Hoofdvraag:
- Wat is de wisselwerking tussen de atmosfeer, de oceanen en het land bij de totstandkoming
van klimaten?
1.1 De atmosfeer: een omhulsel van gas
Deelvragen:
1. Wat is het verschil tussen weer en klimaat?
2. Wat is de samenstelling en opbouw van de atmosfeer?
3. Waarom zijn er variaties in de energiebalans?
Weer = toestand van de dampkring op een bepaald moment en voor een klein gebied.
Klimaat = gemiddelde toestand van het weer over een lange periode over een groot gebied.
Systeem aarde bestaat uit 4 sferen:
- Atmosfeer = spelen weer en klimaat zich af
- Hydrosfeer = water
- Lithosfeer = gesteente
- Biosfeer = leven op aarde
Alle sferen staan met elkaar in verband.
Atmosfeer is ontstaan ten aarde begon af te koelen -> gasvormig omhulsel ging aarde bedekken.
Atmosfeer is opgebouwd uit 4 lagen:
- Tropopauze
- Stratopauze
- Mesopauze
- Thermosfeer
Samenstelling atmosfeer is vooral stikstof en zuurstof.
Zon is belangrijkste energiebron op aarde.
Evenwicht tussen hoeveelheid straling die aarde bereikt en atmosfeer verlaat = energiebalans of
stralingsbalans.
Albedo = de weerkaatsing van zonlicht.
Kortgolvige zonnestraling die aardoppervlak bereikt, wordt omgezet in warmte door aarde en als
langgolvige straling teruggekaatst. Door broeikaseffect wordt warmte die aarde uitstraalt langgolvig
teruggekaatst.
Hoeveel straling hangt af van de breedte ligging, albedo en gesteldheid aardoppervlak.
Door bolling aarde krijgen lage breedtes loodrecht zonlicht -> hoeveelheid straling groter.
Weerkaatsing zonlicht verschilt per gebied.
, Waarom water langzamer warm en koud wordt dan land:
- Zonlicht gaat verder in water dus moet groter gebied opwarmen.
- Water is in beweging.
- Meer energie om water op te warmen.
- Meer verdamping boven water.
1.2 Warmtetransport door de wind
Deelvragen:
4. Wat is de verklaring voor het globale windsysteem?
5. Waarom zijn er variaties op het globale windsysteem?
Door lucht en water vindt er transport van warmte plaats van de evenaar naar de polen.
Door verschil in luchtdruk gaat lucht stromen van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied.
Wind is niets anders dan stromende lucht van plaatsen waar er te veel van is naar plaatsten waar er
te weinig van is.
Door draaiing aarde wordt corioliseffect veroorzaakt.
Door corioliseffect kan wind die op op grote hoogte van de evenaar naar de pool stroomt, de
Noordpool niet bereiken. De lucht is zo afgekoeld op 30 graden N.B. dat deze naar beneden zakt. Als
de lucht het aardoppervlak heeft bereikt stroomt een deel terug naar de evenaar en een ander deel
naar het noorden.
De lucht die aan het aardoppervlak van de Noordpool naar de evenaar stroomt, ontmoet op
ongeveer 60° N.B. de naar het noorden stromende lucht die vanaf 30° N.B. komt. De lucht botst en
stijgt.
Gevolg hiervan is zeven gordels van hoge en lage drukgebieden.
Wet van Buys Ballot: noordelijk halfrond heeft wind afwijking naar rechts en op zuidelijk halfrond
naar links.
Passaat = wind die het hele jaar uit oostelijke richting van subtropische hogedrukgebieden naar de
evenaar waait.
Door schuine stand van aardas en verschillen tussen land en zee treden er afwijkingen op -> de zon
staat niet hele jaar loodrecht op evenaar maar beweegt tussen de twee keerkringen.
De verschuiving beperkt zich niet tot het gebied rond de evenaar. Daardoor verschuift hele
windsysteem rond evenaar in juli naar noorden en in januari naar zuiden.
Door verschillen temperatuur tussen zomer en winter boven continenten het grootst zijn is
verschuiving daar het sterkst. Door deze verschuiving waaien er in sommige gebieden rond de
evenaar winden die na een halfjaar 180 graden draaien = moessons.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarajacobs2006. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.