Beroepsproduct
Levensbeschouwing
Juli 2021
Lori-Lisa van Gelder – Van Berkel |
00401131
Inholland Haarlem | Klas VDTF1a
,Juli 2021
1
INLEIDING
Voor u ligt het beroepsproduct Levensbeschouwing A van Lori-Lisa van Gelder – Van Berkel. Dit beroepsproduct
heb ik opgesteld in periode A en B van mijn eerste studiejaar, die ik ben begonnen in februari 2021.
Het beroepsproduct is tot stand gekomen door het bestuderen van de verplichte aanbevolen literatuur, de
verschillende lessen Levensbeschouwing die aan de PABO Inholland Haarlem zijn gegeven door Paloma
Bourgonje en op basis van reflectiegesprekken met medestudenten en collega’s van mijn stageschool De
Sleutelbloem in Beverwijk.
Ik wens u veel leesplezier toe tijdens het lezen van dit beroepsproduct.
Criteria Omschrijving Vink aan indien
je bewijsdossier
voldoet aan de
eis
Volledigheid Het bewijsdossier bevat bewijzen die de reflectie (claim) V
ondersteunen ten aanzien van de leeruitkomst(en). In het
bewijsdossier wordt op passende plekken naar bewijsmaterialen
verwezen en het bewijsmateriaal is geordend.
(Alle onderdelen zijn aanwezig)
Omvang De omvang van de kerntekst (onderbouwing en verantwoording) 4622
bestaat uit maximaal 4000 woorden. Vermeld hiernaast het aantal
woorden.
Transparantie Bewijzen zijn als bijlagen opgenomen en via de navigatiebalk te V
bereiken (koppenstructuur).
(bronnen)
Naar gebruikte bronnen is volgens APA-richtlijnen verwezen (in tekst V
en in bronnenlijst).
Structuur Het bewijsdossier is toegankelijk (opbouw en indeling). V
BEROEPSPRODUCT LEVENSBESCHOUWING LORI-LISA VAN GELDER – VAN BERKEL | 00401131
,Juli 2021
2
INHOUDSOPGAVE
Inleiding ......................................................................................................................................................... 1
Taak 1: Domeinen, apsecten en burgerschap .................................................................................................. 4
1.1 Onderdelen van levensbeschouwing ....................................................................................................... 4
1.1.1 Een samenhangend geheel .................................................................................................................... 4
1.1.2 Bewuste en onbewuste levensvisie ....................................................................................................... 4
1.1.3 Overtuigingen, opvattingen en beelden ................................................................................................ 4
1.1.4 Over de mens en de wereld ................................................................................................................... 4
1.1.5 De alledaagse verschijnselen ................................................................................................................. 4
1.1.6 Een levensvisie verklaart en reikt betekenis aan ................................................................................... 5
1.2 Matrix van domeinen en aspecten van levensbeschouwing ......................................................................... 5
1.2.1 Ik en ervaring ......................................................................................................................................... 5
1.2.2 Geschiedenis en opvattingen ................................................................................................................. 5
1.2.3 Het geheel en sociale verbanden ........................................................................................................... 5
1.3 Levensbeschouwingin lesmateriaal ............................................................................................................... 6
1.3.1 Kunstverhaal: Toon Tellegen .................................................................................................................. 6
1.3.2 Kunstuiting: Banksy ................................................................................................................................ 6
1.4. Levensbeschouwing, identiteit en burgerschapsvorming............................................................................. 7
1.4.1 Politieke kwesties................................................................................................................................... 7
1.4.2. Burgerschap .......................................................................................................................................... 7
1.4.3 Kritisch burgerschap in mijn praktijkklas ............................................................................................... 7
1.5 Vakoverstijgende Levensbeschouwing .......................................................................................................... 7
1.5.1. Taal ........................................................................................................................................................ 7
1.5.2. Beeldende vorming ............................................................................................................................... 7
1.5.3. Wereldoriëntatie: natuuronderwijs, geschiedenis en aardrijkskunde .................................................. 7
1.5.6 Bewegingsonderwijs .............................................................................................................................. 8
Taak 2: Ontwikkeling ...................................................................................................................................... 9
2.1 Levensbeschouwelijke en morele ontwikkelingsniveau van kinderen ........................................................... 9
2.1.1 Morele en levensbeschouwelijke ontwikkeling van kinderen ............................................................... 9
2.1.2 Morele ontwikkeling bovenbouw – filmpje met Tim ............................................................................. 9
2.1.3 Morele ontwikkeling middenbouw – filmpje met Simon ..................................................................... 10
2.1.4 Morele ontwikkeling onderbouw – filmpje met Ben ........................................................................... 10
Taak 3: Vaardigheden ................................................................................................................................... 11
3.1 Wat is een levensbeschouwelijk betrokken leerkracht? ....................................................................... 11
3.1.1 Hoe ziet deze betrokkenheid eruit? ...................................................................................................... 11
3.1.2 Welke rol spelen je eigen levensbeschouwelijke keuzes als leerkracht? .............................................. 11
3.1.3 Mag/moet je blijk geven van je eigen levensvisie of neutraal blijven? ................................................ 11
3.2 Basisvaardigheden ...................................................................................................................................... 12
Taak 4: Lessen .............................................................................................................................................. 13
4.1 Les I – Aletta Jacobs (Kiesrecht / Taakverdeling man versus vrouw) .......................................................... 13
BEROEPSPRODUCT LEVENSBESCHOUWING LORI-LISA VAN GELDER – VAN BERKEL | 00401131
,Juli 2021
3
4.3 Les II – Debatteren ...................................................................................................................................... 13
Taak 5: Reflectie ........................................................................................................................................... 15
5.1 Algemeen .................................................................................................................................................... 15
5.2 De beginsituatie .......................................................................................................................................... 15
5.3 De leerdoelen .............................................................................................................................................. 15
5.3 De leerkracht ............................................................................................................................................... 16
5.4 Feedback ..................................................................................................................................................... 17
Literatuur ..................................................................................................................................................... 18
Bijlage I – Les Aletta Jacobs (Kiesrecht / Taakverdeling man versus vrouw) .................................................. 19
Lesvoorbereidingsformulier inclusief reflectie ............................................................................................. 19
Bijlage II – Les Debatteren ............................................................................................................................ 21
Lesvoorbereidingsformulier inclusief reflectie ............................................................................................. 21
Link naar Gynzyles......................................................................................................................................... 23
Kijkwijzer ....................................................................................................................................................... 24
Authenticiteitsverklaring .............................................................................................................................. 25
BEROEPSPRODUCT LEVENSBESCHOUWING LORI-LISA VAN GELDER – VAN BERKEL | 00401131
,Juli 2021
4
TAAK 1: DOMEINEN, APSECTEN EN BURGERSCHAP
Levensbeschouwing is een breed begrip, het speelt een rol in alles waarmee je te maken krijgt en heeft
betrekking heeft op de hele mens.
Prestatie-indicatoren: 1.1, 1,3 en 3.1
1.1 ONDERDELEN VAN LEVENSBESCHOUWING
Levensbeschouwing wordt ook wel levensvisie genoemd. ‘Een levensvisie is het geheel aan bewuste en
onbewuste overtuigingen, opvattingen en beelden over de mens en de wereld waardoor de alledaagse
verschijnselen worden verklaard en betekenis krijgen.’ (De Schepper, 2017, p.15). Levensbeschouwing is onder
te verdelen in de volgende segmenten.
1.1.1 EEN SAMENHANGEND GEHEEL
Mensen hebben verschillende opvattingen, overtuigingen, beelden en indrukken. Deze hangen min of meer
met elkaar samen, maar kunnen elkaar soms ook tegenspreken.
1.1.2 BEWUSTE EN ONBEWUSTE LEVENSVISIE
Het duurt meestal tot na de puberteit dat een mens zich enigszins bewust wordt van zijn eigen levensvisie.
Helemaal bewust wordt onze levensvisie nooit. Persoonlijk ervaar ik hoe mijn levensvisie onderhevig is aan
verandering. Zo was ik bijvoorbeeld als adolescent een uitgesproken feminist, terwijl ik nu als moeder en
voormalig teamleider veel beter alternatieve levensvisies op waarde weet te schatten en op meer gematigde
wijze mijn persoonlijke levensvisie uit.
1.1.3 OVERTUIGINGEN, OPVATTINGEN EN BEELDEN
Overtuigingen en opvattingen omvatten dat waar je wezenlijk in gelooft. Ik heb een katholieke achtergrond,
maar beschouw mezelf tegenwoordig agnost: ik geloof dat er wel wat is – zo beeld ik me bijvoorbeeld in dat
overleden dierbaren waken over mij en mijn gezin en ons bijstaan en helpen op belangrijke momenten – maar
of dit zo is en hoe dit precies werkt, dat weet ik niet.
1.1.4 OVER DE MENS EN DE WERELD
Levensbeschouwing bestrijkt het hele terrein van het leven: omgang met mens, dier en natuur,
idealen en visie op de toekomst en ervaringen van het verleden. Ik ben een idealist: ik streef ernaar
de wereld een beetje beter te maken. Klimaat, inclusiviteit, diversiteit, open, oprechte en
transparante communicatie, het zijn allemaal zaken waar ik mij in het verleden voor heb hard
gemaakt en dit ook in de toekomst wil blijven doen.
1.1.5 DE ALLEDAAGSE VERSCHIJNSELEN
De betekenis die je ervaart en geeft aan alledaagse dingen: je lichaam, je relaties, je studie of werk, deuren die
geopend worden en hoofdstukken die je afsluit. Waar ik vroeger heel rigide kon vasthouden aan een bepaald
iets, waardeer ik nu steeds meer de vergankelijkheid van dingen. Waar ik vroeger streefde naar perfectie van
alles (en dus teleurgesteld of verdrietig was wanneer iets voorbij of weg was), geniet ik nu vooral van de reis. Ik
BEROEPSPRODUCT LEVENSBESCHOUWING LORI-LISA VAN GELDER – VAN BERKEL | 00401131
, Juli 2021
5
leef veel meer in het moment, geniet van kleine dingen. Ik kijk nog steeds uit naar de bestemming, maar ben
ook direct dankbaar voor de herinneringen die deze opbrengt.
1.1.6 EEN LEVENSVISIE VERKLAART EN REIKT BETEKENIS AAN
Wat is nu wezenlijk belangrijk? Waar gaat het om in het leven? Waar word je gelukkig van? De antwoorden
geven verklaren je gekozen pad en geven betekenis aan je keuzes. Voor mij zijn kernwaarden als positiviteit,
vriendelijkheid, authenticiteit en eerlijkheid erg belangrijk voor mij.
1.2 MATRIX VAN DOMEINEN EN ASPECTEN VAN LEVENSBESCHOUWING
De zes domeinen van Levensbeschouwing zijn: de dingen, andere mensen, de maatschappij, de geschiedenis,
ik, het geheel. De zes aspecten zijn ervaring, opvattingen, beelden, rituelen, sociale verbanden, moraal. Door
de combinatie tussen de domeinen en aspecten beschouwen we het leven. Vervolgens stellen we bewust en
onbewust trage vragen, die zich uiten in een levensvisie die verklaring en betekenis geeft aan de wereld om ons
heen (De Schepper, 2017).
Domeinen: Dingen Andere Maatschappij Geschiedenis Ik Het geheel
mensen
Aspecten:
Ervaring 1
Opvattingen 2
Beelden
Rituelen
Sociale verbanden 3
Moraal
De zes domeinen en zes aspecten zijn tevens in bovenstaand matrix te vatten. Hieronder diep ik 3 combinaties
uit die mij als persoon typeren.
1.2.1 IK EN ERVARING
Ik ben mijn ervaring. Dit zit in al mijn handelingen. Mijn successen, maar vooral ook mijn falen en de feedback
die ik van anderen op beiden heb gehad, bepaalt mijn gedrag en keuzes nu en in de toekomst.
1.2.2 GESCHIEDENIS EN OPVATTINGEN
Mijn opvattingen haal ik uit mijn persoonlijke geschiedenis en de algemene geschiedenis. Zo ben ik
bijvoorbeeld vrij en liefdevol opgevoed, waarbij feiten en nieuws de input vormden voor het dagelijks gesprek.
Mijn ouders zijn zeer gastvrij, (nagenoeg) onbevooroordeeld en altijd vol vertrouwen, zowel naar mij als naar
anderen, en ik denk dat deze opvattingen mijn persoonlijke waarden mede hebben bepaald.
1.2.3 HET GEHEEL EN SOCIALE VERBANDEN
Zonder sociale verbanden is er geen geheel. Ik ben moeder, dochter, zus, echtgenote, collega, vriendin,
buurvrouw, vriendelijke burger die een medeburger helpt, etc. Hoewel mensen de afgelopen decennia steeds
individualister zijn gaan leven, ervaren we nu door de corona pandemie ook hoe belangrijk de onderlinge
sociale verbanden zijn.
BEROEPSPRODUCT LEVENSBESCHOUWING LORI-LISA VAN GELDER – VAN BERKEL | 00401131
