Samenvatting
Samenvatting Burgerlijk Procesrecht
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van de stof, colleges, werkgroepen en jurisprudentie van het vak burgerlijk procesrecht.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
WEEK 1: INLEIDING: (CIVIELE) GESCHILLENBESLECHTINGBurgerlijk procesrecht
Van recht hebben naar recht krijgen
Aanspraak op basis van materieel recht vastgesteld zien en effectueren
Formele recht kan bepalend zijn voor bestaan van materiële rechten
o Bij uitbrengen dagvaarding ontstaat een recht op verjaring
o Materiële en formele recht vullen elkaar aan
Redelijkheid en billijkheid werkt ook door in procesrecht
o Bepalen voor vraag welk gedrag partijen van elkaar mogen verwachten
Twee delen in burgerlijk procesrecht
Vermogensrecht
o Burgerlijk procesrecht heeft tot taak om het mogelijk te maken dat de uit het
privaatrecht voortvloeiende aanspraken op een efficiënte, effectieve en eerlijke wijze
te verwezenlijken.
o Burgerlijk procesrecht moet door het materiële recht nagestreefde orde handhaven.
Preventieve werking jegens debiteur
Overbodig maken eigenrichting (HOOFDDOEL BPR VERMOGENSRECHT)
Als dit niet gebeurt, gaat debiteur zich aan zijn verplichtingen
onttrekken, waardoor de crediteur voor eigen rechter kan gaan
spelen
Eigenrichting: het zonder overheidshulp met eigen machtsmiddelen
afdwingen van een burgerrechtelijke aanspraak
o Burgerlijk procesrecht bevat daartoe twee regelingen
Voor procedure die tot een beslissing omtrent de rechtsverhouding tussen
partijen moet leiden
Voor de tenuitvoerlegging van die beslissing (de executie)
Vonnis verbindt deze twee onderdelen
Sluitstuk van procedure, begin van tenuitvoerlegging
o Eigenlijke rechtspraak: taak van rechter om vermogensrechtelijke geschillen te
beslissen: dagvaardingsprocedure
Personen- en familierecht
o Burgerlijk procesrecht maakt mogelijk dat rechtssubject op eenvoudige wijze
toegang tot rechter heeft, wanneer hij de rechter nodig heeft voor bijvoorbeeld
adoptie of gezag over kind
o Rechter heeft meer vrijheid omdat doelmatigheid belangrijk is dan wetsconforme
rechtstoepassing
o Oneigenlijke rechtspraak: verzoekschriftprocedure
Dagvaardingsprocedure en verzoekschriftprocedure
Aanvang
o Dagvaarding
o Verzoekschrift
Relatieve competentie
o Dagvaardingsprocedure: woonplaats van gedaagde
o Verzoekschriftprocedure (waar gedaagde kan ontbreken): woonplaats van verzoeker
Voortgang van het geding
o Dagvaarding: andere procedure, met vonnis
o Verzoekschrift: andere procedure, met beschikking
Opstelling rechter
o Dagvaarding: terughoudende rechter partijautonomie
, o Verzoekschrift: belangrijkere taak
Vordering / verzoek
Rechtsvordering
Partij meent materiële aanspraak te hebben, een in het materieel recht geworteld subjectief
recht
Aan dit subjectieve recht is in beginsel recht verbonden om het af te dwingen door ter zake
een rechtsvordering in te stellen: vorderingsrecht
o Rechten die niet afdwingbaar zijn: natuurlijke verbintenissen
Art. 6 EVRM: beginselen
Eisen van art. 6 EVRM zien op de wijze waarop de overheid de civiele procedure moet
inrichten en de rechterlijke macht moet toerusten en instrueren
Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen (…) heeft een ieder recht op
een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de wet is ingesteld. De
uitspraak moet in het openbaar worden gewezen (…).
Strijd met art. 6 kan leiden tot buitenwerkstelling van een nationale regeling: directe werking
en voorrang
o Valt het onder 6 evrm?
Gaat het om vaststellen van burgerlijke rechten en verplichtingen
In uitzonderingen is dit niet het geval:
Sommige kort geding zaken waarbij er een zeer spoedeisend geval is
o Is het ook echt een schending gelet op de gehele procedure’
Iets minder hoor en wederhoor kan bijvoorbeeld gecompenseerd worden
door iets anders later in de procedure
Kan door partijen worden ingeroepen tegen de overheid, geen horizontale werking
Beginselen:
o Eisen aan de structuur van de rechterlijke macht en de persoon van de rechter
(ingesteld bij wet, onafhankelijk, onpartijdig)
o Eisen aan de toegang tot de procedure (gelet op praktische en wettelijke
belemmeringen)
o Eisen aan de procedure zelf (hoor en wederhoor, equality of arms, openbaarheid,
redelijke termijn)
o Eisen aan de daadwerkelijke tenuitvoerlegging
Sommige beginselen hebben een plek in rv, andere niet (zie vooral afdeling 3 algemene
beginselen voor procedures)
o Beginselen vloeien voort uit 6 EVRM, sommige directer dan anderen
Direct volgend uit 6 EVRM:
Eisen aan de structuur van de rechterlijke macht
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid rechter
Volgen 6 evrm moeten er waarborgen zijn voor onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de
rechter
Ingesteld bij wet: 112 Gw
Onafhankelijkheid:
o 116 Gw: inrichting, samenstelling en bevoegdheid rechterlijke macht bij of krachtens
de wet geregeld
o 117 Gw: leden van de rechterlijke macht worden aangesteld voor hun leven en
kunnen slechts worden afgezet of ontslagen door een bij wet aangewezen en tot de
rechterlijke macht behorend gerecht
, Onpartijdigheid:
o EHRM: rechter moet onpartijdig zijn, maar ook moet er geen indruk van
onpartijdigheid bestaan
o Indruk van partijdigheid: wraking
o 36 Rv: partij die vreest voor partijdigheid, kan op grond van feiten en
omstandigheden waardoor onpartijdigheid schade zou kunnen leiden wraking
verzoeken
Deze omstandigheden kunnen rechter ook grond geven om van de zaak af te
zien (40 Rv: verschoning)
Procedure: 37 en 39
Eisen aan de toegang tot de rechter
Toegang tot de rechter (procedure)
De eisen van rechtsgelijkheid en rechtsbescherming brengen mee dat de procedure
daadwerkelijk voor de rechtzoekende open moet staan
o Eenvoudige en informele procedure / effectieve toegang
o Zo min mogelijke administratieve (financiële) en wettelijke belemmeringen
De kosten van een procedure kunnen een belemmering vormen op de toegang tot de
rechter. Daarom wordt in 18 lid 2 Gw bepaald dat rechtsbijstand wordt verleend aan minder
draagkrachtigen.
Eisen aan de procedure zelf
Eerlijke procedure (fair trial)
Hoor en wederhoor art. 19 rv
o Verder uitgewerkt in specifieke artikelen (zie bijv. 85 rv)
o Je moet de gelegenheid krijgen om je zaak aan rechter te ‘vertellen’ over feiten en
recht en je moet kunnen reageren als de tegenpartij ‘vertelt’’
o Belang:
Waarheidsvinding
Waardering van feiten (iets op tegenspraak weerleggen is waardevol
Maar ook openheid en betere voorbereidingen, partijen moeten weten waar
ze tegen strijden
Partijen moeten over gelijke infor beschikken waardoor hun gelijke positie
wordt gewaarborgd
Equality of arms: gelijkheid van processuele middelen
o Partijen krijgen beide gelijke mogelijkheden om zich te presenteren zonder dat één
van de twee een dusdanig mindere kans heeft
o Als iemand op een gegeven moment minder kans heeft hoeft dit niet schending te
zijn, het kan later nog gecompenseerd worden (zie bijv. conservatoir beslag,
opheffing)
o N.a.v. equality of arms 164 rv: partijgetuigen
Motiveringsplicht: art. 121 Gw
o Herhaald in: 30 rv, 230 rv (specifiek voor vonnissen), 287 rv (voor beschikkingen)
o Motiveringsplicht voorkomt rechterlijke partijdigheid of willekeur
o Rechter legt verantwoording af voor de inhoud van zijn beslissing, onder meer door
te laten blijken dat hij essentiële stellingen van partijen in zijn beslissing heeft
betrokken, motivering maakt uitspraak voor derden en partijen controleerbaar en
aanvaardbaar
o Motivering is einde van beslissing (23 rv) en zijn onderzoek op basis van ingebrachte
stukken (24 rv)
, Openbaarheid van de behandeling
121 GW: terechtzittingen en uitspraken vinden in het openbaar plaats, tenzij anders
krachtens wet
o 4RO / 27 RV / 28 RV: openbaarheid, tenzij:
Belang openbare orde
Belang veiligheid van de staat
Belangen van minderjarigen of de eerbiediging van persoonlijke levenssfeer
van partijen dit eisen
Rechterlijke beraadslaging wel geheim (7 lid 3)
Redelijke termijn
Plicht dat definitieve beslissing omtrent de vaststelling van burgerlijke rechten en
verplichtingen binnen een redelijke termijn kan worden gegeven en geëxecuteerd
o Rechter verantwoordelijk voor het verloop van de procedures
o Verschillende componenten moeten in redelijke termijnen plaatsvinden
Art. 20 rv: de rechter waakt tegen onredelijke vertraging van de procedure en treft, zo nodig,
op verzoek van een partij of ambtshalve maatregelen
HR: overschrijding van redelijke termijn jegens de overheid kan aanspraak geven op
vergoeding van (im)materiële schade uit hoofde van OD
Recht op oral hearing: recht op het geven van een mondelinge toelichting op de zaak ten overstaan
van de behandelende rechters (recht op pleidooi)
Rechters die bij mondelinge behandeling aanwezig zijn, dienen ook het vonnis te wijzen
Eisen aan tenuitvoerlegging
Je moet het vonnis kunnen executeren.
Beginselen die niet direct uit 6 EVRM voortvloeien, maar wel in Nederland gelden
Volledigheids- en waarheidsplicht
21 Rv: partijen zijn verplicht de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar
waarheid aan te voeren
Indien dit niet wordt nageleefd mag de rechter daaruit de gevolgtrekkingen maken die hij
geraden acht
Zeggenschap in de civiele procedure
Partijautonomie: in hoeverre kan mag dit beperkt worden door zeggenschap van de rechter
Op een aantal vlakken is de rechter nog lijdelijk: regels van processuele partijautonomie
o Initiatief tot het voeren van civiele procedure gaat van partijen uit niet van de
rechter
o Partijen beslissen ook of ze überhaupt willen verschijnen
o De aard en de omvang van het geding wordt door partijen bepaald
23 rv: rechter mag geen elementen van gevorderde onbeslist laten
24 rv: rechter beslist op grondslag van hetgeen partijen hebben aangevoerd
o Partijen stellen feiten en bewijzen
o Indien partijen getuigen aanbieden moet de rechter dit accepteren (166 rv)
o Partijen kunnen ten allen tijde een einde maken aan de procedure (246 Rv)
o Rechter kan uitspraak op verlangen van partijen uitstellen (229 Rv)
o Als rechter vermogensrechtelijk geding heeft beslist, mogen partijen alsnog andere
rechtsverhouding overeenkomen
Taak rechter: lijdelijke rol:
o Ambtshalve rechtsgronden aanvullen (25 Rv)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vladimirglutin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen