Extern en intern zelfbeschikkingsrecht
Gebieden + staat waarvan ze zich willen afscheiden:
- Palestina = Israël, niet zelfbesturend gebied. Objectieve criteria staat: Palestina kan
niet zijn effectieve gezag ontwikkelen als gevolg van de bezetting door Israël.
- Kosovo = Servië
- Noord Cyprus = Turkije
- Zuid-Ossetië = Georgië
- Puntland = Soemalië
- Koerdistan = Syrië en Irak.
Stappenplan extern en intern zelfbeschikkingsrecht (259)
- Rechtsvragen
a. Is er sprake is van een volk?
b. Heeft Zuid-Ossetië o.g.v. het externe zelfbeschikkingsrecht het recht op
eenzijdige afscheiding en het vormen van een eigen staat?
c. Wanneer moet de territoriale integriteit van een staat wijken voor het recht
van een volk om een eigen staat op te richten zonder instemming van de
territoriale staat.
- Het recht op zelfbeschikking van volken is neergelegd in art. 1 lid 2 VN HV, art. 1
IVBPR, art. 1 IVESCR.
- Quebec zaak, paragraaf 126 t/m 130 - Volken hebben een recht op interne
zelfbeschikking = Volk van Staat mag binnen de kaders van een bestaande staat
zelf haar publieke, economische en culturele ontwikkelingen nastreven en
vormgeven. Interne zelfbeschikking impliceert niet een recht op eenzijdige
afscheiding en het vormen van een nieuwe staat.
- Quebec zaak, paragraaf 131 t/m 138 + AVVN resolutie 1514 en 2526 - Externe
zelfbeschikking = recht op eenzijdige afscheiding en vormen van een nieuwe staat
is slechts geoorloofd in het geval van gekoloniseerde volken of buitenlandse
overheersing. Of indien de staat waarvan een deel zich wil afscheiden daarmee
instemt. Daar is in casu wel/geen sprake van.
- Onderscheid: Palestina is een niet-zelfbesturend gebied. Palestina is al heel lang
bezet door Israël. Koerden zijn gewoon onderdeel van de staat Syrië of Irak.
- Quebec zaak, paragraaf 134 - In de rechtspraak wordt de mogelijkheid geopperd
dat wanneer de interne zelfbeschikking hardhandig wordt onderdrukt een recht op
externe zelfbeschikking kan ontstaan. Deze grond voor eenzijdige afscheiding wordt
echter wel betwist.
VB: Het recht op interne zelfbeschikking van STAAT wordt (niet) dusdanig
gefrustreerd dat er een recht op afscheiding zou ontstaan.
Zaak inzake afscheiding Quebec
- St: Het recht op zelfbeschikking van volken en het beginsel van territoriale integriteit
van staten kunnen op gespannen voet staan met elkaar.
, - Antw: Het beginsel van zelfbeschikking speelt een bijzondere rol in het proces van
staatsvorming.
- Para. 111 en 112 - Het internationaal publiekrecht omvat in het algemeen geen recht
en geen verbod op eenzijdige afscheiding. Afscheiding door een volk kan botsen met
de territoriale integriteit van een staat. Staten zijn zeer terughoudend met het
erkennen van een recht op afscheiding zonder instemming van de betreffende staat.
- Para. 126: Het uitgangspunt bij het recht op zelfbeschikking van volken betreft
slechts een recht op interne zelfbeschikking.
AVVN Resolutie 1514 en 2526.
- Externe zelfbeschikking = Eenzijdige afscheiding en vormen van een nieuwe staat
is slechts geoorloofd in het geval van bezetting of kolonisatie.
- 1514: Dekolonisering Resolutie. Volken in bezette gebieden of gebieden onder
koloniale overheersing hebben recht op externe zelfbeschikking. AVVN resolutie kan
een onderdeel zijn van vorming regel van gewoonterecht.
- 2526: Zelfbeschikking bestaat uit keuze voor die volken van hun toekomst. VB:
vestigen eigen staat, samengaan met een andere staat.
Extern en intern zelfbeschikkingsrecht Deel 0
TTVR: UvA, 4 Februari 2019, VR. B1a
VR: Stel: Batanië is een autonome regio in de staat Morya, met een grote mate van
zelfbestuur. In deze regio wonen voornamelijk Batanen, een volk met een sterk ontwikkelde
eigen identiteit. Al lange tijd leeft er onder een deel van hen een onafhankelijkheidswens.
Deze onafhankelijkheidswens wordt aangewakkerd door de Bataanse Volkspartij (BVP): één
van de grotere partijen in de Bataanse regio regering met als voornaamste streven een
onafhankelijke staat Batanië. Er is veel media-aandacht voor kopstukken van de BVP die
beweren dat onafhankelijkheid de enige manier is om de Bataanse identiteit, taal, cultuur en
geschiedenis te behouden. De Moryaanse regering verzet zich echter tegen
onafhankelijkheid van Batanië. Onder leiding van de BVP worden grootschalige protesten
georganiseerd tegen de Moryaanse regering, waarin Bataanse inwoners de
onafhankelijkheid van Batanië eisen. De Moryaanse regering besluit het leger in te zetten
om demonstranten uit elkaar te drijven. Al snel blijkt dat het leger hierbij excessief gebruik
maakt van traangas en demonstranten zonder grond arresteert en gevangen zet. Tientallen
demonstranten worden zo ernstig mishandeld door Moryaanse soldaten dat dit volgens
verschillende mensenrechtenorganisaties in strijd is met het verbod op foltering. De meest
uitgesproken BVPsympathisanten worden vermist, en het vermoeden bestaat dat zij zijn
ontvoerd in opdracht van de Moryaanse regering. Ten tijde van deze gebeurtenissen
monden de regionale verkiezingen in Batanië uit in een grote overwinning voor de BVP. De
BVP ziet deze verkiezingsuitslag als steun voor haar streven naar onafhankelijkheid, en
roept onmiddellijk de onafhankelijke staat Batanië uit. Zij verwijst hierbij naar het recht op
externe zelfbeschikking van het Bataanse volk. Hoe beoordeelt u het beroep van de
Batanen op externe zelfbeschikking?
Antw:
- Een bevolkingsgroep kan haar recht op zelfbeschikking extern uitoefenen in 2
onbetwiste gevallen:
1. Gekoloniseerde volken
2. In geval van buitenlandse bezetting of overbeheersing.
, - Toepassing: Daar is in dit geval sprake van.
- Quebec zaak.
- Het wordt wel betoogd dat een volk ook recht heeft op externe zelfbeschikking in een
derde geval: als een staat het recht van een volk op interne zelfbeschikking
frustreert, verkrijgt dat volk na een zekere periode het recht op externe
zelfbeschikking. Deze grond voor unilaterale afscheiding wordt echter wel betwist.
- Toepassing: Er staat niet voldoende info in de casus om te beargumenteren dat het
recht op interne zelfbeschikking van de Batanen dusdanig wordt gefrustreerd dat er
een recht op afscheiding zou ontstaan. Integendeel: er wordt genoemd dat ze een
grote mate van zelfbestuur hebben.
Extern en intern zelfbeschikkingsrecht Deel 1
TTVR: 24 Oktober 2018, VR. 12
VR: Het IGH heeft in de advisory opinion van 2004 gesteld dat het Palestijnse volk
zelfbeschikking toekomt en dat deels op Palestijns gebied gebouwde scheidingsmuur tussen
Israël en het bezette Palestijnse gebied in strijd is met de uitoefening van het
zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen. Leg uit of het in dit geval gaat om de uitoefening
van het interne zelfbeschikkingsrecht of het externe zelfbeschikkingsrecht. Maak duidelijk
wat het verschil is.
Antw:
- Hier is het externe zelfbeschikkingsrecht van toepassing.
- Extern zelfbeschikkingsrecht betekent het recht een eigen staat te vestigen. Dit
recht komt toe aan koloniale en niet-zelfbesturende gebieden (of gebieden onder
buitenlandse overheersing.)
- Intern zelfbeschikkingsrecht betekent uitoefening binnen territorium van een
bestaande staat.
- Quebec.
Antw uit PP:
- Extern = het recht een eigen staat te vestigen. (2p) Komt toe aan koloniale en niet-
zelfbesturende gebieden.
- Dit is hier van toepassing. Palestina als niet-zelfbesturend gebied onder de bezetting
van Israël.
- Intern betekent uitoefening van zelfbeschikking binnen territorium van een bestaande
staat.
Externe en interne zelfbeschikking Deel 2
TTVR: Oktober 2016, VR. 2.1.
VR uit TT 5 November 2016: Heeft Catalonië ogv. het internationaal recht een recht op
afscheiding van Spanje, ook als de Spaanse regering zich daartegen zou verzetten?
Antw:
- Geen zelfbeschikking, kan niet zomaar afscheiden.
- Dat recht op handvest gebaseerd. Art. 1 Bupo verdrag 1996.
- Betekent niet dat je je mag afscheiden. Extern is afscheiden. Alleen aan koloniën
(AVVN resolutie 1514 en 2526). Daaruit blijkt dat deze groepen recht hebben hierop.
- Catalonië valt daar niet onder.
- Wel interne zelfbeschikking. Quebec zaak.
- Territoriale integriteit: interne en externe zelfbeschikking.
, Externe en interne zelfbeschikking Deel 3
TTVR: 31 Oktober 2015, VR. 6
VR: Neem aan dat een referendum in Zuid-Ossetië wordt georganiseerd en dat de uitslag
duidelijk laat zien dat de bevolking van dat gebied zich wil aansluiten bij Rusland. Leg uit of,
en zo ja onder welke voorwaarden, deze aansluiting in overeenstemming is met het
internationale recht.
Antw:
- De vraag doelde op het geven van een korte analyse van het zelfbeschikkingsrecht
waarbij het uitgangspunt zou zijn dat Zuid-Ossetië nog steeds een onderdeel van
Georgië is. Heeft Zuid-Ossetië recht o.g.v. het externe zelfbeschikkingsrecht over het
vormen van een eigen staat?
- Zelfbeschikkingsrecht algemene bronnen: VN HV, art. 1 IVBPR en IVESCR.
- Ja, maar alleen indien Georgië daarmee instemt. Zonder toestemming van de
staat waarvan een deel zich wil afscheiden, is het recht om een staat te vormen
in principe voorbehouden aan volken onder koloniale overheersing of volken
niet-zelfbesturende gebieden.
- AV Res 1541, AV Res 2625.
- De zelfbeschikking van het volk van Zuid-Ossetië (als dat als als het volk
gekwalificeerd kan worden) zal intern in Georgië moeten plaatsvinden.
- In de rechtspraak (Zaak inzake de afscheiding van Quebec) en de literatuur
wordt de mogelijkheid geopperd dat wanneer de interne zelfbeschikking
hardhandig wordt onderdrukt een recht op externe zelfbeschikking
(afscheiding) kan ontstaan.
- De uitkomst van een referendum is in ieder geval geen basis voor 4 van de rechten
onder het internationaal recht.
Alternatief:
- Indien als uitgangspunt genomen wordt dat Zuid-Ossetië inmiddels een
onafhankelijke staat is (feitelijk onjuist) dan zal het antwoord anders moeten luiden.
Dan zal in het antwoord duidelijk moeten worden gemaakt wanneer een staat een
staat is en op welke manier een staat zich kan aansluiten bij een andere staat. In een
bestaande staat kan een referendum uiteraard wel de doorslag geven om aansluiting
bij een andere staat te zoeken. Rusland zal uiteraard moeten willen meewerken aan
de samenvoeging van beide staten. Verwezen kan worden naar het verdrag van
Montevideo en gewoonterecht. In dat geval zou duidelijk gemaakt moeten worden
dat de onafhankelijke staat Zuid-Ossetië niet tot stand mag zijn gekomen door
schendingen van het internationale recht, zoals een onrechtmatige militaire
interventie van Rusland.
Extern en intern zelfbeschikkingsrecht Deel 4
TTVR: 24 Oktober 2019, VR. 10
VR: De staat Koerdistan is er nooit gekomen zoals hierboven uitgelegd. Ook de bewoners
van Palestina kregen in 1920 geen eigen staat. Hun gebied werd een mandaatgebied van
de Volkenbond dat tot 1948 werd beheerd door het VK. Het is ogv. internationaal recht
onomstreden dat de Palestijnen recht hebben om een eigen staat te vestigen (of dat al
gedaan hebben). Ogv. internationaal recht is het veel moeilijker te beargumenteren dat de
Koerden recht hebben op een eigen staat. Leg uit welk fundamenteel onderscheid wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper student5678. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.