Samenvatting van het boek praktisch internationaal recht hoofdstukken 1 t/m 7 (het totale boek bevat ook hoofdtukken 8 & 9, deze waren niet van toepassing voor het tentamen). Deze samenvatting is erg handig als je zelf niet erg van samenvatten houd of geen tijd/zin hebt om het boek te leren.
Samenvatting Internationaal recht
Hoofdstuk 1: Kennismaking met het internationaal recht
1.1: Wat is internationaal recht?
1.1.1 Geschiedenis van het internationaal recht
Internationaal recht = het recht tussen staten onderling.
Verleden:
Om te voorkomen dat bepaalde mogendheden te sterk werden -> staten onderling verbond om
tegenwicht te bieden.
Natuurrecht voor de hele wereld van toepassing -> internationaalrecht
1.1.2 Internationaal publiekrecht
Internationaal publiekrecht (= Het geheel van internationale rechtsregels dat de publiekrechtelijke
rechtsbetrekkingen regelt tussen internationale rechtssubjecten.)
➔ Maken afspraken met elkaar en voelen zich verplicht zich hieraan te houden.
Volkenrecht (= recht tussen volkeren of staten. Synoniem voor internationaal (publiek)recht.)
Internationale organisaties en individuen spelen ook een grote rol.
Internationaal versus nationaal
Binnen nationale recht creëert soevereine overheid wetten en regels voor burgers op het eigen
grond gebied.
Internationaal gelden andere regels -> regelgeving die staten waardevol vinden om daadwerkelijk na
te komen (Vb. verdragen en internationaal gewoonterecht).
Publiek versus privaat
Publiek (of openbaar) gezag -> regelgeving om internationale problemen (grensoverschrijdende
milieuvervuiling of terrorisme)
Internationaal privaatrecht (= betreft de regels die gaan over welk recht van welk land in een
bepaalde internationale context van toepassing is, maar ook welke rechtbank van welk land bevoegd
is in een internationale situatie of bijvoorbeeld regels over hoe staten uitspraken van rechters van
andere staten moeten erkennen en uitvoeren (internationaal procesrecht). Een rechtsgebied waarbij
in het bijzonder wordt onderzocht welke wetgeving van welke staat van toepassing is en welke
rechter bevoegd is. Deze regels zijn voornamelijk nationaal rechterlijk van aard, maar ze zijn steeds
vaker ook terug te vinden in verdragen en EU-verordeningen.)
➔ In een privaatrechtelijke situatie sprake van verbindingen tussen twee of meer landen.
Vb. producten in het buitenland gekocht of getrouwd in het buitenland waarna er is geïmmigreerd
naar Nederland
Internationaal privaatrecht -> nationaal recht -> staten kunnen zelf bepalen welke regels van
internationale privaatrecht ze maken.
, Internationaal privaatrecht
Formeel recht materieel recht
- Internationaal procesrecht - welke (nationaal) recht
Rechtsmacht, erkenning van buitenlandse uitspraken van toepassing
En authentieke akten en internationale samenwerking
Tussen de staten.
Rechtsmacht = welke rechter bevoegd.
➔ Aangeknoopt bij de nationaliteit van de betrokken partijen, het land waar de partijen hun
gewone verblijfplaats hebben, de plaats waar een huwelijk is gesloten en de plaats waar een
ontroerend goed ligt.
Regels bevoegdheidsverdeling van rechters -> Rechtsvoordering (RV).
Globalisering en internationalisering -> steeds meer relaties en overeenkomsten tussen mensen en
bedrijven verschillende landen. -> landen verdragen met elkaar -> hoe omgaan met dit gegeven en
reguleren welke rechter van toepassing en bevoegd in situaties waar mensen een verbintenis of
overeenkomst met elkaar zijn aangegaan, waarover b.v.b. een conflict is ontstaan.
EU allerlei verordeningen op het terrein van het personen- en familierecht.
EU-lidstaten maken geen eigen regels meer waar ten minste twee EU-lidstaten zijn betrokken van de
onderwerpen die in de verordeningen zijn vastgelegd van de EU.
EU veel verordeningen om het internationaal privaatrecht van EU-lidstaten te unificeren. ->
belangrijke verordeningen: erkenning testuitvoerlegging van (rechterlijke en bestuurlijke)
beslissingen en over bijvoorbeeld alimentatie.
Inhoudelijk gaan verdragen soms over onderwerpen van privaatrecht, maar een verdrag of EU-
verordening valt zelf onder internationaal publiekrecht. -> regels immers niet op grond van nationale
wetgeving tot stand gekomen, maar op grond van internationale besluitvormingsprocedures.
Recht
Kenmerkend voor internationale rechtsorde -> afwezigheid van een internationaal systeem van
handhaven.
➔ In de internationale gemeenschap leven staten de regels na die uit onderlinge afspraken
voortvloeien, omdat ze dit belangrijk en waardevol vinden. -> onderlinge betrekkingen en
relaties staten daarom belangrijk.
Handhaven van internationale regels ligt bij de staten zelf. -> soms door een internationale
organisatie (zoals de verenigde naties (VN)).
1 van de hoofdorganen VN -> veiligheidsraad -> 15 landen lid (5 perm, 10 tijdelijk).
,VN-veiligheidsraad kan besluiten nemen die de VN-lidstaten binden en dit orgaan kan ook de
naleving van zijn besluiten afdwingen.
EU -> internationale organisatie dat via haar instellingen sancties kan opleggen aan haar lidstaten als
die hun verplichtingen niet nakomen. -> op eigen initiatief of die van de staten.
Hoewel een centraal mondiaal systeem van uitvoerende, wetgevende en handhavende macht in de
internationale rechtsorde ontbreekt, hebben staten toch regels vastgesteld in bijvoorbeeld
verdragen.
Staten hebben in sommige internationale organisaties de bevoegdheid gegeven om besluiten te
nemen waarover de staten hebben vastgelegd dat zij zich aan die besluiten gebonden achten.
1.2: Internationale rechtsorde
1.2.1 Decentraal
Belangrijkste spelers in internationale rechtsorde: staten
Vaak afspraken schriftelijk vastgelegd in overeenkomsten -> verdragen
Internationale organisaties kunnen ook verdragen sluiten. (B.v. Europese Unie)
Door het over en weer sluiten van verdragen ontstaat een kader waarbinnen het internationaal recht
wordt ontwikkeld.
Internationale rechtsorde -> horizontale rechtsorde
➔ staten kunnen zelfstandig verplichtingen met andere staten aangaan.
Staat Staat Staat Staat Staat
staten zijn (juridisch) gelijk aan elkaar.
➔ Zelfstandig bevoegd om rechtsbetrekkingen met elkaar aan te gaan.
Staten zijn soeverein (= het hoogste of absolute staatsgezag en het juridisch onafhankelijk zijn van
staten ten opzichte van elkaar.)
Een staat kan regels stellen of handhaven op eigen grondgebied ten aanzien van zijn burgers -> het
land kan geen regels handhaven in het buitenland.
➔ Belangrijk om te weten waar de nationale rechtsmacht of jurisdictie eindigt en de regels van
internationale gemeenschap beginnen.
Rechtsmacht/jurisdictie (= zelfstandige bevoegdheid tot het nemen van besluiten op het gebied van
wetgeving. Rechtspreken en uitvoeren en handhaven van regelgeving.)
Gevolg van het decentrale karakter van de internationale rechtsorde en de soevereine (en juridische)
gelijkheid van staten: staten geen hogere macht boven zich hoeven te duiden.
Uitzonderingen: bindende besluiten VN-veiligheidsraad en de sancties van de EU.
, Vreedzame co-existentie (= vreedzaam naast elkaar bestaan van staten. Niet de bedoeling dat staten
zich met elkaars binnenlandse aangelegenheden bemoeien.)
1.2.2 Afhankelijkheid
Staten hebben elkaar nodig om afspraken met elkaar te maken over bijvoorbeeld
grensoverschrijdende milieuproblemen.
Staten zijn in toenemende maten afhankelijk of interdependent van elkaar.
Interdependent (= afhankelijkheid. In het internationale recht zijn staten afhankelijk van elkaar.)
Om grensoverschrijdende problemen om te kunnen lossen moeten staten samen werken.
➔ Kan op regionale of mondiale basis plaatsvinden door alleen verdragen met elkaar te sluiten
of door veel vergaander samen te werken (v.b. internationale organisatie als EU)
1.2.3 Invloed van politieke factoren en machtsverhoudingen
Het internationale rechtsorde kan niet worden losgezien van het politieke klimaat in een land.
Wisselingen van de politieke wacht in staten kunnen leiden tot andere internationale verhoudingen.
Staten formeel soeverein en juridisch aan elkaar gelijk -> politieke, economische en militaire macht
ene land kan groter zijn dan andere landen.
➔ Gewicht wat machtige staten in de schaal leggen is dan ook groter.
➔ Praktijk: machtige staten komen soms weg met internationaalrechtelijke onrechtmatig
gedrag waar kleinere (onmachtige) staten dit niet lukt -> niet alle regels aan de laars lappen
want dan wordt je als onbetrouwbare partner gezien waarmee niemand zaken wilt doen.
Afspraken en regels waar machtige staten zich vaak niet aan houden hebben betrekking op
aangelegenheden die de internationale vrede en veiligheid of mensenrechten betreffen.
1.3: Doorwerking van internationaal recht in de Nederlandse rechtsorde
Internationale organisaties als de VN, de EU en de Raad van Europa (hieronder valt het EVRM)
hebben de implementatie van mensenrechten gestimuleerd en benadrukken het recht op
zelfbeschikking van individuen.
Mensen in Nederland kunnen zich rechtstreeks beroepen op internationale rechten en op deze EU-
rechten. -> Bijzonder karakter van het Nederlandse recht en het bijzondere karakter van het EU-
recht.
Monisme (= Een nationaal systeem waarbij internationaal recht deel is van het nationale recht.)
➔ Omzetting van het internationale recht naar het nationale recht via een speciale wet niet
nodig.
Dualisme (= Een nationaal systeem waarbij internationaal recht en nationaal recht strikt van elkaar
zijn gescheiden. Er is een aparte wet voor nodig om internationaal recht om te zetten in nationaal
recht.)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kylie18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
