SOCIALE PSYCHOLOGIE.
HOOFDSTUK 1.
Vanuit de evolutionaire psychologie kan worden gesteld dat sociale contacten en relaties
bijdragen aan het overleven van de menselijke soort om, in ieder geval, de volgende drie
belangrijke redenen:
1. Ze zorgen voor sociale steun
2. Ze maken samenwerking bij belangrijke taken mogelijk
3. Ze maken voortplanting mogelijk.
Emotionele bindmiddelen zijn gevoelens van empathie, verliefdheid en vriendschap.
Het samenleven in groepen zorgde ervoor dat mensen, in vergelijking met veel andere zoogdieren,
een groot en complex brein ontwikkelen (Keysers & Gazzola, 2014). Zaken als communiceren, je
inleven in de ander en bedenken hoe anderen op je zullen reageren zijn complex en vereisen
abstractievermogen en intelligentie. Dit leidde ertoe dat de hersenen van mensen, gedurende de
evolutie van de menselijke soort, werden gestimuleerd om zich te ontwikkelen tot het volume en
de massa die ze tegenwoordig hebben, zo’n 1,3 tot 1,5 kilo op volwassen leeftijd.
SOCIALE STEUN ALS OVERLEVINGSMECHANISME:
Sociale steun kan daarbij vier vormen aannemen (House, 1981): zie ook bijv. Grassley, 2010:
1. Emotionele steun: dit houdt in dat mensen elkaar helpen en luisteren naar elkaar biedt
steun. Dit vertaalt zich ook in lichamelijke effecten. (bloeddruk/overgewicht).
2. Informationele steun: dit houdt in dat je elkaar steunt en informatie geeft. Ook
informationele steun verlaagt de bloeddruk.
3. Instrumentele steun: dit houdt in dat je praktische steun biedt. Boodschappen voor elkaar
doen bijvoorbeeld.
4. Waarderende steun: dit houdt in dat mensen bevestiging halen uit het contact met
anderen.
Wat is de reden dat mensen elkaar willen helpen:
1. Mensen delen een genetische band.
2. Het verbetert de eigen reputatie.
3. Mensen voelen empathie voor de ander.
4. Mensen zijn gemotiveerd om onlustgevoelens te verminderen.
5. Mensen zijn gemotiveerd om zich goed te voelen.
6. Mensen ervaren plichtsbesef.
7. Mensen streven naar wederkerigheid.
Om samen te werken zal er sprake moeten zijn van positieve interdependentie: een situatie
waarin mensen een doel alleen maar kunnen bereiken als anderen met wie ze te maken hebben,
ook hun doel bereiken. Negatieve sociale interdependentie bestaat ook: dit is de situatie dat
mensen hun doel alleen kunnen bereiken als de ander dit juist niet lukt.
Groepsdoelen motiveren en scheppen eenheid, ze versterken de cohesie in een groep, dat wil
zeggen de mate waarin groepsleden zich tot elkaar aangetrokken en met elkaar verbonden voelen
(Senecal, Loughead & Bloom, 2008) Voor een optimale samenwerking moet er sprake zijn van