Hoofdstuk 1 De Nederlandse staat en zijn bewoners
1.1 De Nederlandse staat
Kenmerken van de staat:
Grondgebied
Gemeenschap van mensen
Gezag;
Om te voorkomen dat burgers voor eigen rechter spelen mag alleen het
hoogste gezag van de staat geweld gebruiken. (Geweldsmonopolie)
De staat wordt beschouwd als een zelfstandige en ondeelbare eenheid.
staat is soeverein, dit maakt de staat een rechtspersoon en kan dus
als staatsmacht optreden. Daarbij is het belangrijk dat de staat door
andere staten erkend wordt.
Het koninkrijk der Nederlanden
17e eeuw: Koninkrijk der Nederlanden bestaande uit: Nederlands-Indië
(Indonesië), Suriname en de zes eilanden van de (toenmalige)
Nederlandse Antillen: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en
Sintmaarten.
1945 en 1975: Indonesië en Suriname hebben zich losgemaakt van het Koninkrijk. Zij zijn
onafhankelijke staten geworden.
1986: Aruba is ook een zelfstandige staat geworden, maar wou wel bij het Koninkrijk horen. Het
Koninkrijk der Nederlanden bestond vanaf dat moment uit Nederland, de Nederlandse Antillen en
Aruba met zijn status aparte.
10-10-2010: de Nederlandse Antillen zijn opgeheven. Curaçao en Sint maarten zijn net zoals
Aruba zelfstandige staten binnen het Koninkrijk geworden.
1.2 Nederlanders en vreemdelingen
Nederlanderschap
Burgers die tot het Koninkrijk behoren, hebben de Nederlandse nationaliteit; oftewel zij bezitten het
Nederlanderschap.
De rechtsgevolgen van het Nederlanderschap zijn:
1. Vrije toegang Nederland
2. Strafrecht is op iedere Nederlander van toepassing. Dus wanneer jij een strafbaar feit pleegt in
een ander land en dat land heeft een verdrag met Nederland, kan Nederland jou laten uitleveren
en je berechten in Nederland voor het feit wat er is gepleegd.
3. Diplomatieke bescherming (ambassade, consulaat)
4. Je wordt niet zomaar naar een ander land uitgeleverd.
5. Je kan een volksvertegenwoordiger kiezen, maar je kan je ook zelf verkiesbaar stellen.
6. Sommige openbare functies kunnen alleen door Nederlanders worden vervuld. Zoals
burgemeester of rechter.
7. Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen. Denk aan
bijstandsuitkering of huurtoeslag
Het Nederlanderschap
Wordt doorgegeven door de ouders. Hetzelfde geldt voor derde generatie: kinderen die in
Nederland zijn geboren en niet-Nederlandse ouders hebben.
Vreemdelingen die voldoen aan de voorwaarden kunnen het Nederlanderschap verkrijgen door
optie. De vreemdeling legt dan een optieverklaring af in het gemeentehuis. Vreemdelingen
krijgen dan een dubbele nationaliteit.
, Naturalisatie= de burger moet in een naturalisatietoets laten zien dat hij is ingeburgerd voor de
Nederlandse samenleving. Hiervoor moet de vreemdeling laten zien dat hij zich verstaanbaar kan
maken in het Nederlands en iets weten over werk en inkomen, wonen, gezondheid, verkeer,
staatsinrichting en alledaagse zaken. Hierna moet de vreemdeling een verklaring van
verbondenheid uitspreken. Hier doet hij afstand van zijn eigen nationaliteit.
Vreemdelingen
Een vreemdeling die niet rechtmatig in Nederland verblijft, geen aanspraak maken op de toekenning
van verstrekkingen, voorzieningen en uitkeringen zoals een bijstandsuitkering.
Met een visum verleent Nederland toestemming aan een vreemdeling om gedurende korte periode in
Nederland te verblijven. maximaal 3 maanden
Voor een langer verblijf, bijv. werk/studie moet de vreemdeling op een Nederlandse ambassade een
zogeheten machtiging tot voorlopig verblijf aanvragen.
Op grond van een EU-verdrag geldt voor staatsburgers van andere staten van de EU, Unieburgers of
gemeenschapsonderdanen, minder strenge regels voor toegang en verblijf. Er geldt dan een
visumplicht. Een vrije termijn is 6 maanden en de drempels voor langer verblijf is laag.
Verblijfsvergunning regulier: deze wordt afgegeven voor het doel van het verblijf. Aangevraagd op
een NL ambassade.
Verblijfsvergunning asiel: afgegeven voor bedreigde situatie in eigen land. Dit moet worden
aangevraagd bij een NL aanmeldcentrum.
Asielzoeker die hier is omdat hij/zij in eigen land vervolgd wordt wegens ras, godsdienst, politieke
overtuiging of behorende tot een bepaalde sociale groep heet een (Verdrags)vluchteling.
Er wordt alleen een verblijfsvergunning verleend als:
Nederland hiertoe verplicht is vanwege een verdrag zoals het Vluchtelingenverdrag.
Het een Nederlands belang dient: Maxima kreeg dat snel, omdat duidelijk was dat zij ging trouwen
met prins Willem-Alexander.
Er klemmende redenen zijn zoals ziekte of hereniging met een kind of partner
1.3 Bronnen van staatrecht
Het statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
Het statuut regelt de organisatie van het Koninkrijk en de onderlinge verhoudingen en
samenwerking tussen Nederland en de overzeese delen van het Koninkrijk.
De Grondwet
Regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de staatsorganen en de
verdeling van de staatsmacht.
(Organieke) wetten, reglementen
Als de Grondwet bepaalt dat iets geregeld moet worden, spreken we van een organieke wet.
Gewoonterecht
Van een gewoonte is sprake als een bepaald gebruik waarvan men vindt dat het juridisch gezien
zo hoort, een zekere tijd voortduurt. Een voorbeeld hiervan is de vertrouwensregel. (ongeschreven
recht)
Jurisprudentie
Uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels worden verduidelijkt en toegepast in een
concreet geval.
Hoofdstuk 2 Grondrechten in Nederland
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Samanthaxoxo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.