Hier mijn samenvatting voor hoofdstuk 1: De tijd van jagers en boeren.
Kijk vooral ook naar mijn andere samenvattingen voor het boek Oriëntatie op geschiedenis.
De tijd van jagers en boeren
1.1 Jagers en verzamelaars
Eerste mens staan bekend als homo sapiens, deze is geëvolueerd uit eerdere soorten. Dit soort mens
bestaat ongeveer 200.000 jaar. Historici houden zich alleen bezig met homo sapiens, niet met
neanderthalers. Geschiedenis gaat namelijk over de ontwikkeling van de menselijke cultuur.
De geschiedenis van de moderne mens begint met een broedermoord op een verwant mensentype.
Vrijwel zeker heeft er echter ook vermenging plaatsgevonden tussen mensen van de soort homo
sapiens en mensen van de soort neanderthaler. Waardoor in mensen van tegenwoordig ook enige
neanderthaler-DNA aanwezig is.
De periode waar geen geschreven bronnen over bestaan is de prehistorie. (Voorgeschiedenis).
Prehistorie wordt onderverdeeld in tijdsperiodes: Steentijd, bronstijd en ijzertijd. Ook de steentijd
kan onderverdeeld worden in 3 periodes:
1 Paleolithicum (oude steentijd): De periode van jagers en verzamelaars
2 Mesolithicum (de middensteentijd): De overgangstijd tussen jagers en verzamelaars naar
de landbouwcultuur
3 Neolithicum (nieuwe steentijd): De tijd van de landbouw
De eerste landbouwculturen ontstonden rond 10.000 jaar v.C. in het Midden-Oosten. In Nederland
rond 5300 v.C. De laatste ijstijd duurde van 60.000 jaar geleden tot ongeveer 12.000 jaar geleden.
De gevolgen van deze klimaatverandering waren groot. Verandering in landschap, dieren trokken
weg en de zeespiegel steeg.
Uit vondsten is duidelijk geworden dat de oudste moderne mensen de jacht op groot wild
beheersten. De jacht op groot wild vereist grote capaciteiten op het gebied van planning en
coördinatie. Drijfjacht was een methode, dieren werden naar een bepaald gebied gedreven waar zij
opgewacht en gejaagd worden. .
De jagers-verzamelaar leidden een zwervend bestaan. Dat betekent dat ze kennis moesten hebben
van het gebied waar ze zich bevonden. Een besef van tijd en wisseling van seizoenen was hierbij van
groot belang, omdat activiteiten moesten worden gepland. Pas toen de ijstijd vanaf 13,000 v.C.
afliep was er ook in Noordwest-Europa sprake van een permanente bewoning.
De moderne mens heeft 5 keer zoveel hersenvolume als op grond van zijn lichaamsgewicht mag
worden verwacht. Omdat wij niet alleen planten maar ook vlees eten is ons spijsverteringskanaal
verkort, hierdoor hebben onze hersenen meer kans gehad om te groeien. Het koken van voedsel
heeft er ook aan meegeholpen, gekookt voedsel is namelijk eenvoudiger te verteren.
De jagers-verzamelaars maakten ook dingen die geen praktische functie hadden, maar waaraan
blijkbaar een symbolische betekenis werd toegekend. Dit konden bijvoorbeeld grotschilderingen zijn.
Prehistorische kunstuitingen zijn op zijn hoogst 30.000 jaar oud.
Aanwijzingen van geloofsovertuigingen kunnen we vinden in de talrijke overblijfselen van
begravingen die van prehistorische mensen zijn aangetroffen. De homo sapiens begonnen op een
zeker moment zijn doden te begraven. Opmerkelijk is dat niet iedereen zorgvuldig werd begraven;
alleen met belangrijke doden gebeurde dat. Nog duidelijker wordt dit als aan de dode bepaalde
dingen werden meegegeven, bijvoorbeeld sieraden. Hiermee wordt de indruk gewekt dat de
mensen geloofden dat dode die dingen ‘nog nodig had’ in het hiernamaals.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chielsijm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
