Intern en extern gedefinieerde opvoedingssituaties:
- Intern: opvoeders zelf
- Extern: buitenstaander
Problematische opvoedingssituatie is gevolg van de interactie tussen:
- Primair gevolg: hoe opvoeders opvoeden
- Secundair gevolg: kenmerken van het kind, ouders of bredere maatschappelijke context
Invloed van context = interactioneel en ecologisch
Sociale constructen: plaats, tijd en cultuur (vanuit modellen)
Aspecten in behandeling:
- Evidence-based & pratice-based: kwaliteit van interventie in praktijk
- Steeds meer aandacht voor ‘werkzame factoren’
- Meervoudige of multimodale behandeling: complexiteit en samenhang met meerdere
factoren (kind, gezin, omgeving)
- Specialistische aangelegenheid
- Paradigmaverschuiving: individu systeem/context en samenhang
Kinderen met leerproblemen/stoornissen
Algemene leervoorwaarden:
- Sensomotorische ontwikkeling
- Visuele perceptie
- Auditieve perceptie
- Taal en denken (expressief en receptief)
o Opnemen en uitdrukken
- Sociale ontwikkeling en adaptatie
Specifieke leervoorwaarden:
- Bijzondere kennis en vaardigheden op specifiek domein van schoolse vaardigheden
- Grafeem = het schrijven
- Foneem = het horen
- Intermodale integratie: juiste horen en juiste noteren
- Schoolse vaardigheden: koppeling tussen grafeem en foneem (moet perfect zijn)
Soorten leerproblemen/stoornissen
- Primair: schoolse vaardigheden
- Secundair: omstandigheden buiten leren van die schoolse vaardigheden
Discrepantiecriterium: verschil reële vs. verwachte niveau
- Kritiek: IQ geen goede maat
Drie criteria leerproblemen:
1) Achterstand
2) Hardnekkigheid/didactische resistentie
o Oefening heeft niet geholpen
o Response-to-instruction / intervention
o Soorten hulp vanuit school:
Instructie en oefening in klas
Geprotocolleerd aanbod van differentiatie
,Beknopte punten vanuit samenvattingen + colleges
Individuele remediërende hulp
3) Exclusiviteit: andere oorzaken uitsluiten
o Voorwaarden hiervan:
Hardnekkig niet (volledig) door andere condities te verklaren
Leerproblemen ernstiger
Typen leerproblemen:
1) Leesstoornis (dyslexie)
2) Spellingsstoornis (dysorthografie)
3) Rekenstoornis (dyscalculie)
o Procedureel toepassen ervan
o Geheugen ophalen hoe het moest
Comorbiditeit: Voorkomen van twee of meer aandoeningen:
- Gedrags- en emotionele problemen met leerstoornissen
o ADHD en depressie
- Leerstoornis en motorische ontwikkeling
- Dyslexie en specifieke taalontwikkelingsstoornissen
Oorzaken van leerstoornissen:
- Genetisch
- Neuro(psycho)logisch
o Dyslexie linker hemisfeer
Disconnectie tussen hersenzones
Maar lezen is = aangeleerd?
o Temporo-pariëtale- en occipito-temporale-cortex minder geactiveerd
o Frontale cortex overgeactiveerd compensatiestrategieën
o Meeste rekenproblemen in frontale- en pariëtale hersenzones
o Dyscalculie intrapariëtale sulcus
o Makkelijker dan genetische benadering
- Cognitief
o Basisfunctiemodel: volgens (relatief) vaste volgorde
Leerstoornissen gevolg van: gebrekkige ontwikkeling van senso-motoriek,
visuele- en auditieve perceptie
Actuele ontwikkelingsmodellen domeinspecifiek
o Informatieverwerkingstheorie/procesmodel: Verwerkingsproces nieuwe kennis
opdoen of vaardigheden verwerven
Langetermijngeheugen bestaat uit: declaratieve- (feiten), procedurele
voorkennis (proces) en metacognitieve kennis (wat heb je + toepassen)
Aandachtsprocessen het verloopt adequaat
Automatisering (procedureel naar geheugen)
Wat bedoelen we met niet/slecht automatiseren?
- Vraagt veel aandacht (bv. hakken en plakken)
- Tegelijk op iets anders letten is een probleem
- Gevoeligheid voor storing is groot
- Tempo is laag of fouten nemen toe
- Bij spanning gaat het flink slechter
- Verbetering blijft beperkt
- Psychologische basisbehoeften - Kwetsbaarheid
- Eisen in evenwicht met mogelijkheden - Ontwikkelen waarden en normen
Diagnostiek:
- Classificerend:
o Doel: probleem onderkennen als één of ander type
- Verklarend
- Handelingsgericht:
o Doel: beslissingen over behandeling te ondersteunen
o Taakniveau (didactisch onderzoek)
Niveaubepaling verzameling van voldoende concreet lees-, spelling- of
rekengedrag hypothesen gevormd welke oplossingsstrategie, en of
hiervoor taakspecifieke voorkennis aanwezig is
Probleemgeschiedenis ook belangrijk
o Procesonderzoek
Wanneer taakniveau niet genoeg inzicht levert of maatregelen niet genoeg
effect geven
Behandeling:
- School/gezin is essentieel om te begeleiden
o Nadeel: doelgroep is niet specifiek
- Taakgericht:
o Proces = uitgangspunt
o Behandeling expliciet door instrictieprincipes laten sturen
Direct: leerinhoud opsplitsen in deelstappen
Indirect: systematisch aanleren van oplossingsstrategieën en verantwoording
Metacognitieve vaardigheden zijn heel belangrijk
- Gericht op het wegwerken van tekorten remediëren
- Gaan uit van de te leren taak
STICORDI-maatregel: (volgorde is van belang!!)
- Motiveren/stimuleren: activiteiten opzetten zodat het het kind stimuleert
- Compenseren: toch taak uitvoeren door hulpmiddelen
- Remediëren: hulp geven bij vaardigheden die het kind wel heeft
- Dispenseren: van bepaalde opdracht ontslaan
Hersenscan geeft de activiteit weer maar is geen echte verklaring
Didactiek als oorzaak? kan wel probleem versterken of in stand houden
- Aanpak = (ortho)didactisch van aard
Jongeren met autismespectrumstoornis
Autismespectrumstoornis: problemen in sociale communicatie, sociale interactie en met beperkt,
repetitief patroon van gedragingen, interesses of activiteiten.
- Kan erg variëren van verstandelijk beperkt tot hoogbegaafd
- Pervasief = doordringend, zicht uitbreidend, ernstig
Prevalentie: toenemende cijfers
Toegenomen bekendheid, betere onderkenning en een verbreding van de definitie en
criteria
Vaker bij jongens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chfreriks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
