SOCIALE PSYCHOLOGIE HOOFDSTUK 4
Belangrijke factoren voor contact.
Gelijkheid.
Zowel vriendschappelijk als seksueel voelen mensen zich vooral aangetrokken tot mensen van wie
ze het idee hebben dat die op hen lijken. De aantrekkingskracht van gelijkheid wordt ook wel de
similarity-attraction-hypothese genoemd (Montoya & Horton, 2013). Zelfs voor kenmerken die
ogenschijnlijk triviaal zijn lijkt dit op te gaan. Dit geldt ook voor lichaamslengte: men zoekt
contacten met mensen die even groot zijn (Berkowitz, 1969). Kortom, hoe sterker onbekenden op
elkaar lijken hoe meer ze tot elkaar aangetrokken zijn, dit geldt ook voor contacten via internet
(Rodriques, Alexopoulos & Goldenberg, 2017). Naarmate men meer op elkaar lijkt, ze tevredener
zijn over het onderlinge contact (Lutz-Zois et al., 2006). Zijn mensen eenmaal met elkaar bevriend,
dan denken ze dat ze meer op elkaar lijken dan daadwerkelijk het geval is. In dat geval leidt
attractie dus tot het idee van gelijkheid, een fenomeen dat omgekeerd wordt benoemd, namelijk
de attraction-similarity-hypothese (Morray, 2007). Mensen moeten ook weer niet teveel op elkaar
lijken. Gaat het om iets wat mensen belangrijk vinden en waar ze goed in zijn, dan ervaren
mensen het vaak als een bedreiging voor hun zelfbeeld als iemand anders daar ook goed of zelfs
beter in is. Er kunnen dan gevoelens van afgunst of competitie ontstaan (Salovey & Rodin, 1991).
Soms gaat ook het tegenovergestelde principe van gelijkheid op als het gaat om
aantrekkingskracht: complementariteit. Dat wil zeggen, mensen voelen zich aangetrokken tot
anderen die hen aanvullen, of die hun kunnen geven waar ze behoefte aan hebben. Veel vaker
gaat echter de similarity-attraction-hypothese op (Dijkstra & Barelds, 2008). Mensen zijn gelijk op
voor hen belangrijke zaken.
Nabijheid.
Naarmate mensen een onbekende vaker zien of tegenkomen, gaan ze diegene aardiger vinden. Je
hoeft iemand maar een aantal keren 30 a 40 seconden tegen te komen om diegene steeds meer te
mogen. Dit wordt ook wel het mere exposure-effect genoemd. Het mere exposure-effect geldt niet
alleen voor mensen maar ook voor objecten. Ziet men elkaar ongewild te vaak kunnen er ook
irritaties ontstaan.
Zelfonthulling.
Mensen vinden het belangrijk als de ander luistert. Iemand die alleen over zichzelf praat wordt
arrogant of als ingenomen gezien. Dingen over jezelf vertellen vindt men belangrijk: zelfonthulling.
Dit is een belangrijke voorwaarde om een band op te bouwen. Belangrijk is dat het onthullen van
persoonlijke informatie wederzijds is (Archer & Burleson, 1980). Wordt men te snel persoonlijk,
dan schrikt dat af. Zelfonthulling versterkt het zogenoemde reciprocity of liking-effect: het idee dat
iemand anders je aardig vindt, zorgt ervoor dat je die ander ook aardig gaat vinden (Sprecher et
al., 2013). Is contact niet in levende lijve, woont men ver van elkaar vandaan, verwatert het
contact.
Communicatie.
Communicatie is dat gedrag van mensen dat als doel heeft om een boodschap uit te wisselen
tussen twee of meer personen (Schindler, Ruoppolo & Barrilari, 2010).
Verbale en non-verbale communicatie.