Pathologie module 5
Hc tractus genitalis
Voorbereiding:
Hoofdstuk 11 Aandoeningen van het voortplantingsstelsel (Pathologie Zelman
et all., 2017). 11.1, 11.2, 11.3.1 t/m 5, 11.3.8, 11.5, 11.6, 11.7, 11.8, 11.9
Inhoud:
• Voortplantingsorganen/geslachtsorganen van de vrouw:
• Tumoren
• Ontstekingen, infecties
• Overig
• Voortplantingsorgan en/geslachtsorganen van de man:
• Ontstekingen, infecties
• Tumoren
• SOA’s
Cervixcarcinoom (baarmoederhalskanker):
Symptomen: in vroeg stadium geen symptomen, afscheiding,
contactbloedingen, (vaginaal bloedverlies, vooral na geslachts-gemeenschap).
(Dit wordt ook niet altijd als een alarm symptoom gezien).
Risicogroep: vrouwen met HPV-(Humaan Papilloma Virus) infectie en genitale
wratten +combinatie met roken. (besmet, omdat dit virus kanker kan
opwekken, is eigenlijk een soa).
Daling van het incidentie met name door:
HPV-vaccinatieprogramma (12 jarigen). Voor meisjes en nu soms ook voor
jongens. Voordelen pas te zien over een paar jaar omdat nog niet zo heel lang
is.
Uitstrijkje: PAP-test (Papanicolaou classificatie ) Screening op mogelijke
carcinoom( cytologie) (bewijs alleen door biopsie). Dit is er omdat je er op
vroeg stadium geen klachten van krijgt. Om zo vroeg mogelijk te ontdekken
voor een beter prognose. Dit is vrijwillig en is vanaf een bepaalde leeftijd. Er
worden wat slijmcellen uit de baarmoederhals weggeschrapt zijn losse cellen
en dit kan een aanwijzing geven dat er mogelijk kanker is. Het echte bewijs heb
je als je een biopsie neemt (hapje weefsel). Een biopsie is in een landelijk
onderzoek te veel, omdat vrouwen geen klachten hebben vandaar wordt er
gestart met een uitstrijkje. En alle verdachten worden uitgenodigd voor verder
onderzoek.
Is een veel voorkomende vorm van kanker.
,Screening cervixcarcinoom:
• Uitstrijkje: PAP-test (Papanicolaou classificatie ) (1t/m5) 1 is normaal en
5 is: vrij wel zeker kanker.
• Screening op mogelijk carcinoom( cytologie) (bewijs alleen door biopsie)
• Vanaf PAP 2 al doorverwijzing: en wordt ook gecontroleerd.
• 30-60 jarigen elke 5 jaar opgeroepen na PAP 2
• En anders om de 10 jaar, als je een PAP 1 hebt.
Diagnostiek: (als ze verdacht is)
Wordt een inspectie plaatsgevonden, wordt een eendenbek ingebracht, en
hierdoor kun je baarmoedermond zien en dan wordt er azijn aangebracht (is
niet pijnlijk), als je dan even wacht en dan wit kleuring krijgt zie je de plekken
die verdacht zijn van kanker. Hier wordt een hapje weefsel uit genomen en dit
wordt onderzocht. En hierdoor weten je of je iets moet doen of niet.
Speculum onderzoek.
Aankleuren met azijnzuur. (wit kleuring) → Biopsie, PA.
Behandeling:
Bij carcinoma in situ, cryo coagulatie of exconisatie. (vroegstadium, in situ is
een carcinoom nog binnen de grenzen, het groeit nog niet buiten de grenzen,
als je er niets aan doet wordt dit wel kanker. Als je hier wel aan doet heb je er
dan ook gelijk vanaf, je kan dit bevriezen de kwaadaardige cellen worden dan
kapotgevroren. Of je kan er een sluit gebied uit laten halen, dit wordt eruit
gesneden en er wordt hierna gekeken of de snijranden vrij zijn van
kwaadaardige cellen en dan is het ook goed).
Bij carcinoom: Portio amputatie of hysterectomie.
Als het echt kanker is zal de baarmoedermond verwijderd moeten worden. Of
als het nog gegroeid is misschien wel de hele baarmoeder.
,Operatief is de behandeling en soms is er een na bestraling en soms chemo,
maar de basis is operatief behandelen.
Endometriumcarcinoom: (baarmoederslijmvlieskanker)
Symptomen: niet-bloederige vaginale afscheiding, pijn in onderbuik en
gewichtsverlies. Gewichtsverlies komt relatief vaak voor, oorzaak onbekend.
Risicofactoren: Overmatige oestrogene stimulatie, endometriumhyperplasie
(Hormonale factoren spelen rol) Nullipariteit (nooit zwanger geweest)
Lynch-syndroom (hormonale aandoening) → overmatige oestrogeenproductie.
Oestrogeensuppletie.
Polycysteus-ovariumsyndroom (Hormonale aandoening) → ook te veel
oestrogeen komt.
Obesitas.
(Niet echt een vast oorzaak, wel risicofactoren). De centrale risicofactor is
overmatig oestrogeen.
Preventie: vroegopsporing
Opsporing: Lich Onderzoek, Bloed (CA-125) en beeldvormend onderzoek (scan,
alleen op een begin stadium bent zie je hier niets op, bij groter stadium wel).
Is geen bevolkingsonderzoek want het is te ingrijpend. Bij klachten moet je hier
gelijk op bedacht zijn. Als vrouwen bepaalde risicofactor hebben kan hier ook
vaker onderzoek bij worden gedaan
(N.B. CA-125 kan ook verhoogd zijn bij levercirrose, endometriose of aan het
begin van de zwangerschap!)
, Bij vermoeden op: PA-curettage materiaal (inwendig slijmvlies losschrapen) en
dan hierna onderzocht. (schoonmaken van de baarmoeder → curettage).
Het heeft een slechte prognose, vaak ben je er te laat bij, en als ze er achter
komen wordt vaak de hele baarmoeder verwijderd.
Myoom (goedaardig): (oom = tumor) het is een goedaardige tumor van de
spier. (baarmoeder is een grote spier).
(Leio)myoom (vleesboom) Benigne, gaat uit van glad spierweefsel en is de
meest voorkomende tumor van het voortplantingsstelsel. Kunnen heel groot
worden, soms wel tot een/twee kilo! Kunnen erge klachten geven. In NL ook
wel vleesboom genoemd. Zaait dus ook niet uit. Kunnen ook op verschillende
plaatsen zitten. Krijgt hier vaak een verzaking van de baarmoeder van.
Verschijnselen: menstruatiestoornissen zoals overmatig bloedverlies of
bloedverlies tussen de menstruatie. Dit komt omdat door de myoom de
baarmoeder niet goed kan samenknijpen hierdoor wordt een bloeding niet
gestopt. Ze hebben gewicht hierdoor wordt de baarmoeder zwaarder en dat
houdt de bekkenbodem niet meer en dan krijg je een verzakking dat lijd tot
incontinentie (ongewild urineverlies).
Symptomatologie
Meno-/ metrorrhagien, verzakking bekkenbodem, incontinentie.
Kan op alle leeftijden vaak rond middelbare leeftijd, meest rond de overgang.
Behandeling: myoom-embolisatie (klein, doormiddel van katheter, bloedvat
afsluiten dat myoom van bloedverziet), met hoogfrequente geluidgolven,
myoom-enucleatie of hysterectomie (hele baarmoeder verwijderen).
Ovariumcarcinoom (silent killer): (eierstokken)
Geeft pas laat klachten (Ovaria hebben veel ruimte in het bekken, vaak al ver
uitgezaaid voor er klachten zijn) klachten komen pas heel laat omdat ovarium
