Aantekeningen Hoorcolleges Methodiek van de Diagnostiek- 20/01/2022
Tips voor Tentamen
De reader moet mee
In de Reader mag je markeren
Wanneer er staat aangegeven bij een vraag welke tekst je moet gebruiken, moet je deze ook
gebruiken, anders geen punten
Je krijgt bij ‘Halfopen vragen’ (goed/fout + waarom) Enkel punten voor de ‘waarom’
Toetstof: Boek Diagnostische Cyclus, Colleges, Opdrachten, Literatuurreader (ook online
artikelen)
HC 1 – Opzet Cursus
Wat is diagnostiek? ? - Verschillende definities:
De Bruyn, Ruijssenaart, Pameijer & van Aarle, 2003, p.15
- Diagnostiek is informatie verzamelen en informatie verwerken over cliënt en diens
omgeving met het oog op het ontwerpen van de meest adequate aanpak van de problemen
die door de cliënt zelf or door diens omgeving zijn gesignaleerd
- Het is een zoek en beslissingsproces
Diagnostische cyclus
KA= Klacht Analyse, cliënt komt met een hulpvraag,
PA= Onderkennende vraag, Classificeren, wat is het een probleem, is het een probleem, hoe ernstig?
(angststoornis)
VA= Verklarende Analyse, Welke factoren spelen mee in het probleem, wat beïnvloed de klachten
IA= Indicerende Analyse, wat is precies de oorzaak en waardoor komt dit probleem (opvoedstijl)
↓
Advies
Wetenschappelijk verantwoorde diagnostiek
Maakt gebruik van empirische kennis
Toetst veronderstellingen over de werkelijkheid aan feiten → Hypothetische diagnostisering
toetsen
Transparantie gevolgde argumentatie en procedure
Cliëntbetrokkenheid → Erg belangrijk
Passerende adviezen, duidelijk antwoord op de hulpvraag, advies wordt eerder opgevolgd
1
,Verschil Classificatie en Diagnose
Classificatie: Label, gebaseerd op criteria, nuttig om te communiceren naar anderen artsen/
specialisten
Diagnose: Kijkt naar de persoon, wat heeft deze persoon nodig, waarmee heeft iemand
moeite? Verhalende diagnose, positieve aspecten van iemand, wat is de omgeving, waar ligt
iemand zijn kracht. Niet kijken naar genezing maar herstel.
→ Dus niet de classificatie ADHD dus iemand moet naar speciaal onderwijs, maar hoe kan deze
persoon in een gewone klas functioneren?
HC 2 – Klachtenanalyse
Terugblik college 1
- Complexiteit diagnostisch proces → meerdere informanten, perspectieven
- Feilbaarheid ‘ongewapend’ oordeel → gebruik heuristieken → vertekening, valkuilen
- Reikwijdte diagnostische beslissingen → Kunt advies geven in rechtszaken (uithuisplaatsing)
- Aansluiten bij richtlijnen beroepsverenigingen NVO
- Oordeel is vaak subjectief → Echter zo wetenschappelijk mogelijk onderbouwen
- Wetenschappelijk verantwoorde diagnostiek
Stappen DC, bespreken opdracht 1
- Klachtanalyse = er worden klachten en hulpvragen genoemd (belevingen en interpretaties)
- Probleemanalyse = Gedragsbeeld is onvoldoende concreet en onvolledig
- Verklaringsanalyse = Is niet expliciet, impliciet worden een aantal verklarende condities
getoetst, onvoldoende vastgestelde problemen, in het integratief beeld (conclusie) worden
uitspraken gedaan die onvoldoende zijn onderbouwd
- Indicatieanalyse = Afwegen van behandelingsopties ontbreekt, een enkele uitspraak over
behandeling is opgenomen conclusie
Introductie Klachtanalyse
- ‘’Verhelderen van klachten met oog (doel) op het formuleren van expliciete hulpvragen die
aanknopingspunten bieden voor verder onderzoek’’ (De Bruyn)
- In klachtanalyse belevingen en verwachtingen nagaan → Wat je zegt heeft invloed op de
werking (placebo & nocebo- effect)
Aanmeldingstraject
- Aanmelding type trajecten
Hulpverleningstraject → Cliënt komt naar jou toe, dus veel vrijheid om het traject in te
richten
Dienstverleningstraject → externe opdrachtgever → weinig speelruimte
- Wie zijn er betrokken, formele posities, afhankelijk van leeftijd cliënt
- <12 ouders opdrachtgevers, bij OTS gezinsvoogd/ direct betrokkende (beide ouders)
- 12-16 ouders opdrachtgevers, maar toestemming van jeugdige vragen om mee te werken
- 16-18 jeugdige cliënt/opdrachtgever, betrokkenheid ouders bespreken (niet wettelijk
verplicht)
*Zie beroepscode NVO en NIP
, Wat zijn klachten
- Klachten zijn uitspraken van cliëntopvoeders dat het gedrag/ de situatie van jeugdige of de
gevolgen daarvan voor de jeugdige zelf of dienst omgeving
→ Negatief (ongewenst, storend, afwijkend, belemmerend, niet meer beheersbaar)
beleefd, ervaren wordt
→ Of op bepaalde wijze geïnterpreteerd (dagelijkse diagnose)
- Voorbeelden:
1. Negatieve beleving van gedrag
Vader maakt zich zorgen over het niet eten van zijn zoon
2. Negatieve beleving van gevolgen van gedrag
Moeder kan niet meer slapen als Bart iedere nacht bij hun in bed komt liggen
Door het angstige gevoel van Carla voelt de moeder zicht beperkt, zij kan niet weg van
huis zonder dat Carla in paniek raakt
3. Interpretatie van cl-opv over oorzaak gedrag cl-j ook wel ‘dagelijkse diagnose’
De leerklacht heeft de indruk dat Jan niet goed ziet en dingen op het bord niet kan lezen
Volgens moeder wil Alex niet naar haar luisteren omdat hij bij zijn vader alles mag
4. Interpretatie van cl-opv over beleving cl-j
Vader denkt dat Rob zich veel zorgen maakt over zijn prestaties in het voetbalteam en
daarom iedere zaterdag buikpijn heeft
Voorbeelden klachten
Hulpvragen
Type hulpvraag Type Type onderzoek Stap cyclus
vraagstelling
Hoe verwoorden Verheldering Verhelderen KA
Wat aan de hand Onderkenning Onderkennend PA
Waarom Verklaring Verklarend VA
Hoe te helpen Indicatie Indicerend IA
- Klacht en hulpvraag liggen aan elkaar gerelateerd
- Hulpvraag is uiten van een signaal, bepaalde vorm gieten van een ervaren probleem, van een
klacht
- Beweegreden vooral in hulpvragen
