - hoofdlijnen
- Instelling
- Open Universiteit (OU)
Samenvatting van het verplichtte cursusmateriaal sep-nov 2021 leereenheid 1 tm 10.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: ID21 • 2 jaar geleden
Door: gpm_matulessy • 2 jaar geleden
Matig uitgewerkt en storend dat er behoorlijk wat taal- en spelfouten in voorkomen.
Voorbeeld van de inhoud
Boek: Grondslagen van het recht: HoofdlijnenHoofdstuk 1 – Soorten rechtsregels (par 4, 5 en 6)
Soorten rechtsregels
Enkele belangrijke vastgelegde normen zijn:
Gedragsnormen
Rechtsregels kunnen een gedraging gebieden, verbieden of toestaan. Bijv. verbod op joyrijden.
Sanctienormen
Regel die aangeeft wat degene die zich niet aan een gedragsnorm houdt te wachten staat (welke
sanctie/straf). Bijv. Wegslepen van een auto is bestuursdwang. Een sanctie kan volgen door middel van
een boete.
Bevoegdheid verlenende normen
Geven staatsorganen een bepaalde macht. Bijv. burgermeester die een huisverbod oplegt aan een
persoon, omdat die gevaar oplevert voor de veiligheid van een ander persoon die in hetzelfde huis woont.
Positiviteit, gelding en effectiviteit van recht
Rechtsregels zijn regels die op een bepaalde tijd in een bepaalde gemeenschap voorkomen. Wat bedoelen we
met de term voorkomen? Om dit te beantwoorden maken we onderscheid tussen:
Positiviteit van recht
o Het recht is in een bepaalde gemeenschap door mensen vastgesteld of erkend.
o Met het kenmerk dat het door mensen is vastgesteld onderscheid het zich van het ideale recht.
Het recht dat men wenst en nastrevenswaardig vindt.
o Het begrip rechtvaardigheid en ideale recht zijn een toetssteen voor positief recht. Ze bevatten
namelijk de maatstaf voor kritiek op het positieve recht.
Gelding van recht
o Positieve rechtsregels hebben gelding; een rechtsregel heeft op een bepaalde plaats en tijd voor
een bepaalde groep mensen aanspraak op gehoorzaamheid en dus juridisch afdwingbaar is.
o Recht op een vast basisinkomen is geen positief recht. Het is nergens vastgelegd en heeft dus
geen gelding. Het is wel een regel van ideaal recht.
Effectiviteit van recht
o Betekent dat het recht in het algemeen daadwerkelijk gehoorzaamd wordt, dan wel daadwerkelijk
toegepast of gehandhaafd wordt.
o Er zijn rechtsregels waar niemand zich om bekommert, niemand leeft ze na terwijl de overheid dit
aanvaard. Als de overheid oogluikend de overtreding van de rechtsregels toelaat heet dat
gedoogbeleid.
Twee betekenissen van recht
Objectief recht (positief recht/Law)
Het geheel van rechtsregels op een bepaald terrein, bijv. huurrecht.
Verzameling van alle Nederlandse rechtsregels.
Subjectief recht (Right)
, Bevoegdheid die door het objectieve recht aan een persoon (subject) wordt toegekend, bijv. het recht
van A op de huurprijs.
Heeft de betekenis van bevoegdheid of aanspraak
Komt toe aan 1 of meer personen
Bijv. eigendomsrecht. Dhr. Aarts kan alleen eigenaar zijn van de BWM, maar zijn vrouw en hij kunnen
ook samen eigenaar zijn. Zij hebben dan samen subjectief recht op de BWM.
Maar ook recht op betaling, levering, bon, schadevergoeding zijn subjectieve rechten.
Grondwet is een subjectief recht.
Twee kanten van het subjectief recht:
1. Positieve kant ‘het mogen of aanspraak maken’
2. Anderen moet het subjectief recht respecteren (bijv. je mag niet aan de auto van een ander zitten)
Subjectief recht en plicht
Tegenover het recht van een werknemer op loon staat de plicht van de werkgever om het loon te
betalen.
Het recht van de verhuurder op de huurprijs correspondeert met de plicht van de huurder om die te
betalen.
, Hoofdstuk 2 – Indelingen in het recht (alles behalve par 4)
Codificatie
Codificatie
Bundelen van alle rechtsregels op een bepaald rechtsgebied in een wetboek. Hiermee worden alle
rechtsregels op systematische wijze in een wetboek (codex) opgenomen.
De leidende gedachte achter de codificatie was dat op deze wijze het recht zo volledig en duidelijk
mogelijk vastgelegd werd, zodat de burgers wisten waarop zij konden rekenen en hun gedrag op de
rechtsregels konden afstemmen.
Rechtsgebieden
Nationaal recht is in 3 rechtsgebieden verdeelt:
Privaatrecht
Staats- en bestuursrecht (publieksrecht)
o Constitutioneel recht (regelt de grondslagen van de staat)
o Provincie recht, gemeente recht en waterschapsrecht
Strafrecht (publieksrecht)
o Commune strafrecht
o Economisch strafrecht
o Verkeersstrafrecht
Functioneel rechtsgebieden: heeft betrekking op een bepaald (maatschappelijk) belangrijk thema en regelt
relaties tussen betrokkenen. Bijv. het sociaal recht, milieurecht, gezondheidsrecht en huurrecht.
Andere onderscheidingen en indelingen van rechtsregels
Subjectief recht Dwingend recht
Bevoegdheid die door het Regels waarvan men (meestal
objectieve recht aan een op straffe van) niet mag
persoon (subject) wordt afwijken
toegekend. Bijv. het recht van
A op de huurprijs Aanvullend recht
Regels die gelden wanneer
partijen niet zelf een regeling
hebben getroffen
Recht Materieel recht
Rechtsregels die rechten en
plichten, geboden en
verboden aangeven
Formeel recht
Objectief recht Rechtsregels die aangeven
Algemene hoe het recht kan worden
gedragsvoorschriften. gehandhaafd
Geheel van rechtsregels op
een bepaald terrein. Bijv. Nationaal recht
huurrecht oorsprong en gelding in
beginsel nationaal
Internationaal recht
Oorsprong en gelding in
beginsel internationaal
, Dwingend en aanvullend recht
Dwingend recht
o Rechtsregels waar de betrokkenen niet van mogen afwijken (bijv. als je wilt trouwen moeten
beide ongehuwd zijn).
o Is meestal een regel die het algemeen belang raakt.
o Gaat om een gebod of verbod.
Aanvullend recht
o Zijn rechtsregels waar de betrokkenen wel van mogen afwijken. Partijen mogen een eigen
regeling/overeenkomst vaststellen.
o Op deze manier wordt voorkomen dat er onduidelijkheid ontstaat over wederzijdse rechten
en plichten als partijen onvolledige afspraken hebben.
o Aanvullend recht geldt pas als partijen niet zelf een regeling hebben getroffen.
Formeel en materieel recht
Formeel recht
o Regels waarmee materiele rechten kunnen worden gehandhaafd.
Materieel recht
o Regels die aangeven hoe men zijn recht kan halen bij de rechter.
o Het procesrecht geeft hierin regels hoe het materieel recht gehandhaafd kan worden als dat
geschonden is (welke rechter is tot wat bevoegd, rechten van verdachten, bewijs en
bewijslastverdeling).
Nationaal en internationaal recht
Int. Recht en nationaal recht kunnen onderscheiden worden gelet op herkomst en geldingsbereik.
Nationaal recht
o Recht binnen staten.
o Nationale staat is als er sprake is van een grondgebied, volk en overheid die effectief gezag
uitoefent.
Internationaal recht
o Rechtsregels die staten of internationale organisaties hebben vastgesteld of die
internationaal erkend zijn en aangeven hoe deze zich ten opzichte van elkaar of tegenover
hun onderdanen hebben te gedragen.
o Volkenrecht: recht tussen staten (in internationale overeenkomsten/verdragen)
o Recht met betrekking tot internationale organisaties: organisatie die door staten in het leven
zijn geroepen met een bepaald doel, wereldvrede, bevorderen int. Conflicten (bijv. VN en
EU).
Publiek en privaatrecht
Privaatrecht: regelt rechtsverhoudingen tussen burgers onderling
Publieksrecht: verhoudingen tussen overheidsorganen onderling en tussen overheidsorganen en burgers
Rechtsverhoudingen: het geheel van rechten en plichten tussen 2 of meer personen (bijv. koopovereenkomst)
Privaatrecht:
o Betrokkenen gebruiken dit recht om hun eigen belang te behartigen
o Betrokkenen zijn nevengeschikt (staan op gelijke voet)
o Geregeld in burgerlijk wetboek, wetboek van koophandel (1838, handelsrecht) en
faillissementswet
o De voorschriften over de gerechtelijke procedures is geregeld in het wetboek van Burgerlijke
rechtsvordering.
Publieksrecht:
o Overheid treedt op ter behartiging van het algemeen belang
o Overheid stelt de rechtsgevolgen vast
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saskiabos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen