Designing social research tentamen
Les 1: menselijk onderzoek en wetenschap
Les 2: paradigma’s, theorieën en sociaal onderzoek
Les 3: onderzoeksontwerp
Les 4: experiment, casestudie
Les 5: enquetes
Les 6: metingen (measurement)
Les 7: kwalitatieve en kwantitatieve analyse
Les 8: ethiek en impact
Hoofdstuknummers komen uit Babbie, 2020.
HC. 1/H. 1 – Menselijk onderzoek en wetenschap
Karakteristieken van wetenschappelijk onderzoek
- Het gezonde verstand vs. de wetenschap:
o Gereguleerde principes om te bewijzen dat iets juist is
- Wetenschap: systematisch onderzoeken, testen en valideren van kennis
- Opeenstapeling (accumulatie) van kennis “standing on shoulders of giants”
o Het verwijzen naar literatuur laat zien waar de theorieën vandaan komen.
De fundamenten van sociale wetenschap
Twee pilaren van wetenschap zijn logica en observatie. Drie grote aspecten hierin zijn theorie,
dataverzameling en data-analyse. De sociale wetenschap zoekt naar regelmatigheden (regularities)
in het sociale leven.
De manier van werken in wetenschappelijk onderzoek is:
1. Theorie: logische verklaring of voorspelling
a. Handelt met het logica gedeelte
2. Dataverzameling: observatie op een systematische manier (methodologisch)
a. Handelt met het observatie gedeelte
3. Data/gegevensanalyse: vergelijking van wat logisch wordt verwacht met wat er werkelijk
wordt waargenomen
a. Zoekt patronen in observaties en vergelijkt wat logischerwijs wordt verwacht met
wat is geobserveerd
Falsificatieprincipe (beginsel): al de kennis is onzeker, verklaringen zijn waar totdat het tegendeel
wordt bewezen.
- Voorbeeld: alle zwanen zijn wit dit is moeilijk te testen omdat je dan alle zwanen ter
wereld zou moeten testen, maar als er één zwarte zwaan is gevonden, is het ontkracht.
Reference group theory: mensen beoordelen hun eigen lot met minder objectieve condities dan het
vergelijken van zichzelf met anderen.
- Voorbeeld: hoe rijk je je voelt, hangt af van de referentiegroep
Hoe wetenschappelijk onderzoek omgaat met fouten van het
gezonde verstand
Fout oplossing:
1. Onnauwkeurige observaties toevoegen van meetinstrumenten voegen precisie toe
1
, 2. Over generalisatie studie herhalen om er zeker van te zijn dat dezelfde resultaten steeds
worden verkregen
a. Over generalisatie kan worden voorkomen door een grote en representatieve groep
te nemen tijdens observaties.
b. Over generalisatie: we komen soms tot een conclusie op enkele observaties
3. Selectieve observatie inspanning om cases te vinden die niet in het algemeen patroon
passen
a. We hebben de neiging om te focussen op gebeurtenissen/situaties die in het
patroon passen en de rest wordt genegeerd.
4. Onlogische redenering expliciet gebruik maken van (logische) systemen
Benaderingen in wetenschappelijk onderzoek
Idiografisch: een benadering voor een verklaring waarbij we verlangen om alle precieze redenen
voor een bepaalde conditie of gebeurtenis uit te leggen. (Kleine verbanden volledig begrijpen,
kleine casus, individu)
- Probeert de oorzaken van wat er in één case is gebeurd, volledig te beschrijven en te
begrijpen
- Het proberen te zoeken naar verdiepende informatie in een bepaalde specifieke
omstandigheid
- Wanneer idiografische verklaring af is, heb je het gevoel dat alle oorzaken volledig worden
begrepen
Technieken voor vinden idiografische verklaring:
- Let op verklaringen gegeven door mensen die leven in het sociale proces dat je onderzoekt
- Vergelijkingen met gelijke situaties, (verschillende plekken/tijden op zelfde plek) kan tot
inzichten leiden
Nomothetisch: een benadering voor een verklaring waar we verlangen om een aantal causale
factoren die algemeen impact hebben op een groep condities of gebeurtenissen, te identificeren.
(Algemeen gemiddelde, algemeenheden ontdekken)
- Probeert een klasse van situaties/gebeurtenissen te testen en te verklaren in plaats voor één
enkel iets
- Generaliseerbaarheid, zoeken naar wetmatigheden
- Verklaren dingen voor een grote groep
- Ontdekken van sociale algemeenheden en patronen
- Vaak kwantitatief onderzoek om aan een grote groep te komen
- Vaak longitudinaal onderzoek (maar geen harde eis)
3 belangrijkste criteria voor nomothetische oorzakelijke verbanden:
- Correlation (verband)
o Empirische relatie tussen twee variabelen
- Time order
o Er kan gesproken worden van een causaal verband als de oorzaak eerder in de tijd is
dan het effect
- Nonspuriousness
o Causaal verband mag niet via een derde variabele worden uitgelegd
Vb: ijsjes verkoop en verdrinkingen, is niet per se gelinkt, maar dat is juist
het mooie weer/temperatuur
2
, o Spurious relationship: toevallige statistische relatie tussen twee variabelen, die
worden veroorzaakt door een derde variabel
De kwalitatieve benadering lijkt meer in lijn te liggen met de idiografische verklaringen, terwijl
nomothetische verklaringen gemakkelijker worden verkregen door kwantificering.
Logic Deductief (algemeen naar Inductief (specifiek naar
specifiek) algemeen)
Type of explanation Nomothetisch (patronen) Idiografisch (meer ruimte voor
individuele cases)
Type of method Kwantitatief (nummers: Kwalitatief (woorden: meer
nauwkeuriger voor grote nauwkeurig voor één persoon)
groep)
Benaderingen voor de sociale wetenschap
Sociaal onderzoek heeft drie hoofdoelen: verkennen, beschrijven en verklaren van sociale
fenomenen. Ethiek speelt een sleutelrol in de praktijk van sociaal onderzoek.
Exploration (onderzoeking, speurtocht, exploratie): dit doel komt vaak voor als het onderwerp van
het onderzoek nog relatief nieuw is. Exploratie onderzoek is ook geschikt voor ‘hardnekkige
fenomenen’.
- Geeft vaak nieuwe inzichten voor onderwerpen voor onderzoek en zijn een bron voor
theorieën.
- Dit onderzoek wordt gedaan voor volgende doeleinden:
o Bevredigen van nieuwsgierigheid van onderzoeker en verlangen naar beter
begrijpen
o Testen van de haalbaarheid van een uitgebreider onderzoek
o Ontwikkelen methodes die gebruikt kunnen worden bij volgend onderzoek
Tekortkomingen van exploration onderzoek zijn dat zij zelden een ‘bevredigend’ antwoord geven op
onderzoeksvragen maar geven meer informatie in de vorm van hinten op antwoorden en
suggesties voor welke methode het beste gebruikt kan worden.
Description (omschrijvend): observeren daarna omschrijven van de situaties en gebeurtenissen.
Hierna wordt er vaak bekeken waarom de geobserveerde patronen bestaan wat, waar, wanneer
en hoe wordt gesteld
Explanation (uitleg, verklaring, toelichting) beantwoord de vraag ‘waarom?’
Fundamenteel onderzoek: gericht op theorieontwikkeling en toetsing, kennisopbouw, gedreven
door nieuwsgierigheid van onderzoekers hoe dingen in de toekomst zouden kunnen werken. Er
wordt niet gekeken wat je met de kennis kan doen, maar wat de oorzaak ervan is.
Toegepast onderzoek: gericht op het in de praktijk brengen van onderzoek, of het ontwikkelen van
oplossingen voor praktische problemen maatschappelijke problemen oplossen
3
